Factcheck Factcheck Factcheck: nee, een theelepel honing helpt niet tegen een kater ‘Theelepel honing zeer doeltreffend tegen kater’, zo raadde een artikel op Kotplanet aan. Maar het is zwaar overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, gefluorideerde tandpasta is niet ongezond of schadelijk Fluoride in tandpasta zou slecht zijn voor je gezondheid, stelt de Nederlandse website Leef Bewust. Het goedje zou giftig zijn en dommer maken. Dat klopt niet, zeggen experten. Het gehalte fluoride in tandpasta is niet schadelijk. Gefluorideerde tandpasta beschermt tegen tandrot.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen ‘adelaars gedood door windturbines’ Op Twitter en Facebook doet een foto de ronde van dode vogels, die zouden zijn omgekomen door de wieken van windmolens. Dat klopt niet. Het gaat om zeearenden waarvan een deel omkwam door loodvergiftiging.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘oversterfte’ bij kinderen niet gelinkt aan coronavaccins [GRAFIEK] Ondernemer Vincent Vandeputte stelt dat er een correlatie is tussen vermeende oversterfte bij kinderen en de coronavaccinatie. Dat klopt niet. Vooral bij Europese kinderen jonger dan vijf zien we iets hogere sterftecijfers en zij werden niet gevaccineerd. In België is er geen sprake van oversterfte bij kinderen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘ontgiften’ helpt niet bij psoriasis ‘Ontgiftig uw lichaam bij psoriasis’, zo raadde een artikel op ABC Gezondheid aan. Maar dit helpt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Moderna produceerde geen covid-19-vaccin voor uitbraak pandemie Op socialemediakanalen circuleert een interviewfragment met de ceo van farmabedrijf Moderna, Stéphane Bancel. Dat fragment is volgens sommigen het bewijs dat de coronapandemie gepland was. Bancel lijkt namelijk te zeggen dat Moderna al in 2019, nog voor de pandemie, 100.000 dosissen van zijn coronavaccin zou hebben geproduceerd. Dat klopt niet. Bancel heeft het over andere vaccins van het bedrijf.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Biden provocatieve uitspraak deed na speech over neergeschoten luchtobjecten Online circuleert een video van Amerikaans president Joe Biden, waarin te horen is hoe hij na een persconferentie ogenschijnlijk toegeeft dat hij gelogen heeft tegen de pers. Het incident zou veroorzaakt zijn door een microfoon die nog openstond. Maar in de originele video komen de uitspraken niet terug. De audio werd waarschijnlijk achteraf aan de beelden, waarin werd geknipt, toegevoegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ledverlichting zendt geen microgolfstralen uit Volgens een video op TikTok kan ledverlichting uw gezondheid schaden door gevaarlijke microgolfstralingen. Volgens experts klopt dat niet. Ledverlichting stoot een dergelijke straling niet uit. Bovendien zijn er strenge Europese normen wat straling betreft.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze twee gestrande potvissen werden niet gedood door offshore windturbines Op Twitter wordt een foto gedeeld van twee gestrande potvissen. Volgens socialemediagebruikers zouden de twee aan hun einde zijn gekomen door offshore windturbines. Dat klopt niet. De foto werd genomen in januari 2016, in de Engelse badplaats Skegness. Beide dieren overleden nadat ze de weg kwijt waren geraakt en door stress waren gestrand. Er is geen bewijs dat offshore windturbines, of de installatie ervan, walvissen zouden doden.
Factcheck Factcheck Factcheck: fragment uit oude speech van Obama is uit context getrokken Socialemediagebruikers zijn verontwaardigd over een video waarin voormalig Amerikaans president Barack Obama lijkt te stellen dat ‘doorsnee mannen en vrouwen te bekrompen zijn’ en hun rechten zouden moeten afstaan aan een soeverein. Maar de video is misleidend en toont een bewerkte versie van de speech, die hij in 2014 in Brussel hield. In de originele video zien we dat Obama net het omgekeerde zegt van wat hem wordt toegedicht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ledverlichting bedreigt uw online veiligheid niet Volgens een video op TikTok kan de overheid u via ledverlichting controleren en kan ze zo zelfs huishoudtoestellen afschakelen. Daarvoor is geen bewijs. De video toont een tekening van lifi, een soort wifi via licht. Die technologie wordt amper toegepast en heeft niets te maken met het internet of things.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, uw kat herkent uw hoog kattenstemmetje Op Instagram circuleren video’s die stellen dat katten liever hebben dat u babytaal tegen hen spreekt. Voor die stelling is een wetenschappelijke basis. Maar niet alles wat in de video wordt verteld, klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, dienstwagen van Vlaams minister Lydia Peeters (Open VLD) kost 2365 euro per maand [GRAFIEK] Volgens Vlaams Parlementslid Jos D'Haese (PVDA) zou Vlaams minister Lydia Peeters met de duurste bedrijfswagen rondrijden van de Vlaamse regering. Dat klopt. Al liggen de prijzen van de dienstwagens van sommige van haar collega's niet veel lager.
