Frans Timmermans: ‘Gülen-beweging speelde waarschijnlijk wél rol in staatsgreep Turkije’

‘Op basis van Amerikaans onderzoek zijn er steeds meer indicaties dat de Gülen-beweging wel degelijk een rol heeft gespeeld in de mislukte staatsgreep deze zomer in Turkije.’ Dat zegt Frans Timmermans, eerste ondervoorzitter van de Europese Commissie, in een exclusief interview met Knack.

De dagen van Fethullah Gülen lijken geteld. Donald Trump, de president elect, heeft laten weten dat hij de leider van de Gülenbeweging waarschijnlijk zal uitleveren aan Turkije. De Europese Commissie lijkt zich daartegen niet te zullen verzetten. Gülen verblijft sinds 1999 in ballingschap in Pennsylvania.

Frans Timmermans maakt zich wel grote zorgen over de ontwikkelingen in Turkije sinds de mislukte staatsgreep. ‘Ik denk dat de Turken een punt hebben als ze zeggen dat er wel héél weinig empathie was van de buitenwereld bij de verijdelde staatsgreep. We hadden toen wat ruimhartiger kunnen zijn in onze steun. Ook Europa heeft onderschat wat daar heeft plaatsgevonden. Het is ondertussen duidelijk dat hetgeen president Recep Tayyip Erdogan zegt over de rol van de Gülen-beweging in de staatsgreep geen totale onzin is. Op basis van Amerikaans onderzoek zijn er steeds meer indicaties dat die beweging wel degelijk een rol heeft gespeeld. Maar als hij blijft hameren op de invoering van de doodstraf, dan verwijdert hij zich fundamenteel van de Europese Unie en ook van de Raad van Europa waarvan Turkije lid is. Kijk ook naar de gigantische hoeveelheid zuiveringen en wat er met de media gebeurt.’

‘Om begrijpelijke redenen was er in het begin veel steun voor Erdogan bij de bevolking. Nu heb ik de indruk dat hij krediet verliest bij delen daarvan.’ Volgens Timmermans functioneert het vluchtelingenakkoord met Turkije nog altijd. ‘Erdogan klaagt wel dat we niet snel genoeg betalen, maar dat gaat best snel. De activiteiten van de mensensmokkelaars zijn fors gedaald en als mensen worden uitgewezen uit Griekenland, neemt Turkije hen nog altijd op. De situatie op de Griekse eilanden blijft wel dramatisch.

Op de opmerking dat de Turkse regering nog steeds wacht op de visumliberalisatie, antwoordt Timmermans: ‘Dat begrijp ik, maar daar zijn voorwaarden aan verbonden en op dit ogenblik kan ik niet vaststellen dat daaraan wordt voldaan.’