Overzicht: wat we weten over de aanslagen in Frankrijk, Tunesië, Koeweit en Somalië

Vrijdag 26 juni 2015 kleurde vanaf de middag gitzwart. Bij terreuraanslagen in Frankrijk, Tunesië, Koeweit en Somalië vielen minstens 106 doden en ook veel gewonden.

Bijna zes maanden na de zware aanslagen in Parijs is vrijdag 26 juni 2015 een man onthoofd en zijn twee anderen mensen gewond geraakt bij een jihadistische aanslag op een industrieterrein bij Lyon. De vermoedelijke dader is opgepakt.

Het is de eerste keer dat in Frankrijk iemand onthoofd wordt bij een terreuraanslag, een praktijk die de terreurmilitie IS (Islamitische Staat) veelvuldig toepast in Syrië en Irak.

De man die dood werd teruggevonden, is ‘een onschuldig slachtoffer dat vermoord en afschuwelijk onthoofd werd’, zei de Franse minister van Binnenlandse Zaken, Bernard Cazeneuve. Hij begaf zich naar de plaats van de aanslag. De minister riep tot ’terughoudenheid en waardigheid’ op na de macabere ontdekking van het hoofd van het slachtoffer, dat samen met islamistische vlaggen aan een hek hing.

‘Het islamistische terrorisme heeft Frankrijk andermaal getroffen’, zo reageerde de Franse premier Manuel Valls in Bogota. Hij sprak van een ‘verwerpelijk scenario’. De premier brak zijn bezoek aan Latijns-Amerika af om naar Parijs terug te keren.

De aanslag in Frankrijk vond plaats rond 10 uur. In een fabriek van Air Products, een Amerikaanse producent van industrieel gas, in Saint-Quentin-Fallavier nabij Lyon brachten twee terroristen meerdere gasflessen tot onploffing.

De Franse autoriteiten vreesden nieuwe aanslagen na de terreuraanslagen in naam van de radicale islam waarbij begin januari in Parijs zeventien doden vielen.

Vrijdag was een fabriek voor industrieel gas van de Amerikaanse groep Air Products in Saint-Quentin Fallavier rond 10 uur het mikpunt. De vermoedelijke dader werd kort daarna opgepakt.

Volgens minister Cazeneuve gaat het om Yassine Salhi (35), bekend van zijn ‘banden met de salafistische beweging’ van radicale soennitische moslims. In 2006 hadden de Franse inlichtingendiensten een fiche van hem gemaakt wegens radicalisering, maar die was in 2008 ‘niet vernieuwd’.

De Franse president François Hollande sprak in Brussel (waar hij was voor de Eurotop over Griekenland) van een ‘aanslag van terroristische aard gepleegd door één persoon, misschien vergezeld door een ander’. De president keerde daarna naar Parijs terug voor een defensieraad in de namiddag op het Elysée.

Het Franse staatshoofd verklaarde dat er ‘geen twijfel’ over bestond dat het de bedoeling was ‘een ontploffing te veroorzaken’. ‘Volgens de eerste elementen van het onderzoek reden één of meerdere individuen in een voertuig op de fabriek af. Dan heeft zich een ontploffing voorgedaan’, zei een bron dicht bij het dossier.

Na de ontploffing snelde de gendarmerie ter plaatse en ontdekte ze er een onthoofd lichaam. Een eerste balans maakte gewag van een dode – de onthoofde man – en twee lichtgewonden. ‘Het lichaam werd in de nabijheid van de fabriek gevonden, maar we weten nog niet of het al dan niet naar daar gebracht werd.’

De brandweer zette de zone met zwart plastic af. Toch waren volgens een journaliste van het Franse persbureau AFP twee islamistische vlaggen te zien aan een omheining van het fabrieksterrein.

Premier Valls gaf opdracht tot ‘verhoogde waakzaamheid’ op alle gevoelige sites in de streek van Lyon, de tweede stad van Frankrijk. Gespecialiseerde magistraten van het antiterreurparket van Parijs namen het onderzoek in handen. De vrees voor nieuwe terreurdaden was in Frankrijk toegenomen na de arrestatie in april van de Algerijnse student Sid Ahmed Ghlam, die plannen zou hebben gehad om een aanslag te plegen op een kerk in Villejuif, bij Parijs.

Sinds de aanslagen van januari heeft de Franse regering drastische maatregelen genomen voor waakzaamheid tegen terreur op openbare plaatsen, en de minister van Binnenlandse Zaken heeft vaak herhaald dat de dreiging in Frankrijk ‘heel hoog’ bleef. Van 7 tot 9 januari pleegden drie jihadisten aanslagen tegen het satirische weekblad Charlie Hebdo, een joodse supermarkt en politieagenten.

