Geschiedenis Geschiedenis Het spook van Trier 'Een spook waart door Europa - het spook van het communisme'. Zo begint het meest invloedrijke boek uit de moderne geschiedenis: het Manifest van de Communistische Partij, in 1848 gechreven door Karl Marx, met hulp van Friedrich Engels. Het boekje van slechts 23 bladzijden werd in opdracht geschreven en was bedoeld voor een klein publiek, …
Geschiedenis Geschiedenis Liggen ze er wel? Zelden zijn Kamerlid Ronald van Raak (SP) en premier Mark Rutte (VVD) het over politieke vraagstukken met elkaar eens, maar beide historici hebben hun bewondering voor Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) gemeen. Dat het met landsadvocaat Van Oldenbarnevelt slecht afliep is bekend. Nadat hij op 13 mei 1619 op het Binnenhof was onthoofd, werd zijn stoffelijk …
Geschiedenis Geschiedenis Inenten of niet De strijd tegen de kinderziekten krijgt in de jaren vijftig in Nederland een geweldige stimulans. In 1950 wordt de Rijksvaccinatiedienst opgericht. Een van de eerste maatregelen is de invoering van de DKTP-prik (difterie, kinkhoest, tetanus en polio) voor kinderen tot zeven jaar in de nieuwe consultatiebureaus voor zuigelingen en kleuters. Tegelijk gaan de huisartsen penicilline …
Geschiedenis Geschiedenis Oranjesaga Wat de Patriottenbeweging (1781-1787) niet voor elkaar kreeg, lukte in 1795 Franse en 'Bataafse' revolutionairen. De vermolmde Republiek der Verenigde Nederlanden stortte in en haar hoogste ambtenaar, stadhouder Willem V, koos het hazenpad. De rol van het Oranjehuis leek uitgespeeld. De daarop gevolgde lotgevallen van Oranje heeft Jeroen Koch uitgebreid onderzocht en in een Europees kader geplaatst.
Geschiedenis Geschiedenis Bezette stad door Duitse lens Het Kriegsalbum von Gent is een fotoalbum dat in 1916 werd gepubliceerd door het Duitse bezettingsleger, als souvenir voor de in België gelegerde manschappen van het Vierde Leger. Nog twee soortgelijke albums werden tijdens de oorlogsjaren geproduceerd. Ruim verspreid waren ze propagandamateriaal om de perfect georganiseerde bezettingsmacht te tonen, maar ze geven ook een vertekend beeld van het stadsleven: militairen zijn alomtegenwoordig, bewoners amper te bespeuren.
Geschiedenis Geschiedenis Oorlogsgetuigen De Tachtigjarige Oorlog leeft vooral voort als de moedige opstand van de nietige Lage Landen tegen het oppermachtige en brute Spanje. Toch was de werkelijkheid een stukje complexer. Sociale ongelijkheid, godsdiensttwisten, verstedelijking en verburgerlijking zijn maar een paar ingrediënten van het verhaal, dat ooit begon als een schreeuw om meer individuele vrijheid. 80 jaar oorlog in het Rijksmuseum in Amsterdam is de overzichtstentoonstelling die het hele verhaal wil vertellen.
Geschiedenis Geschiedenis Secretarisvogel uit Poent De Poolse egyptoloog Filip Taterka ontdekte een unieke voorstelling van de secretarisvogel in de dodentempel van koningin Hatsjepsoet, farao van de 18de dynastie, te Deir el-Bahari in Luxor. Het bas-reliëf van de secretarisvogel, wellicht een verbastering van het Arabische saqr-et-tair (valk of jachtvogel), bevindt zich op een van de tempelterrassen in de zogenoemde Portiek van …
Geschiedenis Geschiedenis Kordaat hervormer Een biografie van Thorbecke? Was er dan nog geen biografie? Natuurlijk heeft de grote staatsman Johan Rudolf Thorbecke al meerdere levensbeschrijvingen gehad. Maar een biografie is meestal maar beperkt houdbaar, zeker van grote staatslieden. Nieuw bronnenmateriaal, nieuwe inzichten en vooral een nieuwe tijd zijn vaak aanleiding bijzondere mensen opnieuw te portretteren.
