‘Hoe kan je rustig op een Turks strand gaan liggen als wat verderop burgers massaal sterven?’

‘Waar zijn onze Vlaamse en Waalse partijen als het gaat om het verdedigen van de mensenrechten?’ vraagt Reinout Buys van Vlinks zich af bij het zien van het nieuws uit Koerdistan.

25 oktober 2015. Dilek Dogan, een Koerdisch-alevitische vrouw van 25, (het alevitisme is een moderne en gematigde beleving van islam) is samen met haar broers en moeder thuis in Istanboel, wanneer Turkse soldaten haar huis binnendringen. Nadat ze de broers van Dilek hardhandig behandelen, vraagt Dilek aan de soldaten of ze altijd zo onbeleefd zijn dat ze hun schoenen niet uitdoen en vraagt hen om overschoenen aan te trekken, zodat de vloer niet vuil zou worden. Een soldaat voelt zich door dit sarcasme zo geprovoceerd dat hij zijn wapen trekt en Dilek neerschiet. Ze zal later aan haar verwondingen overlijden. De opname kan bekeken worden via Google Video’s, het gekrijs van de broers en vooral van de moeder gaat door merg en been. Is de tragische moord op Dilek Dogan een geïsoleerd incident? Niets is minder waar.

De Koerdische strijd is al langer een doorn in het oog van verschillende machthebbers in het Midden-Oosten. Saddam Hoessein gebruikte in het verleden al gifgas tegen hen in Noord-Irak, vandaag is het president Erdogan die zijn pijlen richt op de Koerden en andere minderheden.

Hij kon de verkiezingsuitslag van de HDP -de democratische partij van de volkeren die alle minderheden verzamelden op hun lijsten- niet slikken en zag daarin een bedreiging van zijn absolute macht. De Koerden zijn nu het getalm van Turkije beu en hebben in tientallen steden zelfbestuur uitgeroepen. De AKP had eerder al het vredesproces opgeblazen en zo de aspiraties naar autonomie in de kiem gesmoord. Het is echter duidelijk dat ‘de geest van Rojava’ (Syrisch-Koerdistan) al lang de grens heeft overgestoken en leeft onder de Koerden in Turkije. Het idee van zelfbestuur dat in Rojava gehanteerd wordt is ook de ‘minimum-lat’ geworden voor andere delen van Koerdistan.

Borrelnootjes

De Turkse overheid wilde initieel enkel wat borrelnootjes aan de Koerden geven om hen te sussen, maar het succes van Rojava heeft de Turkse plannen doorkruist. De gruwel kent zijn hoogtepunt in Cizre. Er zijn standrechtelijke executies, soldaten verhinderen medisch personeel om hun werk te doen, men laat gebouwen met gewonden in de kelders instorten, zwaargewonden bloeden dood op straat. Uit drie kelders in Cizre zijn tot nu toe al 145 lichamen geborgen. De verwachtingen zijn dat het nog gaat stijgen omdat alles zeer traag verloopt. In aanpalende gebouwen liggen ook lichamen. Bovendien zijn er tientallen vermisten.

Op zaterdag 23 januari zond een groep van ongeveer 31 burgers, waaronder enkele kinderen, een noodoproep vanuit de kelder van een aan flarden geschoten gebouw in de Bostancistraat in de wijk Cudi in Cizre. Onder hen waren verschillende zwaargewonden. Er werd meermaals gebeld voor een ziekenwagen. Maar de Turkse soldaten weigerden de ziekenwagens door te laten, zogezegd omdat er gevochten werd in de wijk. Iets wat Koerdische bronnen betwistten.

Internationale gemeenschap kijkt andere kant op

Op zaterdag 30 januari werd de zoveelste poging om de gewonden te bereiken verhinderd door het Turkse leger en werd het gebouw opnieuw beschoten. Het laatste telefoongesprek met mensen in de kelder eindigt met geweerschoten, luide knallen en geschreeuw en iemand die roept: “we zitten onder het puin”. Sindsdien lukt het niet meer om nog telefonisch contact te krijgen met de gewonden in de kelder. Vermoedelijk zijn de overige mensen die dag allen overleden, ofwel door dorst en ontbering ofwel door de aanval op het gebouw van die dag.

Een Koerdisch parlementslid die zich onder deze ‘keldergevangenen’ bevond beroofde zich van het leven, hij kon de vragen van medegewonden voor water en voedsel niet meer aan en was zelf zwaar gekwetst. Verder raakte bekend dat een groep van een 45-tal mensen vastzat in een gebouw in de wijk Sur, eveneens in Cizre. Volgens het Koerdische nieuwsagentschap ANF werd het gebouw beschoten met tanks waardoor de bovenste verdiepingen instortten. Daarop zou de politie het gebouw binnen zijn gegaan en er door middel van benzine brand gesticht hebben, waardoor een 20-tal mensen levend verbrand werden. En wat doet de internationale gemeenschap? Die kijkt de andere kant op.

Vakantie in een sterrenhotel

In onze eigen Vlaamse media bleef de berichtgeving erg karig, pas de voorbije dagen sijpelde het nieuws met mondjesmaat binnen via kranten- en televisieredacties dat er wat loos is in Turks-Koerdistan. Turkije is een felbegeerd vakantieoord voor veel Vlamingen. Hoe kan je überhaupt met een gerust geweten in een sterrenhotel verblijven of op een strand gaan liggen ergens aan de Turkse kust, terwijl wat verderop in dat land burgers massaal sterven? Waar mensen die in levensgevaar zijn, niet de nodige medische hulp krijgen, in een conflict dat ook kinderen rechtstreeks treft.

De Europese Unie weet van geen hout pijlen meer te maken. Zij hoopt op het tegenhouden van de grote stromen vluchtelingen door hun Turkse bondgenoot en belooft daarom massale financiële steun. Waarom laat onze regering niets van zich horen? Waar zijn onze Vlaamse en Waalse partijen als het gaat om het verdedigen van de mensenrechten? Waar is rechts en vooral links? Op het extreemlinkse SAP-Rood en de Euro-parlementsleden Bart Staes (Groen) en Mark Demesmaeker (N-VA) na, is er geen enkele partij die het durft op te nemen voor de Koerden, waarom?

Reinout Buys is kernlid van Vlinks.