Factcheck Factcheck Factcheck: een glas warm water drinken helpt niet voor de stoelgang ‘Begin de dag met een glas warm water, dat stimuleert de stoelgang. Warm water spoelt alles weg wat vastzit’: dat lazen we in De Telegraaf. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: westerse media hebben wel bericht over antioorlogsbetogingen in Londen en Berlijn Volgens een veelgelezen post op Twitter zouden westerse media de antioorlogsbetogingen van 25 en 26 februari in Londen en Berlijn genegeerd hebben. Dat klopt niet. Diverse Europese media hebben uitgebreid over die betogingen bericht.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat dit insectenkookboek geschreven is door echtgenote van Klaus Schwab Online circuleert een afbeelding van insectenkookboek dat geschreven zou zijn door de echtgenote van WEF-voorzitter Klaus Schwab. Het boek is echt, en was te koop op Amazon. Maar het Wereld Economisch Forum ontkent dat de organisatie zelf, voorzitter Schwab of zijn echtgenote iets te maken hebben met het kookboek.
Factcheck Factcheck Factcheck: screenshot artikel over Groen is getrukeerd Online circuleert een screenshot van een artikel op Het Laatste Nieuws, waarin wordt geopperd dat politieke partij Groen ‘piano’s racistisch vindt’ en daarom minder zwarte pianotoetsen wil. Dat klopt niet. Het gaat om een getrukeerde afbeelding.
Factcheck Factcheck Factcheck: levensstijl kan dementie terugdringen, maar 40 procent is een overschatting ‘40 procent van alle dementiegevallen kunnen we vertragen of zelfs voorkomen door een gezonde levensstijl’, lazen we in De Morgen. En het klopt deels, al is nuance nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen brand ‘in een van de grootste Europese chemiefabrieken’, maar een brandende salamifabriek Op Twitter circuleert een video van een brand in Verona. Het zou gaan om ‘een van de grootste chemiefabrieken van Europa’ die in lichterlaaie staat. Dat klopt niet. We zien de recente brand van een salamifabriek in Italië.
Factcheck Factcheck Factcheck: geslagen, aangereden en in het gezicht geschoten door Iraanse politie [RECONSTRUCTIE] Iraanse parlementsleden bestempelden een video van buitensporig politiegeweld als een vervalsing. Knack onderzocht de beelden waarin een man wordt geslagen, aangereden en in het gezicht geschoten. De video is echt. Het slachtoffer overleefde. Waarschuwing: harde beelden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Greta Thunberg negeert de treinramp in Ohio niet Een meme stelt dat klimaatactiviste Greta Thunberg zich niet zou uitlaten over de treinramp in Ohio waarbij chemicaliën lekten. Dat klopt niet. Via haar Twitteraccount communiceerde ze al meermaals over de ramp.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat dieren aardbevingen kunnen voorspellen Onmiddellijk na de verwoestende aardbeving in Turkije en Syrië doken video's op waarin dieren de ramp leken te voorspellen. Wetenschappers vonden tot nu toe echter geen sluitend bewijs dat dieren aardschokken ruim op voorhand kunnen voelen aankomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nepvideo met speech van Biden over ufo’s maakt gebruik van nagebootste stem Op Twitter en TikTok doet een video de ronde van Joe Biden die een persconferentie geeft over ufo’s boven het Amerikaanse grondgebied. De video is nep. De stem van de Amerikaanse president werd nagebootst. Mogelijk werd daarbij gebruik gemaakt van artificiële intelligentie.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, 50 minuten lopen per week verkleint de kans op een hartaanval ‘Drie keer per week 17 minuten joggen reduceert risico op hartaanval met de helft’: dat lazen we in Flair. En het klopt, al is enige nuance nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, reguliere media zwijgen treinramp in Ohio niet dood Een Twittervideo zou een treinramp in de Amerikaanse staat Ohio tonen die de reguliere media doodzwijgen. Dat laatste klopt niet. Over de ramp met een goederentrein vol chemicaliën in de gemeente East Palestine werd uitvoerig bericht bij nieuwsmedia in binnen- en buitenland.
