Populistisch gedaas

De assisenzaak in Tongeren heeft al heel wat aan het licht gebracht. Dat deed zij zelfs al voor het proces goed en wel begonnen was.

Als we de feiten zelf buiten beschouwing laten, en de zaak op een afstand beschouwen, dan komt in de eerste plaats aan het licht dat voor vele journalisten de principes van de rechtsstaat niet zwaar wegen. Ze hebben last van hun emoties. Hun oordeel overstijgt niet dat van de man in de straat. Populisme alom.

Laten we Het Laatste Nieuws en Dag Allemaal nog buiten beschouwing, dan zien we ook in De Morgen dat Camps er ver over de schreef mag gaan.

De man is zo over zijn toeren dat hij de voorzitter van het proces, Michel Jordens, een andere titel geeft: ‘Juridisch zal ‘koning’ Jordens wel gelijk hebben.’ Dat alleen omdat die verboden had om foto’s of tekeningen van de verdachte te maken. Het recht op informatie komt in het gedrang, zegt Camps.

Maar kijk, al begrijpt iedereen dat een sportjournalist graag prentjes ziet, dat argument is ridicuul. Dat zei Tom Naegels ook al.

Ergerlijk wordt Camps als hij de ‘gemanipuleerde’ voorzitter de les begint te lezen: ‘Deze lustmoordenaar heeft geen eisen te stellen. Niet de maatschappij, hij heeft zijn rechten verspeeld. Het formalisme van een nochtans warme éminence grise van assisen is treurig en stuitend. Dat hij de ouders […] nog onder ogen durft te komen…’

Typisch dat Camps, die altijd zwelgt in de adjectieven, een slag om de arm houdt met dat ‘warme’, maar we onthouden dat in zijn ideale staat een verdachte geen rechten meer heeft.

Helemaal alleen staat onze man hier zeker niet, en hij zal met plezier de gepensioneerde Godfried Danneels aan zijn zijde vinden.

Burger Danneels is zelfs al een stapje verder. Toen die in 2003, in het post-Dutrouxtijdperk dus, op de televisie verscheen in een showprogramma waar hij de Castarprijs kreeg (een prijs die gelukkig niet meer wordt uitgereikt), verklaarde hij koudweg: ‘De doodstraf mag worden uitgesproken maar niet uitgevoerd […] Je ontneemt iemand zijn betekenis in het leven. Hij is uit het land van de levenden gebannen.’

Dat was volslagen onchristelijk van hem, maar de man zat in de ambiance van een tv-studio en hij glom daar van genoegen. Dan wordt het acceptabel om de burgerlijke dood te verdedigen, ook al is die straf al eeuwen afgeschaft in de beschaafde wereld.

Maar Camps heeft nog meer medestanders: de advocaat Modrikamen bijvoorbeeld. Die verklaarde in La Dernière Heure in januari nog dat in sommige gevallen niet de burgerlijke dood moest worden uitgesproken, maar de doodstraf tout court.

En natuurlijk bedoelde Camps het allemaal niet zo erg – weet hij veel – maar het is nu eenmaal zo dat als een verdachte ipso facto ‘zijn rechten heeft verspeeld’, het dan moeilijk wordt om de grens te trekken.

Camps gaat snel uit de bocht en dat is, zegt Jean-François Lyotard (1924 -1998) in Le Postmoderne expliqué aux enfants, een teken van een beperkte geest, het tegengestelde van een intellectueel: ‘[…] une hâte à conclure, un désir de penser court.’

Marc Vanfraechem