Panama Papers: Hoe Mossack Fonseca van zijn voetstuk viel

Een nieuw lek van meer dan een miljoen interne documenten toont de chaos en paniek bij het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca na de publicatie van de Panama Papers.

Op 9 maart 2016 deden werknemers van het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca een choquerende ontdekking: iemand had enorme hoeveelheden gegevens van de computers gekopieerd. Onder meer e-mails, contracten, bankafschriften en andere gevoelige klanteninformatie waren ontvreemd -in totaal liefst 11,5 miljoen documenten.

Plots was zijn dagelijkse business -offshore bedrijven oprichten in belastingparadijzen- niet langer dé prioriteit voor Mossack Fonseca. Uit gelekte documenten blijkt dat de werknemers van het advocatenkantoor zich op een nieuwe missie stortten: uitzoeken wie precies de klanten waren, de uiteindelijke begunstigden achter al die offshoreconstructies. Eigenlijk moeten advocaten en andere offshorespecialisten hun cliënteel identificeren en kennen -om te voorkomen dat offshores zouden gebruikt worden bij criminele activiteiten. Maar die verplichting had Mossack Fonseca jarenlang aan de laars gelapt.

Fucking amateurs

In de weken en maanden die volgden, zo blijkt uit een nieuw documentenlek, nam het Mossack Fonseca-personeel verwoed contact op met bankiers, boekhouders en advocaten. Die tussenpersonen waren namens welvarende klanten in zee gegaan met Mossack Fonseca, om bedrijven op te richten die anonimiteit konden garanderen. Nu antwoordden de tussenpersonen Mossack Fonseca woedend en in paniek.

‘DE KLANT IS VERDWENEN! IK KAN HEM NIET MEER TERUGVINDEN!!!!!!!’, schreef Nicole Didi, een Zwitserse adviseur vermogensbeheer, in maart 2017. Ze had lang samengewerkt met Mossack Fonseca, en handelde namens 80 bedrijven opgericht door het Panamese advocatenkantoor.

‘Dit was belachelijk’, schreef dan weer Eliezer Panell, een advocaat uit Florida die zich ergerde aan de herhaalde verzoeken van Mossack Fonseca -soms de ene dag na de andere- om documenten over te maken die de identiteit van de echte eigenaars van twee offshore bedrijven moesten bewijzen. ‘WE KUNNEN NIET TERUG AANKLOPPEN na één dag om opnieuw papieren te gaan opvragen’, schreef hij. ‘WE KOMEN OVER ALS FUCKING AMATEURS. Een Mickey Mouse-operatie.’

Onbeschaamde minachting

De nieuwe documenten onthullen dat Mossack Fonseca er niet in slaagde om tienduizenden eigenaars te identificeren van bedrijven die het had geregistreerd in ondoorzichtige landen met lage belastingen. Twee maanden nadat het bedrijf zich bewust werd van het datalek, kon het nog steeds de eigenaars niet achterhalen van meer dan 70 procent van de 28.500 actieve offshorebedrijven die het op de Britse Maagdeneilanden had geregistreerd. Idem voor 75 procent van de 10.500 actieve schermbedrijven in Panama, zo blijkt uit de nieuwe documenten.

Dat Mossack Fonseca niet wist wie er schuilging achter de offshoreconstructies die het zelf had helpen oprichten, vormde een aanzienlijk risico. Een bedrijf dat zich niet houdt aan de ken-je-klanten-regels, kan immers worden blootgesteld aan rechtszaken en zelfs strafonderzoeken. Het zou er ook toe kunnen leiden dat Mossack Fonseca sommige offshore bedrijven moet sluiten -waardoor zijn eigen business en die van zijn klanten in chaos wordt gestort.

De normen om je klanten te kennen –due diligence in het jargon- zijn nog strikter geworden sinds overheden terrorismefinanciering en witwassen strenger zijn gaan aanpakken. De onbeschaamde minachting van Mossack Fonseca voor al die belangrijke wettelijke verplichtingen was uitzonderlijk, zeggen experten.

