Factcheck Factcheck Factcheck: Belgische staatsschuld stijgt met meer dan 500 euro per seconde Volgens Bart De Wever stijgt de Belgische staatsschuld elke seconde met 500 euro. Het werkelijke bedrag ligt waarschijnlijk nog hoger. Volgens berekeningen van de Nationale Bank zou het zelfs oplopen tot 1170 euro per seconde. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: verschil tussen werkende Oekraïners in Antwerpen en Rotterdam is minder groot dan Bart De Wever zegt ‘In Antwerpen werkt 24 procent van de Oekraïners, in Rotterdam is dat 80 procent’, zei N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever in een verkiezingsdebat op televisiezender VTM. Voor Antwerpen klopt het geciteerde percentage ongeveer. Voor Rotterdam is het een zware overschatting. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: uitspraken Tom Van Grieken over foetussen zijn overdreven In het VRT-programma Eerste Keus zei Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken dat dokters foetussen van 20 weken proberen in leven te houden. Maar in België is dat niet het geval, en ook in het buitenland komt het nauwelijks voor. Van Grieken stelde ook dat een foetus van 18 weken pijn voelt. Daarvoor is er geen bewijs, zeggen wetenschappers.
Factcheck Factcheck Factcheck: bananen kunnen flavonoïden in smoothie doen dalen ‘Je gooit beter geen banaan in je smoothie’, zo lazen we op Metronieuws.nl. Bananen kunnen inderdaad de hoeveelheid flavonoïden in een smoothie doen dalen, maar voor de gemiddelde consument is dat niet zo relevant. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen deelnemers van het Eurovisiesongfestival Op sociale media circuleert een beeld van mensen die poseren voor een bord met het logo van het Eurovisiesongfestival. Volgens socialemediagebruikers gaat het om deelnemers van de laatste editie. Dat klopt niet. Het beeld is waarschijnlijk gemaakt met behulp van AI. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, België is het enige EU-land met een werkloosheidsuitkering die onbeperkt is in de tijd Volgens de politieke partij Voor U is België de enige lidstaat van de EU met een onbeperkte werkloosheidsuitkering in de tijd. Dat klopt: België is het enige land dat, weliswaar onder voorwaarden, geen tijdslimiet zet op die uitkering. In sommige landen krijgen werklozen na afloop van de uitkering nog wel een bijdrage, die ook onbeperkt is in de tijd. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, er wordt elke dag een voetbalveld aan bos gekapt in Vlaanderen Volgens Groen wordt in Vlaanderen dagelijks een heel voetbalveld aan bos gekapt. Dat klopt. Maar het is niet het hele verhaal. Wie bos kapt, is bijna altijd verplicht om elders evenveel nieuwe bossen aan te planten ter compensatie. Dat vertelt Groen er niet bij. Al klopt het ook wel dat die nieuwe bossen ecologisch minder waardevol zijn dan oude bossen. Een en ander blijkt uit onderzoek in het kader van de Factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, in ons land worden niet de meeste antidepressiva geslikt Er is geen enkel land ter wereld waar zo veel antidepressiva geslikt worden’, zo beweerde CD&V-voorzitter Sammy Mahdi in De Zondag. Dat klopt niet. De medicatie wordt in België meer dan gemiddeld genomen, maar minder dan in landen als IJsland, Portugal en Canada. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Vlamingen betalen geen 70 procent van de belastingen in België Volgens zowel Vlaams Belang als N-VA betaalt de Vlaming 70 procent of meer van de federale belastinginkomsten. Dat herhaalden beide partijen al meermaals op hun websites en in tv-studio's. Maar op basis van de beschikbare belastingdata gaat het om een cijfer tussen de 60 en 64 procent. Aan 70 procent kom je volgens experts nooit. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: miljonairstaks doet schijnbaar niet veel vermogenden vertrekken maar dat zegt weinig over hoogte van kapitaalvlucht In een YouTube-video zegt PVDA-Kamerlid Peter Mertens dat de invoering van een miljonairstaks vermogenden niet naar het buitenland doet vluchten. 'Waar zo’n taks is ingevoerd, is dat niet gebeurd', stelt Mertens, en hij geeft Frankrijk als voorbeeld. Daar heeft jarenlang zo’n taks bestaan en zou slechts 0,23 procent van de belastingplichtigen zijn vertrokken. Dat percentage zegt echter niets over de omvang van het verplaatste kapitaal. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, niet alle landen die een vermogensbelasting invoerden, schaften die daarna ook weer af Volgens Sander Loones (N-VA) hebben alle landen die een vermogensbelasting hebben ingevoerd, die ondertussen weer afgeschaft. Dat vertelde hij op 25 mei 2024 in het ontbijtgesprek met Michaël Van Droogenbroeck op Radio 1. Maar het klopt niet. Enkele landen hebben hun vermogensbelasting ondertussen weer afgevoerd, maar in landen als Zwitserland, Noorwegen en Spanje bestaat de taks nog altijd. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.