Factcheck Factcheck Factcheck: dit artikel over ongevaccineerden werd niet gepubliceerd op wetenschapssite The Conversation Online circuleert een screenshot van een artikel waarin wordt gesteld dat ‘ongevaccineerden ons niet genoeg voor de gevolgen van de coronavacccins hebben gewaarschuwd’. Het artikel lijkt te zijn verschenen op de wetenschapssite The Conversation. Dat klopt niet: het artikel staat op een website die vooral clickbait publiceert.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen protest om ontslag Zelensky te eisen, maar manifestatie na moord op Slovaakse journalist Online circuleert een video van wat een Oekraïense manifestatie zou zijn om het ontslag van de Oekraïense president Zelensky te eisen. Dat klopt niet. De video is een compilatie van verschillende protesten die in 2018 en 2019 plaatsvonden in de Slovaakse hoofdstad Bratislava. Aanleiding voor de manifestaties was de dubbele moord op de Slovaakse journalist Ján Kuciak en zijn vriendin Martina Kušnírová.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen beelden van de recente aardbeving in Turkije Online circuleren beelden waarvan socialemediagebruikers menen dat ze de recente Turks-Syrische aardbeving tonen. Dat klopt niet. Het gaat om beelden van de aardbeving in de Turkse stad Izmir die op 30 oktober 2020 plaatsvond.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat video met ‘bodybag’ in Rusland te linken is aan vaccins Een Russische TikTok-video van een vermeende bodybag werd meer dan 700.000 keer bekeken. Toen die video opdook in Argentinië, werd hij in verband gebracht met coronavaccins. Knack hielp Argentijnse factcheckers bij hun onderzoek, maar kon geen bewijs vinden dat de beelden verband houden met een vaccinatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video werd niet kort voor de Turks-Syrische aardbeving gemaakt Online circuleert een video van een vreemd verschijnsel in de lucht. De video zou in Turkije, net voor de aardbeving gemaakt zijn. Maar dat klopt niet. Het gaat om een oude video van de lancering van de Russische Sojoez-ruimtecapsule.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze reclameboodschap werd niet vertoond in hartje Berlijn Online circuleert een video van een antioorlogsvideo die in hartje Berlijn zou zijn vertoond. Dat klopt niet. De video is gemanipuleerd en toont in de originele versie reclame voor een Londense kunstorganisatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: duiven lossen bij een huwelijk kan bij wet verboden zijn, maar niet altijd ‘Duiven lossen bij huwelijksplechtigheid is bij wet verboden’: dat stelde Gents schepen Isabelle Heyndrickx (CD&V). En het klopt deels.
Factcheck Factcheck Factcheck: nepaccount over ‘Turks aardbevingsnieuws’ ontmaskerd Een video die een instortend gebouw zou laten zien tijdens de recente aardbeving in Turkije, toont in werkelijkheid de afbraak van een gebouw in Saudi-Arabië. De Twitteraccount die de misleidende video verspreidde, had voor de aardbeving nauwelijks volgers en is verbonden aan een webshop die gadgets verkoopt.
Nieuws Nieuws Factcheck: nee, deze video toont niet de recente aardbeving in Turkije Op Twitter werd een video van een instortend gebouw al meer dan een half miljoen keer bekeken. De beelden worden in verband gebracht met de recente aardbeving in Turkije. Ze tonen echter een gebouw dat instortte in de Amerikaanse staat Florida in 2021.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat deze Amerikaanse tanks op weg zijn naar Oekraïne Online circuleren verschillende video’s van treintransporten met Amerikaanse pantservoertuigen. Volgens sommige socialemediagebruikers zou het transport naar Oekraïne op weg zijn. Maar daar is geen bewijs voor.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze gewonde vrouw werd niet aangevallen door George Floyd Online circuleert een foto van een zwaar toegetakelde vrouw, die het slachtoffer zou zijn van een gewapende inbraak, gepleegd door Black Lives Matter-icoon George Floyd. Dat klopt niet. De vrouw op de foto is de Amerikaanse Andrea Sicignano. Zij werd in december 2018 na een avondje uit in Madrid mishandeld en verkracht, blijkt uit een Facebookgetuigenis van de vrouw zelf. De vrouw klaagde ondertussen het misbruik van haar foto’s bij de verspreiding van desinformatie aan.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Australische man belaagde niet 'de dokter die familielid een dodelijk covidvaccin had toegediend' Online circuleert een video waarin een man een koppel in een auto belaagt. Volgens het commentaar bij de video is de bestuurder van de auto een dokter die een familielid van de man een covid-19-vaccin zou hebben toegediend. Het familielid zou daarop overleden zijn. Voor die beweringen is echter geen bewijs. Dat de man die hij aanvalt een dokter is, of dat een familielid zou overleden zijn ten gevolge van een vaccinatie tegen covid-19, is evenmin bewezen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, modebedrijf Hugo Boss schenkt geen 100.000 militaire uniformen aan Oekraïne Volgens socialemediaposts zou het Duitse kledingmerk Hugo Boss 100.000 militaire uniformen aan het Oekraïense leger doneren. Dat klopt niet. Het modebedrijf bevestigt dat het om nepnieuws gaat.