‘Het zou onaanvaardbaar moeten zijn dat een firma [zoals Mossack Fonseca] de échte eigenaar achter één offshorebedrijf niet kent -om nog te zwijgen over duizenden van dat soort bedrijven’, zegt Jack Blum, een Amerikaans advocaat gespecialiseerd in belastingfraude en witwassen. Dat er geen documenten werden bijgehouden over wie eigenaar was van wat, zegt volgens Blum veel over ‘hoezeer die offshore business was uitgegroeid tot een schijnvertoning. Zotter dan dit hoeft het niet te worden.’

Nieuw lek gunt kijk-van-binnenuit

Deze reconstructie van de laatste maanden van Mossack Fonseca is het resultaat van een nieuw groot gegevenslek. Een eerder lek resulteerde in het Panama Papers-onderzoek en leidde tot het einde van de firma.

In april 2016 publiceerde het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) in samenwerking met meer dan honderd mediapartners -waaronder Knack– honderden verhalen gebaseerd op het lek van miljoenen interne documenten die de interne keuken van het bedrijf tussen 1970 en 2015 blootlegden.

De Panama Papers stuurden een schokgolf door de politieke, financiële en justitiewereld. De toenmalige premier van IJsland, vertrouwelingen van Russisch president Vladimir Poetin, en een bedrijf gelinkt aan een historische goudroof, behoorden tot het klantenbestand van Mossack Fonseca.

IJslands eerste minister Sigmundur David Gunnlaugsson nam ontslag nadat zijn aandeel in een offshore bedrijf was onthuld. Hij gebruikte het samen met zijn echtgenote om voor bijna 4 miljoen dollar obligaties in IJslandse banken aan te houden -ook al moest zijn regering onderhandelen met de schuldeisers van die banken.

In Pakistan kwamen burgers boos op straat na de onthulling dat kinderen van de toenmalige premier Nawaz Sharif offshore bedrijven hadden opgericht om discreet Londens miljoenenvastgoed in onder te brengen.

De politie voerde huiszoekingen uit in kantoren van Mossack Fonseca in El Salvador, Peru en Panama City. Tegen het einde van 2016 hadden overheden en bedrijven in 79 landen 150 onderzoeken en audits geopend naar het advocatenkantoor.

Het nieuwe lek biedt een kijk-van-binnenuit bij Mossack Fonseca en zijn zakenkringen, in de weken voor de Panama Papers werden gepubliceerd, en tijdens de nasleep -toen het klantengegevens probeerde te achterhalen én klanten begonnen weg te trekken. De documenten -met inbegrip van e-mails, paspoorten en documenten uit gerechtelijke onderzoeken- dateren van begin 2016 tot eind 2017. Een paar maanden later legde het bedrijf de boeken neer.

De informatie kwam in handen van dezelfde krant die ook al het eerste documentenlek had ontvangen: Süddeutsche Zeitung. Die deelde de gegevens met ICIJ en zijn mediapartners.

Decennia onder de radar

In 1986 fuseerden Jürgen Mossack (een Duitse inwijkeling wiens vader nog in de Waffen-SS had gediend) en Ramón Fonseca (een prominente Panamese schrijver en advocaat) hun advocatenkantoren. Mossack Fonseca richtte zich op de niche van rijken die hun bezittingen offshore wilden verbergen.

Vanuit zijn hoofdkwartier in Panama City breidde het bedrijf uit naar meer dan 30 landen. Het werkte nauw samen met internationale banken zoals HSBC, UBS en Credit Suisse -alsook met advocatenkantoren in Nederland, Mexico de VS en Zwitserland.

Mossack Fonseca communiceerde nauwelijks rechtstreeks met de uiteindelijk begunstigden van zijn werk. Het stond daarentegen in contact met tussenpersonen (zoals banken en fiscale adviseurs), die op vraag van hun rijk cliënteel luxewoningen, yachten en jets, bankrekeningen en waardevolle kunstcollecties lieten afschermen tegen onvoorspelbare rechtszaken, voormalige echtgenotes en nieuwsgierige belastinginspecteurs. Sommige eindklanten van de diensten van Mossack Fonseca gebruikten offshore bedrijven om ambtenaren om te kopen en bergen cash weg te steken.