Wereld Wereld Klaus Schwab kondigt afscheid bij World Economic Forum aan: alle complottheorieën nog eens op een rijtje Klaus Schwab heeft aangekondigd eind dit jaar de leiding van het World Economic Forum aan anderen over te laten. Dat forum was de voorbije jaren deel van een web aan complottheorieën. Dit is uw factcheckgids doorheen het kluwen.
Factcheck Factcheck Factcheck: minder luchtvervuiling versnelt de klimaatopwarming ‘Schone lucht kan opwarming verergeren’, zo lazen we op de website Weer & Radar. Volgens experts hebben vervuilende stoffen inderdaad een afkoelend effect op het klimaat. We beoordelen de stelling als waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: België heeft ruim 20% meer ambtenaren dan het Europese gemiddelde ‘Wij hebben meer dan 20 procent meer ambtenaren dan het Europese gemiddelde’, zo stelde Els Ampe (Voor U) in De afspraak op vrijdag. Dit blijkt uit Europese cijfers, maar die vallen erg moeilijk te vergelijken. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto van naakte vrouwen en vrouwen in boerka is niet authentiek Online circuleert een foto waarop vijf naakte vrouwen en twee vrouwen in boerka te zien zijn in een park. De foto blijkt bewerkt: op het originele beeld, dat in 2010 werd gemaakt en al in 2016 op het internet werd gedeeld, droegen de vijf vrouwen bikini’s.
Factcheck Factcheck Factcheck: roken doet vet rond organen toenemen ‘Ironisch genoeg blijkt uit nieuw en zeer grootschalig onderzoek dat langdurig roken de hoeveelheid buikvet net vergroot, zelfs al merk je daar uiterlijk niets van’, zo lazen we in Plus Magazine. En dat klopt, zo blijkt uit onderzoek en gesprekken met experts. We beoordelen de stelling als waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: Commissariaat-generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) behandelt ‘vier asieldossiers per medewerker’, maar niet alle CGVS-medewerkers zijn dossierbehandelaars In het duidingsprogramma De Afspraak stelde partijvoorzitter Els Ampe van Voor U dat het Commissariaat-generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) niet meer dan 4 dossiers per ambtenaar per maand behandelt. Volgens het CGVS gaat het om 9 dossiers per maand. Ampe baseerde haar berekening op het totale aantal medewerkers van het CGVS, het CGVS vertrekt van het aantal dossierbehandelaars.
Factcheck Factcheck Factcheck: slijtage autobanden kan tot 90 procent van de microplastics in het milieu veroorzaken ‘Volgens een Zwitserse studie vertegenwoordigt de slijtage van autobanden ongeveer 90 procent van de microplastics in het milieu’, zo lazen we in Plus Magazine. Dat klopt, al variëren de conclusies in andere studies sterk. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de privéjets van Taylor Swift waren niet de meest vervuilende in 2023 Volgens socialemediagebruikers staan er fouten in een ranglijst van de beroemdheden die in 2023 het meest uitgestoten hebben met hun privéjets. De Amerikaanse popster Taylor Swift had volgens hen eigenlijk bovenaan moeten staan. Maar volgens berekeningen van experten en onderzoek van The Guardian is het verbruik van Swift in 2023 lager dan in 2022, toen ze wel even op die eerste plaats terechtgekomen was. Ze heeft sindsdien haar vlieggedrag bijgestuurd.
