‘Kwelling van Palestijnen wordt gewist uit hoofden en harten van Israëlische Joden en de internationale gemeenschap’

‘De Israëlische regering duwt de Palestijnen richting steeds kleinere stedelijke gebieden zonder duurzame toekomst’, schrijven Itamar Shachar en Lior Volinz van Een Andere Joodse Stem (EAJS).

Wanneer we aankomen in Israël overvalt ons een dubbel gevoel. Enerzijds is er onze opwinding omdat we vrienden en familie en vrienden terugzien. Anderzijds is er de ontzetting als we opnieuw geconfronteerd worden met de politieke realiteit in het land. Op een paar kilometer ten oosten van de luchthaven zijn er Palestijnse dorpen die een voortdurende strijd voeren tegen de bezetting van hun land en hun levens: tegen de inbeslagname van hun landbouwgrond voor de bouw van Joodse nederzettingen, tegen hun afscheiding van de wereld door een systeem van checkpoints, muren en reisvergunningen, en tegen de (vaak willekeurige) arrestaties van volwassenen en minderjarigen. Deze realiteit is niet zichtbaar voor de toevallige bezoeker van Israël, maar ze wordt ook actief gewist uit de hoofden en harten van de Israëlische Joden.

Tijdens een recent bezoek aan Israël, hadden we nog een pijnlijke maar versterkende herinnering aan de dagelijkse strijd waaraan de Palestijnen worden blootgesteld – en waar ze zich tegen verzetten. We bezochten een Palestijns dorp dat geconfronteerd wordt met pogingen om het fysiek te vernietigen, als ook om het te wissen uit het publieke bewustzijn. We reden naar de Jordaanvallei, in het oostelijke gedeelte van de bezette Palestijnse Westbank, in de buurt van de grens met Jordanië.

Het is uitgestrekt land. De aanblik van kale heuvels verhult de vruchtbaarheid van het land, heuvels die al generaties lang worden gebruikt door de Palestijnse gemeenschappen voor landbouw en veeteelt. We vergezelden de feministische vredesactiviste Dr. Hannah Safran tijdens één van haar wekelijkse bezoeken aan de Palestijnse dorpen die zich in de noordelijke rand van de Jordaanvallei bevinden. Daar hebben Palestijnse dorpelingen het steeds moeilijker om te blijven leven op hun land. De afgelopen maanden echter steunen kleine groepen van Israëlische activisten hen in hun dagelijkse strijd door die nationale en internationale bekendheid te geven.

Standvastig

De beslissing om standvastig verder te blijven leven en werken op je eigen land – de strijd van standvastig (Sumud in het Arabisch) – is niet gemakkelijk als je behoort tot de onderklasse van niet-burgers, die onder het gezag van een bezettingsregime leven. Een bezettingsregime dat de voorkeur geeft aan nieuwe Joodse nederzettingen, eerder dan aan Palestijnen die hier generaties lang geleefd hebben, een kans te bieden op een menswaardig bestaan. De Palestijnse dorpelingen hebben geïmproviseerde hutjes van tinnen platen en hout, tapijten en dekens zorgen voor een beetje inrichting.

Maar zelfs deze bescheiden woningen worden in hun bestaan bedreigd door de Israëlische autoriteiten. We bezochten de kleine gemeenschap van Khirbet Tel al-Himma, die slechts vijf families telt. Hun huizen werden eind september vernietigd door het Israëlisch leger waardoor ze dakloos werden. Ook hun schuren voor vee werden vernietigd, waardoor de gemeenschap zijn bron van inkomsten verloor. Een paar dagen na ons bezoek werden de tenten waarin ze woonden en die ze gekregen hadden van een humanitair agentschap, ook in beslag genomen door de Israëlische autoriteiten. Deze gebeurtenis is slechts één feit uit een lange lijst van vernietigingen van gebouwen en projecten, waaronder het afbreken van tenten, hutten, draagbare toiletten en zelfs speeltuinen voor kinderen. Allemaal gesponsord met internationaal, Europees en ook Belgisch geld. Het is nog altijd wachten op een antwoord van de internationale gemeenschap dat verder gaat dan een loutere veroordeling.