Decennialang wist Mossack Fonseca onder de radar te blijven. Tot iemand de hand kon leggen op vertrouwelijke interne documenten, die uiteindelijk terechtkwamen bij journalisten.

Begin maart 2016 kregen Mossack Fonseca en de tussenpersonen waarmee het samenwerkte plots tal van telefoontjes van ICIJ-journalisten. Na de ontdekking van de computerhack ging de firma over in crisismodus.

De dag nadat de hack bevestigd werd, vroeg de advocaat van Mossack Fonseca aan de Panamese procureur-generaal om een gerechtelijk onderzoek te openen en ‘dringend journalisten te ondervragen’ afkomstig uit Frankrijk, Denemarken, Australië, de VS en Duitsland. Die waren op dat moment in Panama om documentaires te draaien in het kader van de Panama Papers. De journalisten mochten Panama of hun Hilton Hotel niet verlaten zolang ze niet onthulden hoe ze documenten van Mossack Fonseca hadden bemachtigd. Dat vroeg de advocaat van Mossack Fonseca tenminste. Tevergeefs.

Dringend!!!

Nicole Didi, de Zwitserse vermogensbeheerder, was een van de eersten die aanklopten bij Mossack Fonseca over de vragen van journalisten.

‘Een Franse journalist wil in krant Le Monde een artikel publiceren dat voor mij onaanvaardbaar is!!!’, schreef Didi in een e-mail, sommige woorden in het geel gemarkeerd.

Jorge Cerrud van de klantendienst van Mossack Fonseca probeerde Didi in een telefoongesprek te kalmeren, zo blijkt uit de documenten. ‘Ik neem dit verder op en zal met onze PR-afdeling overleggen om te zien hoe we je kunnen helpen voorbereiden in het geval de journalisten je opnieuw bellen’, mailde Cerrud later.

Nadat het Panama Papers-onderzoek op 3 april werd gepubliceerd, liepen bij Mossack Fonseca steeds meer mails en telefoontjes binnen. Uit documenten blijkt dat personeelsleden steeds vaker het mailadres CrisisCommittee@mossfon gebruikten.

Veel e-mails gingen over dezelfde kwestie die Charles Hotton per mail aankaartte, managing director van een onderaanneming in Jersey van de Bank of Singapore.

‘DRINGEND… welke documenten/informatie over de uiteindelijk begunstigden is uit de bestanden gehaald en wanneer?’, schreef Hotton. Cerrud van de klantendienst probeerde moedig om Hotton gerust te stellen. ‘We zijn erin geslaagd de hacking te stoppen nog verder informatie uit onze mailsystemen te halen sinds maart’, antwoordde hij.

Lionel Messi en Jackie Chan

Soms waren het de hooggeplaatste klanten zelf die naar Mossack Fonseca stapten om te bewijzen dat zij er klant waren. Assistenten van Oekraïens president Petro Poroshenko stuurden het omstreden advocatenkantoor een elektricteitsrekening op, om zijn identiteit te bewijzen nadat het antiwitwasorgaan van de Britse Maagdeneilanden had gevraagd te bevestigen wie Poroshenko’s offshore bedrijf bezat.

Advocaten van de president van de Verenigde Arabische Emiraten, Sheikh Khalifa bin Zayed Al Nahyan, stuurden een versleutelde brief naar Mossack Fonseca over zijn paspoort en zijn familieleden. Door die informatie aan te reiken, kon de monarch verder vastgoed in de UK blijven bezitten via offshore bedrijven.