Factcheck Factcheck Factcheck: het klopt dat er nooit zoveel geïnvesteerd is in sociale woningen als onder de huidige minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) In het Radio1-programma De Ochtend zei Vlaams Parlementslid voor de N-VA Jeroen Tiebout dat er nooit eerder zoveel is geïnvesteerd in sociale woningen als onder de huidige N-VA-minister van Wonen Matthias Diependaele. Hij heeft het over een ‘historisch hoog bedrag’. De uitspraak klopt, al werd er bij de vergelijking met eerdere regeerperiodes geen rekening gehouden met de inflatie of de gestegen bouwkosten.
factcheck Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen Iraanse drone die vastzit in een elektriciteitspaal Online circuleert een video van een drone die vasthangt in elektriciteitsdraden. Volgens socialemediagebruikers zou het gaan om een Iraanse drone die op weg was naar Israël. Het gaat echter om een oude video, die in februari in Syrië werd gemaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen groep Palestijnen die de Iraanse aanval op Israël vieren Online circuleert een video van een groep uitgelaten Palestijnen voor de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem. Volgens socialemediagebruikers zouden de Palestijnen de Iraanse droneaanval op Israël vieren. Dat klopt niet. De video circuleert al sinds 6 april online.
Factcheck Factcheck Factcheck: het klopt dat de N-VA niet heeft gedesinvesteerd in sociale woningen In een interview met Humo zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever dat er van desinvesteringen in sociale woningen onder de N-VA geen sprake is. Uit de cijfers blijkt inderdaad dat Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) tijdens de voorbije legislatuur een groter bedrag heeft geïnvesteerd in sociale woningen dan zijn voorgangers Liesbeth Homans (N-VA) en Freya Van den Bossche (Vooruit), al is er bij de vergelijking van de cijfers geen rekening gehouden met de inflatie en de sterk gestegen bouwkosten.
Factcheck Factcheck Factcheck: knoflook kan helpen tegen slakken, maar is geen wondermiddel ‘Verjaag slakken met knoflook’, zo lazen we in The Mirror. In laboratoriumomstandigheden werkt knoflook inderdaad om slakken af te stoten en te doden, maar voor de tuin is het geen wondermiddel. We beoordelen de stelling als eerder waar.
factcheck Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto heeft niets te maken met de recente instorting van de brug in Baltimore Op sociale media gaat een foto viraal van een in water ondergedompelde auto. Het zou gaan om een voertuig dat in het water terechtkwam na de recente instorting van de Francis Scott Key Bridge in Baltimore. Dat klopt niet: op de foto zien we een auto die in een rivier drijft in Noord-Ierland.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video toont niet de ‘explosie’ van de ingestorte brug in Baltimore, maar wel de ontploffing van de brug die Rusland met de Krim verbindt in 2022 Op sociale media gaat een filmpje viraal waarin we de explosie van een brug zien. Volgens de bijschriften zou het gaan om de Francis Scott Key Bridge in Baltimore die op 26 maart is ingestort. Dat klopt niet: de video toont de ontploffing van de Krim-brug in oktober 2022.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de kapitein van het schip dat de brug in Baltimore deed instorten was geen Oekraïner Op sociale media wordt gezegd dat de kapitein van het containerschip dat op 26 maart een grote brug in het Amerikaanse Baltimore deed instorten, Oekraïens was. Dat klopt niet. Volgens het bedrijf dat het containerschip exploiteert, waren alle bemanningsleden uit India afkomstig. Bovendien werd het schip op het moment van het ongeval bestuurd door twee loodsen uit Baltimore.
Verkiezingen 2024: Knack en 6 andere nieuwsredacties houden allereerste Factcheck-marathon van de Lage Landen
Factcheck Factcheck Factcheck: veel infecties kunnen al besmettelijk zijn voor koorts optreedt ‘Het is vooral voordat er koorts optreedt dat er al besmettelijkheid is’, zo stelde Freya Saeys (Open VLD) in het Vlaams Parlement. Volgens experts zijn veel infecties inderdaad al besmettelijk voor je koorts krijgt, al is die besmettelijkheid doorgaans het grootst wanneer de symptomen zich voordoen. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de vrouw op deze foto met Adolf Hitler is niet de grootmoeder van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen Op sociale media gaat een foto viraal waarop Adolf Hiter een jonge vrouw de hand schudt. De vrouw zou volgens de bijschriften de grootmoeder zijn van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Dat klopt niet. De jonge vrouw op de foto heet Hildegard Zantop en is geen grootmoeder van Von der Leyen. Voor zover bekend is ze ook geen familie van de Commissievoorzitter.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto werd niet genomen in de Zweedse trein Online circuleert een foto waarin een vrouw met losse haren te zien is in een coupé vol gesluierde vrouwen. Volgens socialemediagebruikers is de foto genomen in Zweden. Dat klopt niet. De foto werd genomen in een Egyptische trein.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen opname van een Pallywoodfilm Op sociale media circuleert een video die de opnames zou tonen van een zogenaamde Pallywoodfilm, een volledig in scène gezette Palestijnse propagandafilm die Israël in diskrediet moet brengen. Dat klopt niet. Het gaat om een opname van een reclamefilm voor een Palestijns telecombedrijf. De video werd opgenomen in Jordanië.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto van Joelija Navalnaja in de armen van 'haar nieuwe vriend' is gemanipuleerd Online circuleert een foto van Joelija Navalnaja, de weduwe van de recent overleden Russische oppositieleider Aleksej Navalny. Op de foto zou te zien zijn hoe Navalnaja haar nieuwe vriend omhelst. Dat klopt niet, de foto werd gemanipuleerd. De originele foto, die in 2013 werd genomen, toont Navalnaja in omhelzing met Navalny.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen schip dat door de Houthi's tot zinken werd gebracht Op sociale media circuleren beelden van een zinkend schip. Het voertuig zou volgens socialemediagebruikers tot zinken zijn gebracht door de Houthi’s, een Jemenitische rebellengroepering. Maar het zijn oude beelden van een Zuid-Koreaans schip dat in 2020 voor de Braziliaanse kust gecontroleerd tot zinken werd gebracht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen Laziofans met hakenkruisvlag Online circuleert een video van wat een groep supporters van de Italiaanse voetbalploeg Lazio zou zijn. In de video is te zien hoe de groep zwaait met hakenkruisvlaggen. Maar dat klopt niet. Het gaat om een groep Amerikaanse neonazi’s die in februari een manifestatie organiseerden in de Amerikaanse stad Nashville, Tennessee.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze helikopter sproeit geen chemische middelen op een bevroren windturbine in Duitsland Op Facebook circuleert een foto waarop een helikopter te zien is die in Duitsland een windturbine zou besproeien met chemicaliën, om de wieken ijsvrij te maken. Dat klopt niet. Het gaat om een oude foto die is gemaakt in Zweden, tijdens een experiment waarbij een ontdooi-oplossing voor windturbines met een helikopter werd uitgetest. Daarbij werden echter geen chemicaliën gebruikt, enkel warm water. In Duitsland wordt deze methode niet toegepast. Daar wachten exploitanten van windturbines tot het ijs vanzelf is ontdooid.
