Komst vrouwelijke VN-secretaris-generaal verre van zeker

Afgaand op de laatste peilingen is het waarschijnlijker dat de Verenigde Staten in 2016 een vrouwelijke president hebben dan de Verenigde Naties een vrouwelijke secretaris-generaal.

Ondanks wijdverbreide steun voor een vrouw als VN-secretaris-generaal, deden de vrouwelijke kandidaten het slechter dan de mannen in de eerste twee onofficiële verkiezingen door leden van de VN-Veiligheidsraad.

De campagne voor een vrouwelijke kandidaat kreeg deze week een steun in de rug van de huidige secretaris-generaal, Ban Ki-moon. Hij verklaarde tegenover een journalist van Associated Press dat het “hoog tijd” is voor een vrouw op deze post. De steun van Ban Ki-moon kan echter te laat komen voor de vijf vrouwelijke kandidaten die nog in de race zijn.

Traditioneel selecteren de vijftien leden van de VN-Veiligheidsraad hun gewenste kandidaat, terwijl de vijf permanente leden (China, Frankrijk, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) vetorecht hebben. Zij kunnen kandidaten die ze niet wensen, wegstemmen.

Uit de meest recente niet-officiële stemming bleek dat de premier van Portugal, Antonio Guterres, veruit de populairste kandidaat is. Elf leden van de Veiligheidsraad moedigen hem aan zijn campagne voort te zetten. In de top vier van kandidaten is Susana Malcorra met acht aanmoedigingen en zes ontmoedigingen de enige vrouw. Zij is momenteel minister van Buitenlandse Zaken van Argentinië.

Lippendienst

Het is moeilijk te voorspellen welke kandidaat zal winnen, aangezien uit de gelekte uitslagen van deze peilingen niet blijkt welk land voor welke kandidaat gestemd heeft. Zelfs de, zo het nu lijkt, veilige positie van Guterres kan ondermijnd worden door een of twee ontmoedigingen van een land met vetorecht.

Charlotte Bunch, directeur van het Center for Women’s Global Leadership aan de Rutgers-universiteit, zegt blij te zijn met Bans steun voor een vrouwelijke kandidaat. “Veel landen bewijzen lippendienst aan dit idee, maar ze stemmen anders”, zegt Bunch, die ook lid is van de Campaign to Elect a Woman UN Secretary-General.

“Ze kunnen niet zeggen dat er geen geschikte kandidaten beschikbaar zijn”, voegt ze eraan toe. “De lijst met twaalf kandidaten telt zes vrouwen. Dat is voor het eerst in de geschiedenis.” Van de twaalf kandidaten resteren er nog elf, waaronder vijf vrouwen. Vesna Pusnic uit Kroatië trok zich terug nadat ze op de laatste plaats was geëindigd in de eerste peiling.

“Verschillende van deze vrouwen zijn hoofd geweest van VN-organisaties en departementen en ze hebben ook prominente posities binnen regeringen bezet. Ze zijn duidelijk even goed gekwalificeerd als mannen”, zegt Bunch.

Gendergelijkheid

Irina Bokova uit Bulgarije is momenteel directeur van de VN-erfgoedorganisatie Unesco en Helen Clark, voormalig premier van Nieuw-Zeeland, is momenteel bestuurder van het VN-Ontwikkelingsprogramma. Christiana Figueres uit Costa Rica was vorig jaar voorzitter van de VN-klimaatconferentie in Parijs.

Bunch zegt dat uit de onofficiële stemmingen blijkt dat er nog steeds sprake is van een diepgewortelde voorkeur voor mannen binnen de VN en zijn lidstaten, “ondanks het feit dat ze beweren te werken aan gendergelijkheid en verbetering van de positie van vrouwen.”

Jessica Neuwirth, directeur van Donor Direct Action en oprichter van Equality Now, de organisatie die al in 1996 een campagne lanceerde voor een vrouwelijke secretaris-generaal, zegt dat ze het “helemaal eens is” met de opmerkingen van Ban. “De helft van de wereldbevolking bestaat uit vrouwen en zij zouden naar evenredigheid vertegenwoordigd moeten worden op alle niveaus binnen de Verenigde Naties.”

Al zeventig jaar staat er een man aan het hoofd van de VN. Vrouwen boekten zeer geleidelijk vooruitgang, ondanks tientallen jaren van campagnes voor meer gendergelijkheid op de hogere niveaus. Ze betreurt het dat de vrouwelijke kandidaten het niet beter doen in de peilingen. “Als groep deden ze het beter in het publieke debat dan in deze onofficiële stemmingen.” (IPS/NSK)