Onder de gelekte gegevens zijn er ook 17 e-mails met vertegenwoordigers van Hollywood-ster Jackie Chan. Die was al klant bij Mossack Fonseca, en bezorgde het bedrijf een scan van zijn paspoort en een verklaring van American Express. Dat deed Chan in een poging om zijn offshore bedrijven open te houden, en om Mossack Fonseca te helpen om boetes wegens onvolledige adminstratie te voorkomen.

Mossack Fonseca correspondeerde eveneens met advocaten die het Panamese bedrijf van de Argentijnse voetbalster Lionel Messi hielpen beheren. Messi is recent in Spanje nog veroordeeld voor belastingfraude in een zaak die losstaat van de Panama Papers.

Hollande, Juncker of Obama

Anderen reageerden met ongeloof en woede op het nieuws over het gegevenslek. Uit interne mails van Mossack Fonseca blijkt dat een Uruguayaanse boekhouder de suggestie verwierp om de datum op een document aan te passen. Door dat te doen, zou het lijken alsof Mossack Fonseca reeds vanaf het begin informatie had over de eigenaar van een bedrijf onder controle van de familie van Argentijns president Mauricio Macri. Mossack Fonseca liet het idee vallen nadat de boekhouder naar verluidt aan de firma had laten weten dat zo’n document ‘makkelijk weerlegd zou kunnen worden door een expert-kalligraaf.’

Een advocaat die optrad namens de machtige Nigeriaanse senaatsvoorzitter Bukola Saraki en zijn echtgenote nam een nachtvlucht van Londen naar Panama. En een van Zwitserlands bekendste advocaten uitte felle kritiek op Mossack Fonseca namens de familie van mijnbouwmiljonair Beny Steinmetz, tegen wie nu in Israël een onderzoek loopt op verdenking van omkoping en corruptie in Afrika.

‘Het lekken van informatie waarover Mossack Fonseca & Co moest waken, heeft onze cliënten ernstige schade berokkend. Ze waren fout om jullie te hebben vertrouwd en te hebben geloofd in jullie mogelijkheden en professionele strengheid’, schreef advocaat Marc Bonnant. Een woordvoerder van Steinmetz liet aan ICIJ weten dat de verdenkingen inzake omkoping en corruptie ongegrond zijn.

Eén financieel adviseur liet Mossack Fonseca weten dat hij nooit de toestemming had gegeven om zijn naam te gebruiken op documenten van offshores -laat staan dat die documenten publiek mochten worden gemaakt.

‘Ik eis dat jullie mijn naam uit al jullie bestanden VERWIJDEREN’, mailde Jean-Yves de Louvigny naar het kantoor van Mossack Fonseca in Luxemburg. ‘Ik sta ervan versteld dat iemand anders mijn naam kan opgeven zonder mijn toestemming!’, schreef hij. De bankier trof zijn naam aan in de Panama Papers maar stelde dat hij nooit iets te maken had met enig offshorebedrijf. ‘Stel je maar eens voor dat men jullie vroeg om de namen van Hollande, Juncker of Obama te gebruiken: zouden jullie dat ook gedaan hebben ?????’

ICIJ contacteerde de Louvigny en andere tussenpersonen in het kader van wederhoor, maar ontving geen reactie.

Damage control

Terwijl Mossack Fonseca er alles aan deed om zijn eindklanten te achterhalen, probeerde het tegelijk de impact van het gegevenslek te beheersen. Mossack Fonseca liet zijn klanten en tussenpersonen weten dat het een firewall had geïnstalleerd om computeraanvallen af te slaan. En dat het een systeem had opgezet om mails en documenten over de meest gevoelige zaken te versleutelen.

Het bedrijf huurde pr-consultants in ‘om onze versie van de feiten te geven’. Het nam ook contact op met zogenaamde industrie-ambassadeurs, die het om publieke steun verzocht, zo blijkt uit gelekte e-mails.