Frankrijk keurde deze week een omstreden nieuw pakket goed dat de wettige mogelijkheden van de inlichtingendiensten om af te luisteren, uitbreidt.

Meer nieuws in onze liveblog.

In Tunesië opende een gewapende man rond de middag het vuur op het strand aan twee hotels in de populaire badplaats Sousse.

Vroeg donderdag eiste Islamitische Staat de aanslag via een met de groep geassocieerde Twitter-account op. In het bericht wordt meegedeeld dat “een soldaat van het kalifaat” een aanval heef gepleegd op een “walgelijk oord van prostitutie, ondeugd en ongelovigheid”. De meeste slachtoffer waren afkomstig uit “landen van de kruisvaardersalliantie die in oorlog is met het kalifaat”. Op Twitter wordt ook de “strijdersnaam” van de vermeende dader gepubliceerd: Abu Yahya al-Kairouani. De authenticiteit van de verklaring kan niet geverifieerd worden, maar de bekendmaking volgt eerdere patronen van IS. Het lijkt er evenwel op dat IS profiteert van een aanslag, waar het niet meteen de hand in heeft.

Er vielen 38 doden, onder wie vooral buitenlandse toeristen die lagen te zonnen. Onder de doden was één Belg, een vrouw. Zij was een van de vier gewonden (twee koppels uit Verviers en Namen), en bezweek aan haar verwondingen.

Er vielen in totaal 36 gewonden.

Premier Habib Essid noemde in volgorde van aantallen eerst de Britse slachtoffers, dan de Duitsers en dan de Belgen. Er zijn ook Franse toeristen gedood.

Volgens verschillende bronnen logeerden op het moment van de aanslag 51 Belgen in het hotel.

Touroperators brachten snel alles in gereedheid om alle Belgen uit Tunesië terug naar huis te brengen.

De slachtoffers komen uit zes verschillende landen.

Eén van de daders is gedood door de veiligheidsdiensten. Een ander werd opgepakt.

Zij kwamen via een rubberboot het strand op, en droegen hun kalasjnikovs verstopt in een parasol mee.

#Tunisie , #Sousse : arrestation du 2ème terroriste a Akouda pic.twitter.com/OcwHGGAWit

— Zaoui Habib (@zaouihabib) June 26, 2015

Ondertussen kondigde premier Essid aan dat 80 moskeeën in Tunesië gesloten zullen worden, omdat die ‘aanzetten tot geweld’.

Lees meer.

Zeker 27 mensen lieten het leven bij de aanslag op een sjiitische moskee in Koeweit City tijdens het vrijdaggebed.

Het bloedbad is opgeëist door de Islamitische Staat.

Er zijn volgens het ministerie van Volksgezondheid in Koeweit 227 gewonden.

Dit is de eerste aanslag in een sjiitische moskee in de kleine Golfstaat.

Er zouden 2.000 mensen in de moskee geweest zijn.

De dader kwam binnen terwijl de mensen knielden, zo zei een door BBC geciteerde parlementair uit het land. ‘Ik zag hem met mijn eigen ogen, hij was jong, in de 20.’

De aanslag van Al-Shabaab in Somalië was gericht tegen vredestroepen van de Afrikaanse Unie en kostte 40 (volgens het leger) of meer dan 50 doden (volgens de regering) .

De aanslag vond plaats in Lego, circa 100 km van de hoofdstad Mogadishu. ‘De zwarte Islamitische vlag wapperde na de aanslag in het kamp en de lichamen lagen verspreid over het terrein’, meldt AFP.

Er zijn geen directe aanwijzingen dat de aanslagen gecoördineerd waren, maar het is opvallend dat ze alle vier op nagenoeg hetzelfde moment plaatsvonden.

Bovendien, zo meldt The New York Times, komen de aanslagen er amper enkele dagen nadat de IS had opgeroepen tot acties tijdens de ramadan.

Vrijdag is de belangrijkste dag voor de moslims en dus een dag waar terroristen graag gebruik van maken om zoveel mogelijk slachtoffers de dood in te jagen. De indruk ontstaat dat de IS er in geslaagd is om aanhangers aan te sporen om aanslagen te plegen in hun eigen landen.

The New York Times citeert een toespraak van IS-woordvoerder Abu Mohammad al-Adnani: ‘Moslims, begin aan uw jihad. Maak van de ramadan een maand van rampen voor de ongelovigen.’

Volg het laatste nieuws over de aanslagen via onze liveblog.