Geschiedenis Geschiedenis Hofarchitect in Polen Tilman van Gameren Via de open ramen van het conservatorium in Warschau is een wervelende wirwar van zangstemmen en instrumenten te horen. Aan de andere kant van het Gninski Pallast, dat tegenwoordig dienst doet als Chopinmuseum, staat een hijskraan bij oprukkende nieuwbouw. Het paleis ziet er bijna sober uit met aan voor- en achterzijde timpanen en borstbeelden in medaillonvormige nissen. Het is één van de herbouwde creaties van Tilman van Gameren.
Geschiedenis Geschiedenis Vampierkind Vreemd en eng, zo omschreef de leider van een Amerikaans archeologisch team onlangs de vondst van het skelet van een tienjarig kind met een grote steen in zijn of haar mond. Het kind werd aangetroffen op een midden 5de-eeuwse begraafplaats in het dorp Lugnano in Umbrië, zo'n honderd kilometer ten noorden van Rome.
Geschiedenis Geschiedenis Wat lezers vinden Schavuit De bespreking van het mooie boek van Marita Mathijsen over Van Lennep bevestigt het aloude beeld van een suffe tijd, de Biedermeier. Het is een opvallend verschijnsel in het historiografische wereldje dat een eenmaal gevestigd beeld van een persoon of periode hardnekkig in stand blijft, ongeacht wat er bij nader onderzoek tegenin gebracht wordt. …
Geschiedenis Geschiedenis Opdat wij niet vergeten Het boekenfonds van Uitgeverij Verbum telt ruim vijftig titels, stuk voor stuk prachtig verzorgde boeken, in een gemiddelde oplage van twee- à drieduizend exemplaren. Winst maken is dus duidelijk geen prioriteit, er moet meestal geld bij, deels van sponsors, deels uit eigen vermogen dat oprichter Van Boom heeft opgebouwd als succesrijk belegger in onroerend goed.
Geschiedenis Geschiedenis FRIEDRICH ENGELS Zonder hem was het marxisme nooit geworden wat het nu is. Wel jammer dat hij de armlastige Marx financieel bijstond met geld dat hij over de ruggen van de arbeiders verdiende.
Geschiedenis Geschiedenis Een kind van zijn tijd Terwijl Europa probeert revoluties en opstanden ongedaan te maken, leeft het liberale gedachtegoed voort. Ook ten huize van de familie Marx in Trier. Een ervaring voor het leven.
Geschiedenis Geschiedenis Leven en werken in Parijs, Brussel, Londen en... Zaltbommel Karl Marx vertoefde zowat heel zijn leven in ballingschap. Zijn politieke analyses maakten het voor hem onhoudbaar om Pruisisch staatsburger te blijven. Als zoon van een tot het lutheranisme bekeerde Joodse familie wonend in Trier diende de Pruisische wetgeving gevolgd te worden.
Geschiedenis Geschiedenis De Aboriginals van Tasmanië De Aboriginals van wat later Tasmanië ging heten, zullen vreemd hebben opgekeken. Op een dag stond daar plotseling een paal met een teken en een vlag aan het strand.
Geschiedenis Geschiedenis De oorlogsbrieven van Herman Nohl Een filosoof tot soldaat maken kan onverwachte gevolgen hebben. Het overkwam Herman Nohl (1879-1960) die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de Etappenstad Gent werd gekazerneerd. Toen de oorlog uitbrak was de docent filosofie al 35 jaar, gehuwd en vader van vier kinderen. In het brief schrijven vond hij een uitlaatklep voor zijn ongemakkelijke situatie, elke week schreef hij er meerdere aan zijn vrouw Bertha Oser in Jena, alles bij elkaar meer dan zeshonderd.