Mossack Fonseca wees zijn klanten ook op een opiniestuk van Daniel Mitchell, medeoprichter van het libertarische Center for Freedom and Prosperity, gepubliceerd in Caribbean News Now. Mitchell schreef proactief dat ‘bedrijven zoals Mossack Fonseca slechts de nieuwste stand-ins en proxies zijn in een veel bredere campagne opgezet door linkse regeringen en hun bondgenoten en belangengroepen.’ Mitchell zegt aan ICIJ dat een werknemer van Mossack Fonseca hem na het gegevenslek had gecontacteerd, maar dat hij ‘er al mee bezig was’. Hij noemt de sluiting van het advocatenkantoor ‘jammer’.

In mei 2016, na de publicatie van de Panama Papers, informeerde Mossack Fonseca zijn klanten dat ‘de bescherming en veiligheid van informatie onze belangrijkste prioriteit is’. Het bood ‘nogmaals zijn verontschuldigingen aan voor de moeilijke situatie die is ontstaan na deze onwettige hacking.’

‘Deze mail zal waarschijnlijk onderschept worden’

Klanten waren niet erg gerustgesteld door Mossack Fonseca’s pogingen tot damage control, zo blijkt uit de gelekte documenten.

Eén advocaat verloor zijn geduld toen hij aan de telefoon wachtmuziek te horen kreeg. In juli 2016 beklaagde hij zich in een e-mail aan Josette Roquebert, een senior directeur van Mossack Fonseca in Panama. Een andere advocaat geraakte steeds meer gefrustreerd terwijl hij wachtte op antwoorden op zijn vragen. ‘Onze klanten zijn geen windwijzers die u naar believen kan ronddraaien’, schreef de medewerker van een offshore managementbedrijf.

Eén Zwitserse tussenpersoon was het compleet beu. ‘Door een heleboel berichten probeert u, MOSSACK, ons klanten ervan te overtuigen dat u controle hebt over deze ongelooflijke situatie’, schreef Félic Chille. Hij sloot zijn bericht als volgt af: ‘Deze e-mail zal waarschijnlijk onderschept worden, net als de 11,6 miljoen andere documenten. Het kan me niets schelen.’

Anderen reageerden sympathieker maar maakten wel duidelijk dat Mossack Fonseca de heilige ­-zij het ongeschreven- geheimhoudingscode had geschonden.

‘Het spijt ons te vernemen wat er is gebeurd… en wensen jullie het beste. Maar de belangrijkste doelstelling van dit soort structuren is onderuitgehaald: vertrouwelijkheid’, schreef de Uruguayaanse financieel adviseur Ignacio Frechou.

‘Ernstige tekortkomingen’

Mossack Fonseca kreeg ook gerichte vragen van regulatoren en ordehandhavingsdiensten in de weken en maanden na de publicatie van de Panama Papers. Overheden startten onderzoeken naar bedrijven die Mossack Fonseca had opgericht in onder meer Panama, de Britse Maagdeneilanden, de Seychellen en Anguilla.

In April 2016 vroeg de Financial Services Authority van de Seychellen -een regulator die misbruik moet voorkomen- aan Mossack Fonseca naar de eigenaars achter een aantal van de 5379 actieve bedrijven die het op het eiland had opgericht.

Een van de manieren waarop Mossack Fonseca de strikte ken-je-klantenregels had omzeild, was door erop te vertrouwen dat externe advocaten instonden voor de reputatie en identiteit van de échte eigenaar achter een offshore bedrijf. Interne e-mails tonen hoe medewerkers het er onderling over hadden dat ze misschien niet aan alle verzoeken konden voldoen. Ze bespraken ook het mogelijke risico dat ze het recht zouden verliezen om nog in het land actief te zijn.

‘Dit is een grijze zone die zich leent voor interpretatie’, schreef Josette Roquebert over de afhankelijkheid van derden om in te staan voor de reputatie en identiteit van eindklanten. De praktijk ‘zou als een inbreuk kunnen beschouwd worden’ op de wetgeving in de Seychellen, schreef Roquebert.

Een audit door het financial crimes agency van de Seychellen maanden later kwam tot de conclusie dat Mossack Fonseca niet op regelmatige basis risicoklanten met politieke connecties monitorde. Het bedrijf had zes antiwitwaswetten en -regels overtreden, zo blijkt uit de gelekte documenten.

‘In het algemeen vonden de onderzoekers ernstige tekortkomingen in de operaties van Mossack Fonseca op de Seychellen’, schreef Philippe Moustache, directeur van de Financial Intelligence Unit aan Mossack Fonseca.

Er kwamen ook onderzoeken op gang naar de klanten van Mossack Fonseca. Overheden in India, Spanje, Zweden en Argentinië vroegen bij Mossack Fonseca informatie op over belastingplichtigen die via het advocatenkantoor eigenaar waren van offshore bedrijven, zo blijkt uit de gelekte documenten.

De lokale politie in de Britse Maagdeneilanden deed een huiszoeking in het kantoor van Mossack Fonseca, op zoek naar documenten in het kader van een Brits smeergeldonderzoek naar de Nigeriaanse oliemogul Kolawole Aluko.

Twee maanden na de publicatie van de Panama Papers dwong de Britse overheid Mossack Fonseca om documenten te overhandigen over een offshore bedrijf bestuurd door een dochterbedrijf van Eurasian Natural Resources Corporation (ENRC). In 2013 kondigde het Britste Serious Fraud Office een onderzoek aan naar ENRC op verdenking van omkoping in Kazachstan en Afrika. Later dat jaar verdween het bedrijf van de Londense beurs. Het Serious Fraud Office voerde een onderzoek naar Cofiparinter Ltd., het offshore bedrijf verbonden aan ENRC, op verdenking van corruptie, omkoping, witwassen en andere overtredingen -zo blijkt uit een kopie van het huiszoekingsbevel. Over dat onderzoek was nog niet eerder bericht.

‘De deal met betrokkenheid van Cofiparinter roept een hele reeks vragen op over wie heeft geprofiteerd van Congo’s natuurlijke rijkdommen’, zegt Anneke van Woudenberg, gespecialiseerd in Congolese mijnbouw bij de Britse non-profit Rights and Accountability in Development (RAID). ‘Eén ding is zeker: het zijn alvast niet de verarmde burgers van Congo.’

De Britse overheid ging niet in op vragen over de aanleiding van het Cofiparinter-onderzoek, en bevestigde evenmin dat zo’n onderzoek lopende is.

Een woordvoerder van ENRC liet aan ICIJ weten dat het ‘ongepast zou zijn om commentaar te geven op een lopend onderzoek’.

Boeken dicht

Aanvankelijk spoorde Mossack Fonseca zijn klanten aan om loyaal te blijven -ondanks de juridische en pr-storm. Het kantoor gaf korting op kosten en bood sommige klanten de mogelijkheid de naam van hun offshore bedrijf te veranderen opdat de business discreet kon verdergaan.

Mossack Fonseca hielp sommige klanten door zelf van naam te veranderen en zo alle linken naar de Panamese stichters te doen verdwijnen op post, pakjes en facturen. In Samoa veranderde Mossack Fonseca zijn naam in Central Corporate Services Ltd. In Panama droeg het klanten over aan Orbis Legal Services, dat op zijn beurt werknemers van Mossack Fonseca inhuurde om ‘hetzelfde niveau van dienstverlening’ te kunnen onderhouden.

Andere klanten brachten hun business onder bij andere offshore dienstenleveranciers op plekken zoals Guernsey, de Britse Maagdeneilanden en Cyprus.

‘JULLIE BEDRIJF IS NIET BETROUWBAAR EN GELOOFWAARDIG———-BYE BYE’, schreef Jeffrey Davies, een tussenpersoon uit Luxemburg.

Klanten lieten aan Mossack Fonseca weten dat banken weigerden om betalingen van of aan Mossack Fonseca te aanvaarden.

In mei 2016 kondigde Mossack Fonseca aan dat het zijn kantoor op het Eiland Man sloot. Snel daarna volgden ook sluitingen in Jersey en Hongkong.