factcheck Factcheck Factcheck Factcheck: nee, windturbines worden in Zweden niet ontdooid met een giftige chemische stof Op sociale media worden beelden gedeeld waarop te zien zou zijn hoe een windturbine in Zweden wordt ontdooid met behulp van het milieuonvriendelijke antivriesmiddel glycol. De beelden zijn inderdaad in Zweden gemaakt, tijdens een experiment waarbij een ontdooioplossing voor windturbines met een helikopter werd uitgetest. Daarbij werd echter alleen heet water gebruikt en geen enkele chemische stof.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, een vierde van de bij de VDAB ingeschreven werkzoekenden is na een jaar nog altijd werkloos Volgens Open VLD-voorzitter Tom Ongena is een vierde van de werkzoekenden die ingeschreven staan bij de arbeidsbemiddelingsdienst VDAB na een jaar nog altijd werkloos. Dat zei Ongena tijdens het Grote Voorzittersdebat, georganiseerd door Knack en Trends-Kanaal Z. De cijfers blijken te kloppen. Wel zijn ze al 5 jaar oud. In 2023 ging het om 42 procent.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de beelden van deze steekpartij werden niet in Barcelona gemaakt Online circuleert een video van een brutale steekpartij. Volgens socialemediagebruikers zou het gaan om een aanval door een migrant in Barcelona. Dat klopt niet. De beelden werden in februari 2023 in de Turkse stad Aydin gemaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: magnesiumolie is geen wondermiddel tegen slaapproblemen Volgens experts kan het ontspannend zijn om ’s avonds je voeten te masseren, maar magnesiumolie is geen mirakeloplossing tegen slaapproblemen. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, neuspeuteren veroorzaakt geen alzheimer Op sociale media en op verschillende mediakanalen wordt de stelling gedeeld dat neuspeuteren de ziekte van Alzheimer kan veroorzaken. Daar is geen wetenschappelijk bewijs voor, zeggen experts. Alzheimer is een ziekte die vooral genetisch bepaald is.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Macron vlucht op deze foto niet van boze landbouwers Op sociale media circuleert een foto van de Franse president Emmanuel Macron die op de vlucht lijkt te slaan voor boze boeren. Dat klopt niet. De foto is echt, maar toont Macron die zich naar enkele mensen haast om hen te begroeten. Het beeld werd genomen tijdens een Franse landbouwbeurs vorig jaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: koelkast is niet de ideale plek om aardappelen te bewaren ‘Je bewaart aardappelen het best in de koelkast’, zo lazen we in The Mirror. Experts vinden de kelder een betere locatie. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze expliciete tekst wordt niet gebruikt in Nederlandse voorlichtingslessen Op sociale media circuleert een kindertekening met een seksueel expliciete tekst. Volgens socialemediagebruikers zou de afbeelding gebruikt worden als educatief materiaal tijdens de Week van de Lentekriebels in Nederland. Tijdens die week krijgen Nederlandse kinderen les over seksualiteit. Maar de tekst is niet afkomstig van de organisatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont niet de zinkende Rubymar Volgens de alternatieve nieuwssite FrontNieuws zouden Jemenitische Houthi’s het Britse bulkschip Rubymar in de Rode Zee hebben aangevallen. Het schip zou daarop gezonken zijn. Dat klopt, maar het schip zonk niet onmiddellijk. De video die Frontnieuws publiceerde als bewijs van het zinken van het schip zijn oude beelden van een ander zinkend schip.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, onder de regering-Michel werden acht gezinnen vastgehouden in een gesloten centrum voor illegalen Tijdens het Grote Voorzittersdebat van Knack en Trends-Kanaal Z op 27 februari stelde CD&V-voorzitter Sammy Mahdi dat de regering-Michel I (2014-2018) acht gezinnen met kinderen zou hebben vastgehouden in een gesloten centrum voor illegalen. Dat klopt, zo blijkt uit cijfers van de Dienst Vreemdelingenzaken.
Factcheck Factcheck Factcheck: cacao kan hersenveroudering tegengaan ‘Al met twee theelepels pure cacao per dag ga je veroudering in de hersenen tegen’, zo lazen we in Goed Gevoel. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat dit kan kloppen, al is nuance nodig. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, het budget van De Lijn is tijdens de voorbije regeerperiode gestegen, maar volgens specialisten is het werkingsbudget de facto gekrompen Tijdens het Grote Voorzittersdebat van Knack en Trends-Kanaal Z stelde Open VLD-voorzitter Tom Ongena dat het budget van De Lijn tijdens deze regeerperiode is gestegen. In absolute cijfers klopt dat: het jaarbudget ging van 860 miljoen euro in 2019 naar 1,2 miljard euro in 2023. Maar specialisten stellen dat het werkingsbudget de facto is gekrompen door de extra taken en kosten die de vervoersmaatschappij erbij kreeg.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, het aantal plaatsen in de Vlaamse kinderopvang is tijdens de voorbije legislatuur gedaald Tijdens het Grote Voorzittersdebat van Knack en Trends-Kanaal Z op 27 februari stelde Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere dat het aantal plaatsen in de Vlaamse kinderopvang tijdens de voorbije legislatuur is gedaald. Dat klopt. Bij het aantreden van de huidige Vlaamse regering, eind 2019, bedroeg het totale aantal plaatsen 95.027. Volgens de meest recente cijfers, van eind 2023, was dat nog 93.192.
