Bloedbad USA: Het aftellen tot de volgende schietpartij is alweer begonnen

Dat Amerika weer eens af te rekenen krijgt met een wilde schietpartij – deze keer op een zwaarbewaakte marinebasis in Washington – heeft het aan zichzelf te danken. Zolang gekken in de VS ongehinderd wapens kunnen krijgen, zal dit blijven gebeuren.

Je kunt er je klok op gelijkzetten: er is weer eens een bloedige massaschietpartij gebeurd in de Amerika. Zoals we hier wel eens eerder geschreven hebben: in de VS is de vraag nooit óf er zich een volgend bloedbad zal voordoen, maar wanneer. Welja: nu, dus. Het is alweer aftellen tot de volgende keer.

Naar het rijk der fabelen

De schietpartrij op de Naval Yards is, zoal men dat in de VS zegt, een ’teachable moment’. Er vallen nuttige lessen uit te trekken, omdat ze een aantal klassieke argumenten van de vuurwapenlobby ontkracht. Deze keer gaat het niet om een stel weerloze onschuldigen, zij het schoolkinderen of mensen die nietsvermoedend, met een emmer popcorn op schoot in de bioscoop zitten, maar om een actieve militaire installatie. Dat tegen het verhaal in van de National Rifle Association (NRA) en andere vuurwapenfanaten, die stellen dat massaschutters bewust zachte doelwitten als scholen, winkelcentra en bioscopen uitkiezen waar de kans klein is dat iemand terugschiet. Zelfs het machtige Amerikaanse leger is er niet veilig voor, blijkt nu.

“The only thing that stops a bad guy with a gun, is a good guy with a gun”, zei Wayne LaPierre, de voorman van de NRA, kort na de afgrijselijke schietpartij op het Sandy Hook-schooltje in Connecticut vorig jaar, waar twintig kinderen omkwamen. Ook dat verhaal wordt met dit incident naar het rijk der fabelen verwezen.

In weerwil van wat de NRA vertelt, kan je door overal gewapende wachtposten neer te zetten weinig uitrichten tegen dolle schutters, blijkt nu. Sterker nog: volgens de verslagen in de Amerikaanse pers kwam Aaron Alexis, de schutter, de marinebasis binnen met niet meer dan een hagelgeweer en maakte hij gaandeweg een pistool en een semiautomatisch AR15-geweer buit van securitylui die hij had neergeschoten.

Het beeld van gewapende good guys die op heroïsche wijze de weerloze kudde beschermen, zoal de gun nuts het graag voorstellen, is dus onzin. De eerste schoten die door de veiligheidsdiensten gelost werden, kwamen er welgeteld twee minuten nadat Alexis zelf als eerste de trekker overhaalde. Ze waren er dus snel bij was. En toch liggen er dertien mensen dood op de grond.

Tja, daar sta je dan met je gewapend wachtposten.

De logica op zijn kop

Het debat is op de Amerikaanse talkhows ondertussen alweer losgebarsten. De lijken zijn nog niet koud of je hoort de wapenfanaten al zeggen: ‘Jaja, maar als er helemaal geen gewapende wachtposten waren, dan waren en nog veel méér doden gevallen.’ Dat is best mogelijk, maar het is de logica op zijn kop. Het punt is, voor de zoveelste keer, dat de schutter nooit een wapen had mogen bezitten.

Om maar één ding te noemen: Aaron Alexis had al twee incidenten met vuurwapens op zijn kerfstok. In 2004 werd hij in Seattle gearresteerd omdat hij in een blinde woedebui de banden van een volgens hem onterecht op zijn oprit geparkeerde wagen had lek geschoten. In 2011 slaagde hij er tot ontsteltenis van zijn onderbuur in om een gat te schieten dwars door de vloer van zijn appartement heen. Per ongeluk, zei hij. De Amerikaanse marine ontsloeg hem op staande voet.

Het is vroeg in het onderzoek, maar ook nu weer zijn er aanwijzingen dat Alexis ze niet bepaald alle vijf op een rijtje had. Hij werd naar verluidt herhaaldelijk behandeld voor allerlei psychologische aandoeningen, kon zijn driftaanvallen niet beheersen en slaagde er niet meer in om het onderscheid te maken tussen de realiteit en de gewelddadige videospelletjes waarin hij zichzelf onderdompelde.

En nee, het is niet de schuld van videospelletjes, heavy metal of gangster rap. Die hebben ze elders in de wereld ook en daar zie je dit soort bloedbaden maar uiterst zelden.

