Washington, tussen een anti-abortusbetoging en een vrouwenmars

Vrijdag betoogden vele duizenden Trumpaanhangers in Washington tegen abortus. Zaterdag gingen, een jaar na de eedaflegging, op honderden plaatsen in het land vrouwenbetogingen door tegen de president. Zowel de voor- als tegenstanders van Trump hebben zich meer dan ooit ingegraven in hun stellingen.

Het uitzicht spreekt boekdoelen. De anti-abortusmanifestanten komen met hun school of hun priester. Ze hebben de nacht in een bus doorgebracht, en zijn voorbereid op nog een nacht in de bus voor hun terugrit. ‘Een hotel in Washington is veel te duur voor mensen als wij’, zegt een vrouw uit Rhode Island, die op een parkbank uitrust. Gloria is vroeggepensioneerd met gezondheidsproblemen en trage benen. Ze klampt zich vast aan een ‘Pro-Life’ bord.

Sommige van haar gezellen dragen foto’s van foetussen mee. Voor het begin van de actie hebben ze een eucharistieviering gehouden en zijn ze te biechten gegaan. Ze zijn somber in het algemeen, maar hoopvol in het bijzonder. De president, die op een kilometer van hun actie woont en werkt, komt hen niet in levenden lijve ondersteunen, maar via een tv-scherm maakt hij toch zijn opwachting.

‘Tijdens mijn regeerperiode’, aldus Donald Trump, ‘zullen we altijd het allereerste recht uit de Onafhankelijkheidsverklaring verdedigen, en dat is het recht op leven’. Het gejuich is oorverdovend. Gloria steekt haar bord in de hoogte. De twijfel over een president die enkele decennia geleden abortus onder alle omstandigheden verdedigde, is bij deze aanhang verdwenen.

De manifestanten focussen zich officieel op het blokkeren van overheidsgeld dat naar abortuscentra gaat, maar in de marges hopen ze ook op een herroeping van de legalisering van zwangerschapsonderbreking. ‘Als Trump nog een tweede ambtstermijn wint, kan hij zodanig veel leden van het hooggerechtshof laten benoemen dat een wetswijziging tot de mogelijkheden behoort’, zegt Gloria. ‘Je had in mijn bus moeten zitten. Jonge mensen zijn nog enthousiaster tegen abortus dan wij, de ouderen’.

Een groep stapt voorbij onder een spandoek ‘feministen tegen abortus’.

‘We doen geen politieke uitspraken’, zegt een van hen. ‘We spreken ons niet uit tegen of voor de president. Maar we zijn pro-leven. Leven begint bij de conceptie en dat maak je niet ongedaan. Punt aan de lijn’.

Deze groep is wellicht het enige onderdeel van de betoging dat niet uitgesproken pro-Trump is.

De verkiezing van 2016, en met name de ‘deplorables’-uitspraak van Hillary Clinton, is rijkelijk aanwezig in de spandoeken.

De manifestatie is overwegend blank, met vertegenwoordiging van latino’s, maar nauwelijks van zwarten.

Gary, een gepensioneerde zakenman uit de buurt van Philadelphia, voert ‘ondersteunende actie’ aan het nieuwe Trump-hotel, dat zich op luttele afstand van het betogingstraject bevindt. Gary draagt een bord Make Unborn Baby’s Great Again. Hij ziet alle kwaad in de samenleving als een gevolg van de abortuswetgeving uit de vroege jaren 70. Die wet, Roe vs Wade, werd in 1973 van kracht. ‘Sindsdien’, zegt Gary, ‘is de criminaliteit gestegen, en liggen de examenresultaten op alle niveaus lager. Als je geen eerbied hebt voor het leven, verlies je je eerbied voor alles’. Hij ziet ook een rechte lijn van abortus naar ‘het opbreken van het huwelijk als een zaak tussen een man en een vrouw’. ‘Mensen als ik, gelovigen, worden uitgelachen door de elite. Maar niet door Trump’.

Hijzelf, zegt hij, is meer dan in zijn nopjes met de huidige president, ‘die mijn verwachtingen overtreft. Eindelijk een politicus die doet wat hij belooft: de belastingen verlagen, de reguleringen afschaffen, conservatieve, anti-abortusrechters aanstellen, mijn religieuze vrijheden verdedigen. Hij stelt zich assertief op in het buitenland, en laat zich nergens als een dweil behandelen’.

Gary’s echtgenote Maria maakt enig voorbehoud bij de presidentiële tweets, die ze als ’te veel op de persoon gericht’ beschouwt. ‘Maar dat is jullie fout’. Met ‘jullie’ bedoelt ze de pers. ‘Als jullie eerlijke berichtgeving zouden produceren, zou de president die megafoon van Twitter niet nodig hebben. Dan zouden jullie zijn boodschap verspreiden’.

Links omarmt de CIA

Een dag later, ook in Washington, troepen mensen samen in het kader van een vrouwenmars tegen de president. Er zijn voor beide manifestaties geen betrouwbare schattingen, maar de aantallen zijn van een vergelijkbare orde van grootte. Meer zwarten, minder latino’s tijdens deze optocht.

