‘Een diëtist is veel meer dan iemand die je helpt om te vermageren’

‘Het advies van de diëtist biedt de beste garantie op zowel preventie van welvaartsziekten als van voedingstekorten, eetobsessie en eetstoornissen’, schrijft Veerle Huysmans samen met een groep docenten en studenten voedings- en dieetkunde.

Misschien nam u wel het goede voornemen om dit jaar gezonder te eten, maar weet u eigenlijk nog wel hoe dat moet? Iedereen wordt via internet, (sociale) media en (kook)boeken overspoeld met verwarrende en foute voedingsadviezen, modediëten en hypes. Diëtisten stellen vast dat steeds meer mensen stuurloos worden. Men gaat vaak hypes combineren of past de adviezen niet correct toe met risico op een onevenwichtige voeding en eetstoornissen.

Bovendien is er een wildgroei aan pseudodeskundigen (voedingsgoeroes, gezondheidscoaches, voedingsconsulenten, BV’s, …) die ook veel media-aandacht krijgen en de mening van de diëtist overroepen met dubieuze theorieën. Wetenschappelijke studies worden vaak verkeerd geïnterpreteerd of selectief genoemd om een eigen standpunt (een geloof) te verdedigen. Studies die dat standpunt mogelijk ontkrachten of nuanceren worden verzwegen. Nog het meest storende is dat er soms ook journalisten en artsen meegaan in dit populaire discours. Zien zij dan echt niet in dat dit nefast kan zijn voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid?

Als docenten en studenten Voedings- en dieetkunde raakt het ons erg als mensen fout geïnformeerd worden. Als zelfs jonge kinderen bepaalde voedingsmiddelen niet meer (willen) eten, hen ingefluisterd of opgedrongen door hun ouders die een of ander modedieet volgen, dan zijn we hier bezorgd over. Studenten worden opgeleid tot kritische diëtisten die wetenschappelijk onderbouwde voedingsadviezen leren vertalen naar de praktijk. Het advies van de diëtist is duidelijk, genuanceerd en vooral eenvoudig. Geen enkel voedingsmiddel is verboden (uitgezonderd bij bepaalde ziektebeelden) en er bestaan geen wondervoedingsmiddelen. Voor heel wat mensen betekent een gezonde voeding meer volkorengraanproducten, aardappelen, groenten en fruit eten.

De consumptie van dierlijke producten – vooral vlees – moet gematigd worden door al eens vaker te kiezen voor vis, ei of een vegetarisch alternatief. Volkorengraanproducten en aardappelen blijven basisvoedingsmiddelen die essentieel zijn om in de caloriebehoefte te voorzien. Realistische hoeveelheden groenten en fruit kunnen deze niet vervangen. Er is niets mis met een klassieke maaltijd van aardappelen, groenten, vlees of vis, er is niets mis met een boterham met kaas.

Meer trendy voedingsmiddelen kunnen wel zorgen voor een aangename variatie, maar verwacht er geen wonderen van. Variëren en doseren is dus de boodschap. Met mate genieten van een stuk taart, wat chips, een sneetje salami, een glas wijn, … past hier perfect in. Wij streven naar een gezonde, haalbare, lekkere en betaalbare voeding die aansluit bij het eetpatroon en de voedingsbehoeften van elk individu. Laat dit nu net de sterkte zijn van de diëtist. Ons advies biedt de beste garantie op zowel preventie van welvaartsziekten (overgewicht, hart- en vaatziekten, type 2 diabetes) als van voedingstekorten, eetobsessie en eetstoornissen.

Er moet trouwens véél meer ingezet worden op preventie wat betreft voeding en gezondheid. Het zou ongetwijfeld een besparing betekenen op de ziektekosten (denk maar aan de vele dure vermageringsoperaties, kosten die gepaard gaan met de behandeling van type 2 diabetes, hart- en vaatziekten, eetstoornissen, …) én het zou vooral ook veel leed besparen aan patiënten en hun familie. Waarom is preventie nog steeds geen prioriteit voor de bevoegde ministers? In dit kader is het gebrek aan een algemene terugbetaling van een consult bij een erkend diëtist een groot gemis. Op die manier zouden mensen vlugger de weg vinden naar de diëtist en zouden we pseudovoedingsdeskundigen misschien een halt kunnen toeroepen.

Diëtisten worden bovendien nog te vaak ondergewaardeerd (soms ook door andere zorgverleners) en velen hebben nog steeds een verkeerd beeld van ons. Dit ervaren zelfs onze studenten tijdens hun studies. De eenzijdige associatie met overgewicht, obesitas en vermagering blijft hardnekkig bestaan. Patiënten met diabetes, ziekte van Crohn, kanker, voedselallergie, nierproblemen, mucoviscidose, eetstoornissen, … ervaren wel hoe belangrijk de rol van de diëtist is bij hun behandeling. Door hun degelijke wetenschappelijke kennis moeten diëtisten een volwaardige partner zijn in het paramedisch team. Diëtisten moeten zich in de toekomst ook minder bescheiden opstellen, meer opkomen voor hun mening en voor hun beroep. Als docenten is het onze plicht om studenten op te leiden tot assertieve diëtisten die fierheid uitstralen over hun beroep en zo de maatschappelijke waardering krijgen die ze verdienen.

We doen tot slot een oproep. Aan de media: breng meer genuanceerde en correcte voedingsinformatie en laat diëtisten vaker aan het woord. Aan de pseudovoedingsdeskundigen: stop met verwarrende, radicale en foute adviezen te verspreiden en laat alstublieft gezondheid primeren op commercie. En aan de bevoegde ministers van media en volksgezondheid: zorg ervoor dat diëtisten de kans krijgen om zich te tonen als de voedingsexpert en als volwaardig paramedicus. Laat dit voor ieder van u een goed voornemen zijn voor 2018. Wij blijven alleszins terecht ijveren voor dit beroep, voor onze studenten (toekomstige diëtisten) en vooral voor de bevolking/de patiënt die recht heeft op correcte voedingsinformatie.

Namens docenten en studenten Bachelor Voedings- en dieetkunde Thomas More Kempen en Erasmus Hogeschool Brussel.