Koud kunstje

De constante bij dit soort Amerikaanse schietpartijen is mannen met geestesziekten die jarenlang door de mazen van het medische bijstandsnet glippen, veel te makkelijk toegang hebben tot vuurwapens en dan finaal door het lint gaan in een orgie van geweld. Pak ze hun wapens af en je staat al een heel stuk verder.

Dat moet je de NRA en consoorten echter niet proberen wijs te maken. Zij blijven dwars tegen alle feiten in volhouden: hoe meer vuurwapens, hoe meer veiligheid.

Nog iets dat we de woordvoerders van de wapenlobby nu al horen zeggen, is dat het geen toeval is dat deze schietpartij zich voordeed in Washington DC, waar ze de strengste wapenwetten hebben van het hele land. Voor gewone burgers is de hele hoofdstad een wapenvrije zone. Dan vráág je erom, zeggen de NRA en haar maatjes.

Dat is natuurlijk onzin. Om te beginnen zijn de Naval Yards geen wapenvrije zone, maar een militaire basis waar er aan legale vuurwapens hoegenaamd geen gebrek is. Daarbij komt dat Aaron Alexis zijn hagelgeweer gekocht had in de staat Virginia, die vijf minuten verderop aan de overkant van de Potomac ligt. Daar hebben ze net ontzettend lakse wapenwetten. Koud kunstje om een geweer in je koffer weer de brug over te rijden. Tussen Amerikaanse staten staan geen grensposten.

Stormloop op de wapenhandels

Enfin, het is niet alsof dat allemaal als niet duizend keer gezegd is. De vaststelling blijft: de manier waarop de VS omgaat met vuurwapens is compleet krankzinnig. Het doet er niet toe hoeveel van dit soort slachtpartijen Amerika meemaakt, het land is totaal onmachtig om er wat dan ook aan te doen.

Na de schietpartij op het schooltje in Connecticut zag het er even naar uit dat het breekpunt bereikt was en dat er eindelijk strengere wapenwetten zouden komen. Een klein jaar later blijkt het tegendeel waar.

Het is compleet obsceen, maar in plaats van minder wapens heeft Sandy Hook net meer wapens opgeleverd. Omdat men verwachtte dat de wetten zouden verstrengen, kwam er meteen na de slachtpartij een stormloop op de wapenhandels. Mensen dachten dat ze aanstonds geen semiautomatische wapens meer zouden kunnen kopen en dus sloegen ze aan het hamsteren.

Afgezet door de NRA

De politici die wat aan wilden doen aan die stuitende wantoestanden, hebben jammerlijk gefaald. Dat de parlementaire stemmen er niet waren om een verbod op semiautomatische aanvalswapens in te voeren, was meteen al duidelijk. Maar zelfs een bescheiden maatregel als verplichte achtergrondonderzoeken voor al wie een vuurwapen wil kopen, bleek te hoog gegrepen. Daar stonden volgens de peilingen negen Amerikanen op tien achter, maar toen puntje bij paaltje kwam, durfden niet genoeg politici tegen de macht van de NRA in te gaan.

Lokaal kwam er her en der wel wat in beweging. De staat Colorado keurde bijvoorbeeld een wapenwet goed die het onder andere verboden maakte om magazijnen voor meer dan vijftien kogels te verkopen. Maar zie: vorige week slaagden de NRA en haar bondgenoten er alweer in om twee van de deelstaatsparlementsleden die daarvoor gestemd hadden met een afzettingsreferendum een kopje kleiner te maken.

Het was weliswaar in twee oerconservatieve, landelijke districten en tegelijkertijd overleefden twee andere volksvertegenwoordigers de afzettingspoging wel, maar de boodschap is duidelijk: de politicus die tegen de wapenlobby in durft gaan, is zijn baan niet zeker.

Sneu voor de doden

Moraal van het verhaal: de zaak is hopeloos. Ook deze schietpartij zal dat niet veranderden. Als je zelfs na Sandy Hook niks kon doen, waarom zou het dan nu wel lukken? Het is sneu voor de doden, maar volwassenen op een militaire basis hebben nu eenmaal niet dezelfde emotionele impact als twintig neergekogelde kinderen.

En zo is het aftellen naar de volgende schietpartij alweer begonnen. Niet of, maar wanneer. Als je in dit land woont, kan je weinig meer doen dan hopen dat het volgende keer niet je eigen kinderen, vrienden of familieleden zijn die in de vuurlijn staan.