Groeiende industrie van aquariumvissen

Niet alleen het slopen van huizen is een instrument van ontmoediging dat gebruikt wordt: de Palestijnse inwoners hebben ook geen toegang tot stromend water. De Palestijnen die leven tussen de nederzettingen Maskiot en Rotem – die zelfs de titel dragen van ‘ecologische dorpen’ – kunnen de waterleiding zien die tussen deze nederzettingen loopt en langs hun huizen, maar hebben er geen toegang toe. Terwijl de nederzettingen een onbeperkte toegang hebben tot stromend water – in de nabij gelegen nederzetting Ro’i is er zelfs een groeiende industrie van aquariumvissen – zijn de Palestijnse dorpelingen verplicht gebruik te maken van watertanks die gevuld moeten worden in een nabijgelegen Palestijnse stad. In 2012 heeft de commissie voor buitenlandse zaken van het Frans parlement gesteld dat toegang tot water door de Israëlische autoriteiten gebruikt wordt ‘als wapen’ om ‘een nieuwe vorm van apartheid’ mogelijk te maken.

Volgens de Israëlische NGO B’Tselem wordt 85,2 % van de Jordaanvallei toegewezen aan het Israëlisch leger en Joodse nederzettingen en is dus niet-toegankelijk voor Palestijnen. Palestijnen maken 80 % van de bevolking in de Jordaanvallei uit. Het leger heeft veel gebieden waar deze dorpelingen wonen, tot firezone verklaard. Dat geeft hen een bureaucratische rechtvaardiging om de inwoners te doen evacueren gedurende een, twee of drie nachten, omdat het leger dan daar moet ’trainen’.

Comfortabel leven

De dorpelingen worden verplicht tijdens deze nachten om in tijdelijke onderdeken te verblijven of, zelfs, op de grond te slapen. De nachten zijn zo koud in de woestijn dat zelfs hun vee sterft. Daardoor wordt hun mogelijkheid om inkomsten te verwerven, ernstig aangetast. “Hoeveel Joodse inwoners zijn het laatste jaar geëvacueerd vanwege militaire trainingen?”, vroeg de enigszins cynische parlementair Dov Khanin in een formele vraag aan de Minister van Defensie, naar aanleiding van informatie die voortdurend terecht komt bij activisten. De Minister heeft nog niet geantwoord. Misschien omdat hij niet zeker wist hoe je een systeem moet noemen dat een comfortabel leven toekent aan één etnische groep en een ander etnische groep een comfortabel leven ontzegt. Er lijkt een onuitgesproken coalitie te zijn tussen het leger, de kolonisten en rechtse politici die is er op gericht om Palestijnse gemeenschappen te verdrijven uit hun eigen habitat, en hun leven wordt zo miserabel gemaakt zodat ze zouden vertrekken naar nabijgelegen Palestijnse steden.

Deze alledaagse processen van onteigening, de routine van de bezetting worden zelden opgepikt door de wereldwijde media. Tussen Trump, Isis, de brexit en CETA horen we over Israël/Palestina vooral iets als Gaza terug gebombardeerd wordt of wanneer er een diplomatiek incident is. Soms horen we van een Palestijnse inwoner die besluit om Israëlische soldaten in een controlepost aan te vallen, maar we weten nauwelijks wie dit is en waarom hij/zij gedreven wordt tot deze daad.

De feiten wijzen erop dat de Israëlische regering Palestijnen richting steeds kleinere stedelijke gebieden zonder duurzame toekomst duwt. De gesprekken in de internationale gemeenschap voor een ‘vredesproces’ lijken wel op een goed gepolijste gevel van een vervallen huis dat op instorten staat. De dagelijkse kwelling van Palestijnen tijdens de lange dagen en weken tussen een gewelddadige uitbarsting en de volgende wordt gewist uit het publieke discussie en uit ons geweten. Maar het zijn net die dagelijkse kwellingen die de dingen in Israël/Palestina doen veranderen, en niet in de goede richting.

Lior Volinz is promovendus in politieke geografie aan de Universiteit van Amsterdam

Itamar Shachar is promovendus in sociologie aan Universiteit Gent