Wat is dat eigenlijk ‘honger’?

In Zuid-Soedan lijden meer dan 860.000 mensen honger, waarschuwt de VN. Maar wat is dat juist honger? En hoe wordt het gemeten?

Meer dan 860.000 mensen in het Oost-Afrikaanse Zuid-Soedan lijden volgens de Verenigde Naties (VN) honger en hebben dringend humanitaire hulp nodig. ‘Een escalatie naar hongersnood moet zo snel mogelijk voorkomen worden’, waarschuwde de organisatie. Meer dan drie miljoen andere mensen zijn door acute ondervoeding getroffen, luidt het in een classificatie van de voedselzekerheid, die door de VN, de Europese Commissie, Oxfam en andere internationale hulporganisaties is opgesteld.

Wereldwijd gaan zo’n 800 miljoen mensen dagelijks naar bed met honger. En hoewel dit cijfer het laatste decennium geslonken is met 11 procent, is dit nog steeds een onaanvaardbaar deel van de wereldbevolking. ‘Want in theorie is er voldoende voedsel voorhanden om alle magen te vullen.’

#SouthSudan: 3.9 million people face severe hunger; many on brink of famine https://t.co/jBjeRedx8u @UNICEF pic.twitter.com/McSQjweBUJ v @WFP

— FAO Newsroom (@FAOnews) 22 oktober 2015

Maar wat is honger eigenlijk, want in de ontwikkelende landen heeft het grootste deel van de bevolking geen idee wat de term inhoudt, schrijft Rosamond Hutt in een bijdrage voor het Wereld Economisch Forum (WEF). ‘De term begrenst dan ook verschillende zaken zoals ondervoeding, slechte voeding en uitputting.’

Volgens het Voedsel- en Landbouwagentschap van de Verenigde Naties (FAO) zijn personen ondervoed wanneer ze onvoldoende calorieën per dag innemen om te voldoen aan de lichamelijke noden. Er wordt gesproken van malnutrition of slechte voeding wanneer iemand niet de juiste voedingstoffen binnenkrijgt, zoals proteïnes, energie en micronutriënten. Een gebrek aan deze bestandsdelen kan leiden tot infecties of ziektes als mazelen en diarree, waaraan vooral kinderen overlijden.

Weten dat er een volgende maaltijd zal volgen, dat is simpelweg gezegd voedselzekerheid. Volgens de definitie van de FAO is voedselzekerheid: een situatie waarin iedereen in alle omstandigheden toegang heeft tot veilig en voedzaam voedsel, waardoor hij een gezond en actief leven kan leiden.

Experten durven wel al eens argumenteren over de link tussen honger, ondervoeding en voedselzekerheid. Die onenigheid over terminologie moet dringend ophouden, schrijft Sheryl L. Hendricks van de Zuid-Afrikaanse universiteit in Pretoria. ‘Deze discussies belemmeren de ontwikkeling van hulpprogramma’s’.

Het merendeel van de landen die onderzocht worden door het FAO, 72 van de 129, is er al in geslaagd om de ondervoeding tegen 2015 te halveren. Maar de vooruitgang is sterk verdeeld. Er zijn sterke regionale verschillen zodat op sommige plaatsen mensen toch meer honger hebben dan vroeger.

De duurzame Ontwikkelingsdoelen, opvolgers van de Milleniumdoelstellingen, eisen dat honger de wereld uit is tegen 2030. ‘Maar om dat mogelijk te maken zal de wereld toch dringend in gang moeten schieten’, schrijft Hutt.

‘De aarde stevent niet af op catastrofe veroorzaakt door het Malthus-effect, waarbij de landbouwproductie wordt getroffen door de bevolkingsgroei’, verduidelijkte Evan Fraser, onderzoeker aan de Universiteit van Guelph en Colombia, eerder.

‘Honger is eerder een probleem van politiek en dagelijks gedrag van de burger. Honger wordt zo dus een oplosbaar probleem. Akkoord, droogtes en hongersnoden zullen de toekomst beïnvloeden, maar daarbij moet deze stelling steeds in het achterhoofd worden gehouden: er is voldoende voedsel voorhanden, niemand hoeft honger te lijden. Het komt aan op een degelijke herverdeling en een juiste politiek.’ (AVE)