Toiletdiscriminatie: Washington en North Carolina spannen processen aan tegen mekaar

In een snelle escalatie hebben zowel de staat North Carolina als het nationaal ministerie van Justitie processen tegen mekaar aangespannen rond de wetgeving die transgenders verplicht bij “het geslacht van hun geboorte” te blijven als ze naar toilet gaan.

Het parlement van North Carolina, een van de meest conservatieve staten in de VS, schoot in actie nadat de eerder progressieve stad Charlotte, onder Democratisch bestuur, een verordening had uitgevaardigd die transgenders de mogelijkheid gaf het publieke toilet van hun seksuele identiteit te kiezen.

Het in meerderheid Republikeinse staatsparlement wilde die stadsverordening ongedaan maken, en kwam met een nieuwe wet – House Bill 2 – die bepaalt dat het geslacht van het geboortecertificaat moet gelden bij wie een publiek toilet betreedt. De Republikeinse gouverneur van de staat, Pat McCrory, ondertekende de wet op 23 maart, waardoor ze van kracht werd.

Boycot

Los van de vraag hoe men de wet zou controleren, kwam er onmiddellijk reactie. Betalingssysteem PayPal, dat een miljoeneninvestering in North Carolina voorbereidde, zette dat uitbreidingsproject meteen en definitief stop. Deutsche Bank weigert nog in de staat te investeren, bedrijven als Apple toonden hun afkeuring voor de wetgeving. Door het afhaken van PayPal gingen minstens 400 banen verloren.

Grote sportorganisaties dreigen met een boycot van de staat. De NBA zal de all-star-basketbalwedstrijd van volgend jaar uit Charlotte weghalen, tenzij de wet wordt ingetrokken. Supersterren als Bruce Springsteen of Pearl Jam zegden concerten af, terwijl Beyoncé, die wel optrad, een speech afstak en haar afkeuring liet blijken.

De zaak werd zelfs een onderdeeltje van de presidentscampagne, met Donald Trump die zich tegen de wet uitsprak, terwijl zijn toen nog kandiderende rivaal Ted Cruz ze verdedigde. Trump herhaalde een argument dat vele tegenstanders van de wet hanteren: waarom zou je zo’n wet invoeren als er geen probleem is? Als er geen concrete klachten zijn?

Sommige voorstanders van de wet wijzen erop dat kinderverkrachters van een coulante toiletregeling misbruik zouden kunnen maken, maar gouverneur McCrory zelf wijst dat argument van de hand. Volgens hem zijn er in het verleden nooit probemen geweest met transgenders en toiletten, maar na de “Democratische ingreep” in Charlotte en eerder in Houston was er een reactie gekomen, zei hij, waarbij mensen zich zorgen maken. Op basis van die zorgen, was de wet er gekomen.

‘Een probleem dat niet bestaat’

Loretta Lynch, federaal minister van Justitie en zelf afkomstig uit North Carolina, kondigde vorige week aan dat haar ministerie actie zou ondernemen wegens de seksuele discriminatie en discriminatie van burgerrechten die de staat introduceerde. North Carolina kreeg drie werkdagen om een antwoord te formuleren op de bezwaren van de federale overheid.

Maandag, net voor die drie dagen zouden aflopen, maakte de gouverneur bekend dat hij de federale overheid zou aanklagen, in de hoop dat er duidelijkheid zou ontstaan over wat er precies onder burgerrechten valt. Volgens de gouverneur, in gesprek met Fox News, bestaat er in de burgerrechten “geen duidelijke identificatie of definitie van seksuele identiteit”. McCrory noemde de tussenkomst van de federale overheid in dat tv-gesprek “bullenbakkengedrag”.

Lynch kondigde vervolgens haar eigen proces tegen de staat North Carolina aan. Ze sprak van “door de staat gesponsorde discriminatie”, gericht op een “probleem dat niet bestaat. Wat deze wet doet is verdere krenking brengen voor mensen die al meer dan hun deel geleden hebben. Deze wet brengt de samenleving geen voordeel en schaadt onschuldige Amerikanen. Dit gaat over veel meer dan toiletten. Dit gaat over de waardigheid en het respect die we aan onze medeburgers betonen”.

Ze vergeleek het ook met andere discriminatie. “Niet zolang geleden hadden staten, daarbij North Carolina, borden boven toiletten en kraantjes en op publieke plaatsen die mensen met een welbepaald onderscheid buitenhielden”.

De zaak kan zware financiële gevolgen hebben voor de staat die bijvoorbeeld jaarlijks 4 miljard dollar aan onderwijstussenkomst van de federale overheid ontvangt. Als de regeling in scholen indruist tegen de nationale wetten, kunnen die fondsen worden tegengehouden of afgenomen, zoals dat in de jaren 60 gebeurde toen onder meer North Carolina de rassenscheiding in scholen weigerde op te geven.

Volgens de gouverneur heeft de nationale overheid ook al laten verstaan dat subsidies voor wegenbouw in de staat bevroren kunnen worden.

Het ‘probleem van de toiletten’ beperkt zich niet tot North Carolina. Sinds House Bill 2 in North Carolina werd bekrachtigd, heeft de staat Mississippi gelijkaardige wetgeving goedgekeurd. In de staat Georgia, waar het parlement ook een gelijkaardige wet stemde, weigerde de gouverneur ze te ondertekenen.