Vorig jaar mobiliseerden die vrouwenmarsen een dag na de eedaflegging van Trump verspreid over het land miljoenen Amerikanen. Dit keer zijn het er nog altijd veel maar toch minder. De burgemeester van Los Angeles telde in zijn stad dit keer 500.000 manifestanten. In New York zijn volgens een officiële schatting nu 120.000 mensen opgedaagd. In Washington is er een aanvraag ingediend ’tot 10.000 manifestanten’ en de organisatie schat dat ze daar bovenuit komt.

De president is niet welgekomen op deze manifestatie, wat hem er niet van weerhoudt erover te tweeten en te pronken met ‘de laagste werkloosheid bij vrouwen in 18 jaar’.

https://twitter.com/realDonaldTrump/status/954788467069870081Donald J. Trumphttps://twitter.com/realDonaldTrump

Beautiful weather all over our great country, a perfect day for all Women to March. Get out there now to celebrate the historic milestones and unprecedented economic success and wealth creation that has taken place over the last 12 months. Lowest female unemployment in 18 years!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 20, 2018

De vrouwenmars is qua stemming ongeveer het spiegelbeeld van de anti-abortusmars. Mensen zijn vrolijk, dragen spottende protestborden, gaan getooid met roze mutsen, maar zijn wanhopig over de situatie in het land. Er is geen gebedsstonde aan de mars voorafgegaan. Sommigen laten weten dat ze iets vroeger dan gebruikelijk gejogd of gesquasht hebben om erbij te kunnen zijn. Ze dragen hun Starbucks-koffie.

‘Het bewind van Trump is nog slechter dan we gedacht hadden’, zegt Teresa Cusea, lucht uitblazend als om de situatie te bekoelen. Ze is afkomstig uit Californië. Na omzwervingen in Europa is ze in de buurt van Washington beland. De ‘pussy-mars’ van vorig jaar, gaat ze verder, was een soort rouwfenomeen. ‘We vonden troost bij mekaar en in de massale opkomst. Dit keer zijn we strijdvaardiger dan vorig jaar. Nog kwader. En we hebben een plan. We willen zoveel mogelijk vrouwen warm maken om zich kandidaat te stellen, zoveel mogelijk vrouwen warm maken om hun stem uit te brengen. Dat is al gelukt bij de recente verkiezingen in Virginia, New Jersey en Alabama. In al die gevallen hebben de Democraten tterrein gewonnen. Er zijn meer vrouwen dan ooit verkozen’.

In welk opzicht is het leven onder Trump slechter dan ze had gevreesd?

Ze haalt bijna stuk voor stuk de elementen aan die Trumpliefhebbers als overwinningen beschouwen.

‘Onder Trump gaat het milieu achteruit, de kans op een kernoorlog stijgt, de rijke bedrijven worden beloond in een onrechtvaardig belastingplan, de feitelijke argumenten gaan de deur uit ten voordele van geleuter en op termijn moeten we er weer voor vrezen dat de abortuswetgeving onderuitgehaald wordt’.

Enkele anti-abortusactivisten staan bedeesd met hun pro-life borden langs het traject van de vrouwenmars.

Ze zijn, zegt Teresa, alleen pro-leven als het om ongeboren kinderen gaat. ‘Volgend jaar willen we met noodlijdende bewoners van Washington naar hun betoging gaan. Ik vraag me af of ze ook voor hun leven zijn. Ik vrees van niet. De meesten zijn zowel tegen abortus als voor de doodstraf. Hoe rijm je dat?’

Ziet ze in het algemeen kans om een deel van zijn achterban bij Trump weg te halen?

In West Virginia is de president populairder dan ooit, bij mijnwerkers die ooit trouw Democratisch stemden.

‘Dat zijn geen echte Democraten’, mort ze, ‘zijn ze tevreden omdat ze hun milieu verder beschadigen?’

‘He’, probeert een man die samen met haar en enkele van haar vriendinnen opstapt, ‘we hebben die mensen nodig als we Trump van een tweede ambtstermijn willen houden’. Maar dan bedelft hij de koolminnende landgenoten onder kritiek. ‘Ten tijde van president Obama weigerden ze zich te herscholen. Die lui zijn pas blij als ze in koolmijnen verdwijnen’.

Er was geen werk buiten de mijnen. Waarom zouden ze een opleiding volgen voor banen die er niet zijn?

Teresa verandert het onderwerp. ‘Het is duidelijk dat we hun stemmen nodig hebben’, zegt ze. ‘We moeten kandidaten vinden die zowel hen als ons aanspreken’.

‘Alles goed en wel’, zegt een vrouw die meestapt, ‘maar we zijn het er toch over eens dat koolmijnen geen toekomst hebben, en dat kolen een catastrofe zijn voor het milieu?’

Iemand passeert met een pancarte ten voordele van de FBI, die Trumps banden met Rusland onderzoekt.

‘Wie had gedacht dat het zover zou komen?’ Teresa schudt het hoofd, halflachend, halfbeteuterd. ‘Maar het is een realiteit. Links verdedigt tegenwoordig de FBI en de CIA, terwijl Trump hen onder kritiek bedelft’.

‘Luister ons alsjeblief af’, zegt de mannelijke gezel, gespeeld enthousiast, ‘dat zeg ik nu voor het slapengaan. Zolang ze ze ook Trump afluisteren, doen ze met mij wat ze willen’.