Wat begon als vreedzaam protest tegen een dam in het zuidwesten van Frankrijk, liep in de nacht van zaterdag op zondag uit op de dood van een jonge manifestant, Rémi Fraisse (21), officieel gestorven aan de gevolgen van “een explosie”. Na zijn overlijden kwam het in enkele steden tot rellen. Volgens de eerste bevindingen van het onderzoek zou de rijkswacht projectielen hebben afgevuurd die eerder ook al kwetsuren opleverden.
De acties tegen de Sivens-dam, in het departement van de Tarn, in de buurt van Albi, en op enkele tientallen kilometers van Toulouse, lopen al vele jaren. Er waren hongerstakingen, sit-ins, er werd in bomen gebivakkeerd. Geen van die protesten kon de bouw van de dam, bedoeld om een beperkt aantal boerderijen van water te voorzien, tegenhouden. Volgens de manifestanten wordt hiervoor een biodivers natuurgebied opgeofferd, zonder dat kosten en baten behoorlijk zijn berekend, en zonder dat heel duidelijk is hoeveel water de boeren nodig hebben.
Molotovcocktails
Nu de ontbossing van de zone is begonnen, kwamen op zaterdag, en in de nacht van zaterdag op zondag, zo’n 2.000 manifestanten naar de site om vreedzaam te betogen. Een kleinere groep ging de nacht in met minder vreedzame bedoelingen. Er werden onder meer molotovcocktails en stenen naar de ordemacht gegooid.
Ergens tussen 2u en 2u30 begon de rijkswacht projectielen af te schieten. Een ervan, wellicht wat men noemt een offensieve granaat, als verschillend van bvb. een traangasgranaat, trof Rémi Fraisse in de rug. Hij viel neer en was ter plekke dood.
Uit het eerste onderzoek bleek dat hij diepe brandwonden aan de rug had, en dat er buskruit op zijn kleding zat.
Offensieve granaten geven een knal en een luchtverplaatsing. Ze immobiliseren, doen schrikken, maar worden niet geacht te doden of te verminken. Uit het verleden zijn nochtans gevallen bekend waarbij iemand, die een dergelijk projectiel in de hand nam om het terug te gooien,toch aanzienlijke lichamelijke schade leed – een hand verloor. Het wordt in dit geval nog niet helemaal uitgesloten dat Rémi Fraisse werd getroffen door zo’n teruggegooid projectiel.
‘Onuitwisbare vlek’
Een dag na het overlijden waren er op verschillende plaatsen in Frankrijk ongeregeldheden, onder meer in Albi, Montpellier, Marseille en Nantes, waar ecologisten de uitbreiding van de luchthaven proberen tegen te houden.
De dood van de manifestant heeft ook geleid tot woordenwisselingen tussen de socialistische regering en Les Verts, de groene partij die tot april nog meeregeerde met de socialisten.
De gewezen groene minister Cécilé Duflot noemde het overlijden een “onuitwisbare vlek” op het blazoen van de socialistische regering. Ze vroeg een parlementaire onderzoekscommisie.
Terwijl het onderzoek loopt heeft de Franse minister van Binnenlandse Zaken, Bernard Cazeneuve, het gebruik van de offensieve granaten (tijdelijk?) verboden.
(RR)
