Paus Franciscus maakt het de Republikeinen niet gemakkelijk met zijn uitspraken over armoede, homo’s en nu het klimaat. ‘Hij dwingt hen eerst als Amerikaan en dan pas als katholiek naar buiten te komen.’
De Republikeinen hebben een paus-probleem, zo schrijft het Britse zakenblad The Economist. Nadat paus Franciscus eerder al over ongelijkheid sprak en de toon milderde aangaande homo’s (‘Wie ben ik om homo’s te veroordelen?’) trok hij in een recente encycliek de groene kaart.
Daarin onderschrijft hij de theorie dat de klimaatverandering grotendeels te wijten is aan de menselijke invloed. Zijn oproep aan de wereldleiders om het gebruik van fossiele brandstoffen in te dijken, plaatst de Republikeinse kandidaten in een moeilijke positie, aldus het toonaangevende Britse blad. Minstens vijf van de ondertussen 12 Republikeinse presidentskandidaten zijn praktiserend katholiek. Onder hen Jeb Bush en zijn poulain Marco Rubio (die eigenlijk drie geloven aanhangt) – de grootste kanshebbers. Beiden, maar zeker zij niet alleen, ontkennen de theorie van de klimaatverandering. Bovendien, stipt The Economist aan, komen ze allebei uit Miami, een plaats die uitzonderlijk kwetsbaar is voor economische schade ten gevolge van de klimaatverandering.
‘Mijn economisch beleid komt niet van mijn bisschop, mijn kardinaal of mijn paus’
Bush gebruikte in het verleden wel vaker het discours uit het Vaticaan om zijn politiek te ondersteunen. Zijn anti-abortusstrijd bijvoorbeeld. Nu de paus over het klimaat praat, liggen de kaarten anders.
‘Mijn economisch beleid komt niet van mijn bisschop, mijn kardinaal of mijn paus,’ zo citeert The Economist hem. ‘Religie moet gaan over hoe we betere mensen kunnen worden, niet over die dingen die uiteindelijk in de politiek terechtkomen.’
Toch zal Bush geen kritiek geven op zijn paus, weet het blad. Franciscus is immers erg populair, ook in de VS. 86 procent van de katholieke Amerikanen is hem goedgezind, zo leert onderzoek van het Pew Research Centre.
Kennedy: Democraat, en toevallig ook katholiek
Wat moeten Republikeinen dus doen, in dit Franciscus-tijdperk? Amerika kent een lange geschiedenis van argwaan jegens het katholicisme en Rome. John Kennedy was de enige katholieke president die de VS ooit had. De enige die Kennedy in dat geloof voorging, was Al Smith, in 1928 kandidaat voor de Democraten. Zijn geloof was een groot probleem, zegt KC Johnson van Brooklyn College in onderstaande video van History.com. En wellicht de reden voor zijn grote nederlaag.
Kennedy moest tijdens zijn campagne in 1960 onderstrepen dat trouw aan zijn land boven die aan de paus stond, weet The Economist. ‘Ik ben niet de katholieke kandidaat, ik ben de kandidaat van de Democraten en ben toevallig ook katholiek,’ klonk het.
Eerst Amerikaan, dan katholiek
Volgens The Economist hebben Amerikanen niet veel op met dogmatische godsdienstige leiders, laat staan met de kerkelijke bureaucratie – ook al staan ze goedwillig tegenover een spiritueel discours. Religieuze leiders vinden ze relevant over spirituele zaken, niet over harde politiek.
Franciscus heeft met zijn stellingnames opnieuw Amerikaanse politici gedwongen om zichzelf eerst als Amerikanen en dan pas als katholiek te verkopen. Bijvoorbeeld Rick Santorum, een van de kandidaten die het hardst nagelt op zijn geloof als verkoopsargument. Volgens Santorum moet de paus ‘wetenschap overlaten aan de wetenschappers’. The Economist houdt eraan fijntjes mede te delen dat Franciscus chemicus is van opleiding.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier