De voorbije maanden hebben Koerdische milities opvallende winst geboekt tegen Islamitische Staat. Volgens een verslag in de Washington Post leidt die winst in toenemende mate tot ergernis in de regio en zelfs tot hernieuwde steun voor IS.
De analyse is afkomstig van Liz Sly, correspondent voor The Washington Post in Beiroet met 15 jaar ervaring in de regio, onder meer tijdens de Amerikaanse invasie in Irak en de erop volgende chaos. Ze reist geregeld door het oorlogsgebied.
Het voorbije weekend voerden de Amerikaanse strijdkrachten grootschalige bombardementen uit op Raqqa, de hoofdstad van IS. Daarbij werden volgens een mededeling 13 bruggen vernietigd, die IS bij troepenbewegingen gebruikt.
Dat de Amerikanen nu meer dan vroeger Raqqa tot doelwit nemen, heeft, volgens de Amerikaanse pers die verwijst naar bronnen in het Pentagon, te maken met oprukkende Syrisch-Koerdische milities die tot op 50 kilometer van Raqqa zijn genaderd, en die de voorbije maanden IS in het defensief gedrukt hebben.
Die milities zouden de Amerikaanse piloten strategische doelwitten doorgeven.
Tal Abyad
Het offensief van de Koerden verloopt buiten verwachting goed, aldus Sly. Ze hebben een derde van de provincie Raqqa op IS veroverd, terwijl Raqqa het hartland was van de staat. Ze hebben de Syrisch-Turkse grenspost Tal Abyad veroverd, waarlangs buitenlandse sympathisanten en goederen naar IS reisden. Ze hadden harde en langdurige weerstand verwacht, een beetje zoals bij de ontzetting van die andere grensstad Kobane, maar Tel Abyad viel al na 2 dagen. Waarna de Koerden richting Raqqa verdertrokken – het is niet helemaal duidelijk of ze Raqqa als een doelwit beschouwen.
In Raqqa zou nu grote bezorgdheid tot paniek heersen, hoewel IS op andere fronten overwinningen claimt.
President Obama, die maandag een bezoek bracht aan de legerleiding in het Pentagon, zei naderhand dat de Koerdische winst bewijst dat “als we een effectieve partner op de grond hebben, IS teruggedrongen kan worden”. De Koerden zijn zo’n effectieve partner.
Bij de andere bevolkingsgroepen in Syrië (en Irak) verloopt dat partneriaat veel moeilijker. Een jaar geleden werd 500 miljoen dollar vrijgemaakt voor de opleiding van Syrische rebellen. Volgens The Washington Post zijn er minder dan 200 kandidaten opgedaagd die geïnteresseerd zijn om tegen IS te vechten (andere bronnen hebben het over 100 kandidaten).
De kwaadste niet
En dat is de teneur: IS wordt in Syrië niet beschouwd als het ergste kwaad. President Assad en eventueel de Koerden zijn potentieel grotere vijanden dan IS.
Liz Sly praat met bewoners die steevast denken dat de Koerden hun offensief zullen gebruiken/misbruiken om een Koerdische staat te vestigen, en Arabieren weg te drijven. De Syrische oppositie, schrijft ze, beschuldigt de Koerden ervan Arabieren te verdrijven uit de dorpen die ze veroveren.
Een activist uit Raqqa, anti-IS, vertelt haar dat hij seculier en afvallig is, “maar als het moet neemt ik de wapens op en vervoeg ik IS. Ik zal niet toestaan dat de demografische situatie van dit gebied verandert”.
Hetzelfde voorbehoud hoort ze ook in Turkije tot en met bij president Erdogan, die onlangs verklaarde dat hij “nooit zal toestaan” dat er een Koerdische staat in Syrië komt.
De Koerdische woordvoerders ontkennen dat zo’n staat in Syrië de bedoeling is, maar bij de Arabische bevolking wordt de Koerdische opmars als een bedreiging ervaren. En misschien suggereert Liz, wordt hier de basis gelegd voor een volgend conflict in het Midden-Oosten.
Ook het Vrij Syrisch Leger, dat met de Koerden vecht, maar veel kleiner is, staat wantrouwig tegen de bondgenoten.”
Land afpakken
Om wat voor reden ook slaagt dat Vrij Syrisch Leger er niet in een offensief te coördineren met Amerikaanse luchtaanvallen. “Het lijkt erop dat de coalitie Arabieren niet vertrouwt”, aldus een woordvoerder. “Ze bombarderen IS alleen maar om de Koerden te helpen”.
En dus zit IS in Syrië in een dubbelzinnige situatie, schrijft Sly. Enerzijds is er bezorgdheid, volgens sommigen paniek, om de recente verliezen en bombardementen.
Maar als de Koerden te veel van de winst voor hun rekening nemen kan IS zich opwerpen als de verdediger van soennitische en Arabische belangen, zoals het dat eerder in Irak heeft gedaan.
Zoals een jongeman aan Sly vertelde: “Als je je religie en je land en je eer wilt verdedigen, moet je IS vervoegen. Want anders komen de Koerden je land afpakken”.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier