Obama laat klokkenluidster Chelsea Manning vervroegd vrij

President Obama heeft de straf van klokkenluidster Chelsea Manning omgezet. Ze komt op 17 mei van dit jaar vrij in plaats van over 28 jaar, in 2045.

Dat maakte het Witte Huis bekend.

Chelsea Manning (29), die als Bradley Manning voor de inlichtingendienst van het leger werkte, werd in 2009 naar Irak gestuurd waar ze toegang kreeg tot geheime informatie. Ze lekte in 2010 honderdduizenden documenten naar WikiLeaks. Daar zat gedetailleerde informatie bij over het leger en troepenbewegingen, waarbij beelden van luchtaanvallen met burgerslachtoffers. Manning lekte onder meer beelden uit 2007 die een helikopteraanval in Bagdad toonden waarbij 2 werknemers van persagentschap Reuters om het leven kwamen. Daarnaast lekte ze 251.000 vertrouwelijke berichten tussen Amerikaanse ambassades en het ministerie van Buitenlandse Zaken, die onder meer misprijzen toonden over bepaalde bevriende naties, zoals Pakistan.

Haar bedoeling was, zei Manning later, om “wereldwijde discussie, debatten en hervormingen” op gang te brengen. Ze zei tijdens haar proces ook dat ze “met veel problemen” worstelde op het moment dat ze haar beslissing nam om te lekken.

Ze werd in 2013 door een militaire rechtbank veroordeeld tot 35 jaar gevangenis, wat betekende dat ze, met aftrekking van de voorhechtenis, tot 2045 zou opgesloten blijven.

De combinatie tussen een zware straf, isolatie en een moeizaam bevochten geslachtsverandering in een militaire gevangenis voor mannen leidde volgens de Amerikaanse pers vorig jaar tot twee pogingen tot zelfdoding. Ze ondernam ook een hongerstaking tegen haar behandeling in die gevangenis in Fort Leavenworth, Kansas.

BREAKING: With 209 commutations and 64 pardons, @POTUS just gave 273 Americans a second chance. Learn more → https://t.co/t6Cs7NVqFA pic.twitter.com/FYrxSdqq8Q

— The White House (@WhiteHouse) January 17, 2017

Ze had volgens een brief die The New York Times in december publiceerde, zelf om strafvermindering gevraagd. “Het enige wat ik vraag, is dat ik na 6 jaar opsluiting in een militaire gevangenis wordt vrijgelaten als iemand die geen schade wilde berokkenen aan de VS of aan het leger”.

Barack Obama, die in zijn laatste dagen als president, zoals voorgangers, gratie kan verlenen of drastische strafvermindering, besloot tot dat laatste in het geval van Manning.

Ze komt op 17 mei vrij.

Een andere bekende klokkenluider, Edward Snowden, krijgt wellicht geen strafvermindering. Obama’s woordvoerder Josh Earnest zei eerder dat de twee gevallen niet te vergelijken zijn omdat Manning een proces en een veroordeling had gehad terwijl Snowden “in de armen van de tegenstander” vluchtte om aan een proces te ontkomen en informatie lekte die “veel ernstiger en veel schadelijker” was. Ondertussen raakte bekend dat Rusland de verblijfsvergunning van Edward Snowden met twee jaar verlengd heeft.

Het Witte Huis kondigde dinsdag in totaal 209 strafverminderingen aan en 64 kwijtscheldingen van straf.

‘Overwinning’

WikiLeaks reageerde verheugd op de aankondiging en spreekt in een tweet van “victory”, “overwinning”.

VICTORY: Obama commutes Chelsea Manning sentence from 35 years to 7. Release date now May 17. Background: https://t.co/HndsbVbRer

— WikiLeaks (@wikileaks) January 17, 2017

Ook Amnesty International reageert opgetogen. De organisatie noemt de vrijlating in een mededeling “een te late maar positieve stap voor de mensenrechten”.

AMAZING NEWS! Chelsea Manning will finally walk free in a matter of months. Thank you to everyone who took action for @xychelsea’s release. pic.twitter.com/EMUQYLvnVZ

— AmnestyInternational (@amnesty) January 17, 2017

Nog niet duidelijk of Julian Assange belofte zal inlossen

Vertegenwoordigers van Wikileaks-oprichter Julian Assange hebben de beslissing om Chelsea Manning vrij te laten toegejuicht, maar hebben nog niet bevestigd of Assange zijn belofte zal inlossen. Vorige week had hij te kennen gegeven dat hij bereid is aan de Verenigde Staten te worden uitgeleverd als Manning wordt vrijgelaten.

“Mr. Assange begroet de beslissing van president Obama”, aldus Assanges juridisch vertegenwoordiger, Barry Pollack, in een verklaring. “Klokkenluiders zoals Chelsea Manning dienen het publiek belang. Ze zou nooit vervolgd en gestraft mogen zijn tot tientallen jaren cel.” Assange is bereid tot uitlevering aan de Verenigde Staten, “ondanks de duidelijke ongrondwettelijkheid van het dossier van het Amerikaanse ministerie van Justitie”, tweette Wikileaks vorige donderdag.

De Wikileaks-oprichter verblijft al sinds juni 2012 in de Ecuadoraanse ambassade in Londen om een uitlevering aan Zweden te vermijden. In dat land lopen twee aanklachten voor verkrachting, maar Assange ontkent de feiten. De Australiër vreest dat Stockholm hem aan de Verenigde Staten zal uitleveren, waar hij zich zal moeten verantwoorden voor de publicatie van honderdduizenden militaire en diplomatieke documenten, hem bezorgd door Manning. Manning wordt op 17 mei vrijgelaten.