Geschiedenis Geschiedenis Tempel van het geschreven woord Zocht je Marx, dan vond je hem in zijn Londense tijd geheid in de leeszaal van de nationale bibliotheek. De imposante koepelzaal was voor iedereen vrij toegankelijk - en diende menigeen als toevluchtsoord.
Geschiedenis Geschiedenis Warm nest, koude wereld Marx was een uitgesproken familiemens. Hij speelde uitgelaten met zijn dochters en toen die volwassen waren, onderhield hij levendig contact met hen, in liefdevol onbekommerde brieven. Toch lag er een schaduw over het gezin.
Geschiedenis Geschiedenis Zilversmokkel door de Rooswijk Sinds 2016 wordt er voor de kust van Ramsgate (Kent) gedoken naar het gezonken VOC-schip Rooswijk, in januari 1740 met alle 237 zielen bij de zandbank Goodwin Sands, lokaal bekend als de 'great ship swallower', vergaan. De site is beschermd en het scheepswrak, op twintig meter diepte, is Nederlands bezit maar is wel bedreigd omdat …
Geschiedenis Geschiedenis Een manifest voor nu Het Communistisch Manifest fascineert lezers van nu veel sterker dan indertijd het geval was. Marx en Engels beschreven een wereld waarin wij ons beter dan ooit herkennen.
Geschiedenis Geschiedenis Stille Nacht Voor troost en weemoed Het zo vreedzame kerstlied Stille Nacht werd geboren na een donderende klap. Op 10 april 1815 explodeerde op het Indonesische eiland Soembawa de vulkaan Tambora met oorverdovend geweld. De energie die vrijkwam, was enorm en miljoenen tonnen as werden tot ver in de stratosfeer geslingerd, het klimaat wereldwijd voor langere tijd ontregelend. Het jaar daarop, 1816, werd bekend als het jaar zonder zomer. In dat jaar ontstond een lied vol hunkering.
Geschiedenis Geschiedenis De baard van de profeet Het meest onderschatte aspect van Karl Marx is ongetwijfeld zijn gezichtsbeharing.
Geschiedenis Geschiedenis Jenny Marx Karls grootste kapitaal Op zijn achttiende treft Karl Marx in Jenny von Westphalen (1814-1881) de vrouw die hem zijn leven lang steunt, stuurt, inspireert en bedwingt. Het huwelijk heeft een krachtige liefdesbasis en doorstaat daardoor zware maatschappelijke druk, repressailes van overheden, bittere armoede en een buitenechtelijke relatie. Jenny is even strijdbaar als haar man, wiens …
Geschiedenis Geschiedenis De moeder aller monumenten Over het mysterieuze Stonehenge bestaan veel theorieën. Een tentoonstelling over deze beroemde prehistorische locatie in het Gallo-Romeins Museum te Tongeren wil vooral concrete feiten presenteren.
Geschiedenis Geschiedenis Ketters en kruistochten Niet alle wegen leiden naar Rome. Lang voor Luther op het toneel verscheen, kende de katholieke kerk tegenbewegingen, die meestal met harde hand de kop in werden gedrukt. Vaak ging het daarbij niet om religieuze kwesties, maar om macht en politieke vrijheden.
Geschiedenis Geschiedenis Na het kapitaal komt het bacchanaal Hoe de egocentrische workaholic zijn dag indeelde en op een avond de politie werk bezorgde.
Geschiedenis Geschiedenis Saraceense herfst In de 11de eeuw veroveren de Normandiërs Zuid-Italië en Sicilië. De onbehouwen noorderlingen zijn onder de indruk van de Arabische verworvenheden. Een tijd van culturele uitwisseling breekt aan.
Geschiedenis Geschiedenis Geschiedenis die vooraf ging Meer over Avicenna en de Oriëntaalse invloed op de middeleeuwse geneeskunde vind je in:
Geschiedenis Geschiedenis De verovering van het paradijs Sinds keizer Justinianus de Goten versloeg, is het vruchtbare Sicilië een buitengewest van het Byzantijnse rijk. In Noord-Afrika wachten de Saracenen hun kans af.