Factcheck Factcheck Factcheck: TikTok-account ‘politie Elsene’ is fake Op TikTok circuleert een video van een auto van de stad Brussel die verkeerd geparkeerd staat. De video lijkt afkomstig van een officiële account van de Brusselse politie, maar dat klopt niet. Het gaat om een nepaccount die onderzocht wordt door de lokale recherche.
Factcheck Factcheck Factcheck: er is een verband tussen meer masturberen en minder kans op prostaatkanker * Wie zei het?Seksuologe Michelle Hufkens in Goed GevoelIs het waar?Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er een associatie is tussen geregeld ejaculeren -- onder meer door masturbatie -- en een verlaagd risico op prostaatkanker. We beoordelen de stelling dus als waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze poster over stikstofvoetafdruk komt niet van het WEF Op Twitter circuleert een poster met het logo van het Wereld Economisch Forum (WEF) die reclame lijkt te maken voor een ‘Programma ter vermindering van de stikstofvoetafdruk’. Maar de afbeelding is bewerkt en komt niet van het WEF. Bovendien beschikt het WEF niet over een dergelijk programma.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen pakje mensenvlees Op sociale media circuleert een foto van wat volgens socialemediagebruikers een pakje mensenvlees zou zijn. Maar het product op de foto is nep en maakt deel uit van Obvious Plant, een humoristisch project van de Amerikaanse komiek Jeff Wysaski.
Factcheck Factcheck Factcheck: oproep om hond aan leiband te houden komt niet van vermelde moslimorganisatie of stadsbestuur Online circuleert een foto van een flyer waarin hondenbaasjes worden opgeroepen om hun huisdieren aan de leiband te houden, uit respect voor moslims. Veel socialemediagebruikers denken dat het gaat om een officiële flyer van het Canadese stadje Pitt Meadows en de Amerikaans-islamitische belangenorganisatie CAIR. Dat klopt niet. De flyer werd in 2017 door onbekenden verspreid in een hondenpark in Pitt Meadows.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, krekelmeel is toegelaten binnen de Europese Unie Op Telegram en Facebook circuleert de bewering dat de Europese Unie het gebruik van krekelmeel in voedselbereidingen zou toestaan. Dat lokt bij veel socialemediagebruikers ontstelde reacties uit. Op 3 januari keurde de Europese Commissie de vermarkting van het product inderdaad goed.
Factcheck Factcheck Factcheck: investeren in natuurparken loont, maar rendement moeilijk te berekenen ‘Eén euro investeren in grote natuurgebieden levert tien euro op voor de lokale samenleving': dat zei Ignace Schops op Radio 1. Dat cijfer blijkt moeilijk hard te maken, maar dat investeren in natuurparken loont, staat vast.
Nieuws Nieuws Factcheck: geen bewijs dat voedingsproducten sinds de middeleeuwen niet stegen qua prijs ‘De prijs van sommige voedingsproducten is niet gestegen sinds de middeleeuwen’: dat zei Pierre-Alexandre Billiet, ceo van retailorganisatie Gondola op Radio 2. Voor die stelling is echter geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: lage cholesterol heeft geen bewezen negatieve effecten op je gezondheid Op Facebook circuleert een post waarin zes negatieve gevolgen voor de gezondheid worden toegeschreven aan een te lage cholesterolwaarde. Maar daar is geen bewijs voor, zeggen experten.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Amerikaanse bijsluiters van mRNA-vaccins tegen corona zijn alleen online te raadplegen Een video die online circuleert stelt dat de papieren bijsluiters van de mRNA-coronavaccins in de Verenigde Staten met opzet blanco worden gelaten. Dat klopt, en het is een gevolg van de Amerikaanse wetgeving die van toepassing is op de coronavaccins van Moderna, Pfizer & Johnson&Johnson. Vaccinproducenten zijn in de Verenigde Staten verplicht om online brochures …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze gevangene groef niet vijf jaar lang een tunnel om uiteindelijk bij zijn bewakers uit te komen Op sociale media circuleert een afbeelding van een Braziliaanse gevangene die om te ontsnappen vijf jaar een tunnel zou hebben gegraven om dan bij zijn bewakers uit te komen. Dat klopt niet. De foto is echt en dateert uit 2012, maar het ging om een gat dat werd gemaakt om te ontsnappen en geen tunnel waaraan vijf jaar werd gewerkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, geen bewijs dat het ‘Entovirus’ in 2025 op de wereld losgelaten zou worden Op sociale media circuleren berichten over een nieuw virus dat gepland zou zijn voor 2025. Daarvoor is geen bewijs. Als vermeend bewijs wordt een screenshot aangedragen van een fictief scenario voor een pandemie-oefening aan het Johns Hopkins Center for Health Security.
