‘China beschouwt Myanmar als een wingewest voor grondstoffen, energie en vrouwen’

Myanmar is een strategische doorvoerplaats tussen Oost-Azië en Zuid-Azië. Bijna een kwart van de wereldwijde koopvaardij navigeert voorbij de kusten van het land. Zowel China als India heeft geïnvesteerd in landcorridors naar de Andamanse Zee. Sinds drie jaar is Myanmar echter in de greep van een nieuwe burgeroorlog, die al aan ongeveer 50.000 mensen het leven heeft gekost.

Het conflict speelt zich af tussen verschillende rebellenbewegingen in het noorden van het land en het militaire regime, de zogenoemde Staatsadministratieraad. Jarenlang al ijveren verschillende groepen voor onafhankelijkheid. Recent verenigden zij zich in de Alliantie van de Drie Broeders, waarna ze een ongezien offensief hebben gelanceerd.

De oorlog in Myanmar bevestigt een constante in de Aziatische machtspolitiek: invloed gaat er zelden gepaard met verantwoordelijkheid. China beschouwt het buurland als een wingewest voor grondstoffen, energie en vrouwen. Om die invloed te behouden, voert het een verdeel-en-heerspolitiek waarbij het rebellen uitspeelt tegen de junta – en omgekeerd. Zolang de Chinese stuwdammen, pijpleidingen en mijnen maar niet getroffen worden, kan het Peking eigenlijk geen barst schelen wat er aan de zuidelijke grens gebeurt.

Hetzelfde geldt voor India, dat inmiddels bezig is met de bouw van een hek van 1600 kilometer lang op de grens met Myanmar. Delhi wil zijn deelstaten ten noordoosten via Myanmar ontsluiten naar de zee en voorkomen dat Indiase opstandelingen onderkomen zoeken in de tropische wildernis op de grens, maar voor de rest trekt het zich weinig aan van de humanitaire tragedie. Vluchtelingen worden op grote schaal gedeporteerd.

Aziatische landen verschuilen zich achter soevereiniteit om hun verantwoordelijkheid te ontlopen. Ze interpreteren die soevereiniteit ook nogal losjes. Als het op economische belangen aankomt, moet alles wijken en doen ze een beroep op wie er ook aan de macht is om te voorkomen dat die geschaad worden. Wordt er een nieuwe dam gebouwd, dan staat de junta in voor de onteigeningen. Wordt er een mijn geopend in het noorden, dan worden rebellen betaald om ze te beschermen.

Toch hoor je bij Aziatische beleidsmakers vaak dat hun soevereinisme verkiesbaar is boven het zogenoemde westerse interventionisme. Hoewel vele westerse interventies inderdaad problematisch waren, moeten de Aziaten zich met hun opportunistische soevereinisme helemaal niet superieur wanen. Met hun economische roofpolitiek dragen zij bij aan onstabiliteit en ontbering. Met hun het beschermgeld, dat ze aan lokale sterke leiders betalen, dragen ze bij aan onderdrukking en geweld. De Aziatische machtspolitiek, zo toont Myanmar, is anders, maar zeker niet rechtvaardiger.

Vraag naar eigen defensie-industrie neemt toe in Europa: wat betekent dit voor FN Herstal?