Later dat jaar kondigden de heren Fonseca en Mosack aan dat ze zich zouden terugtrekken uit het bedrijf dat ze hadden opgericht. Een skeletachtige Mossack Fonseca zou nog een paar jaar langer openblijven om bestaande verplichtingen na te komen, maar zou ‘uiteindelijk wegkwijnen’, zo staat te lezen in een e-mail die klanten ontvingen.

Vrij op borgtocht

In februari 2017 stelde de procureur-generaal van Panama, Kenia Porcell, dat bedrijven van Mossack Fonseca waren gebruikt om smeergeld aan te bieden en ontvangen in Latijns-Amerika, in het kader van het beruchte Lava Jato (car wash)-schandaal. Het lopende onderzoek gaat over beschuldigingen dat tientallen politici en topfunctionarissen van het Braziliaanse staatsgeleide oliebedrijf Petrobras miljarden dollar aan steekpenningen hadden ontvangen in ruil voor genereuze contracten. Porcell noemde Mossack Fonseca ‘een criminele organisatie die erop gericht is om geld van verdachte origine te verbergen’. Ze liet Mossack en Fonseca arresteren op verdenking van witwassen. Beide heren ontkenden elke betrokkenheid maar moesten verschillende maanden achter de tralies doorbrengen voor ze op borgtocht vrijkwamen.

‘Het parket probeert bewijsmateriaal te vinden voor een misdaad die niet bestaat’, noteerde Mossack in een notitieboekje in zijn gevangeniscel. ‘Was dit Spanje in de donkere middeleeuwen, dan hadden ze ons op de brandstapel gegooid.’ Mossack en Fonseca werden in april 2017 vrijgelaten. Ongeveer een jaar later sloot het advocatenkantoor met hun naam voorgoed de deuren.

In mei 2018 beschuldigde het Panamese parket tien andere werknemers van Mossack Fonseca van witwassen, in het kader van onderzoeken naar het Braziliaanse Lava Jato-schandaal. Tegen Mossack loopt ook nog een onderzoek in het Duitse Keulen, waar hij verdacht wordt van medeplichtigheid aan belastingontduiking, zo blijkt uit een mededeling aan Süddeutsche Zeitung.

De procureur-generaal van Panama liet aan Süddeutsche Zeitung weten dat er momenteel vijf verschillende gerechtelijke onderzoeken lopen gerelateerd aan Mossack Fonseca.

Mossack en Fonseca antwoordden niet op specifieke vragen van ICIJ of zijn partnermedia. In juni brachten ze een persbericht uit waarin ze stellen dat het advocatenkantoor, zijn personeel en zijn oprichters ‘nooit betrokken zijn geweest bij onwettige handelingen’.

67 andere offshore-specialisten

De berichten van Nicole Didi bleven maar komen. De Zwitserse adviseur was een van de eerste tussenpersonen die naar Mossack Fonseca mailden nadat journalisten vragen waren beginnen stellen. Gedurende 19 maanden bleef ze naar het advocatenkantoor schrijven, met toenemende frustratie. Ze beschuldigde het bedrijf ervan dat het documenten was kwijtgespeeld en dat het de eigenaar van een offshore bedrijf foutief had geïdentificeerd. Ze stelde herhaaldelijk vragen waarvan Didi vond dat ze die niet zelf kon beantwoorden.

‘Ik kan jullie bedrijf niet geloven!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!’, schreef Didi in mei 2017.

Uiteindelijk liet Makya Villarreal, de manager van Mossack Fonseca’s kantoor in de Seychellen, aan Didi weten dat het tijd werd om haar business elders onder te brengen.

‘We antwoorden niet meer op jouw berichten. Mogelijke problemen moet je uitklaren met de nieuwe geregisteerd agent die je uitkiest om verder mee te werken’, aldus de manager.

Toch bood de man nog een laatste keer zijn hulp aan. Hij wees Didi op een lijst met 67 andere offshore-specialisten op de Seychellen. Ze boden allemaal dezelfde diensten aan als Mossack Fonseca.