Zijn planten dé oplossing voor gezonde lucht in uw woning?

Planten in huis kunnen voor sommige mensen een aangenaam gevoel opwekken en op die manier het mentaal welzijn verbeteren. Maar maken ze ook de lucht van uw woning gezond?

Om de zoveel tijd verspreiden zich via verschillende media immers artikeltjes over ‘hoe planten een miraculeus en vaak onderschat effect hebben op allerlei giftige stoffen in de lucht in je woning’, ook op de website van Knack Weekend. Heel wat mensen denken na het lezen van zo’n stuk wellicht: 1 of meerdere planten kopen en in je woning zetten, zorgt er voor dat je geen schrik meer moet hebben van heel wat chemische stoffen, zoals formaldehyde, benzeen en trichlooretheen. Dit is voldoende om mijn woning gezond te maken.

Ik hoor het u denken: “Klopt deze boodschap dan niet?” Kort gezegd: neen. De meeste artikels over luchtzuiverende planten baseren zich op ‘een rapport van de NASA’, wat op zich voor de auteurs (en veel lezers) genoeg is om het rapport als waarheid te zien en te verspreiden.

Meestal wordt echter in de artikels niet meteen ook meegegeven dat de studie eigenlijk een gezamenlijk project was van de NASA en de toenmalige Associated Landscape Contractors of America (=ALCA, vrij vertaald: de Amerikaanse Vereniging voor Landschapsprofessionals). Dit wil uiteraard niet zeggen dat de informatie uit de studie fout is, enkel dat er nogal selectief gekaderd wordt.

Het grootste probleem van de meeste van de ‘luchtzuiverende planten-artikels’, is dat ze slechts een heel beperkt stukje uit het oorspronkelijke rapport oppikken en cruciale informatie negeren. Zo gaat het in de studie om experimenten in een laboratorium, niet in de omstandigheden zoals ze in de Vlaamse woning voorkomen, bijvoorbeeld:

Samengevat concluderen de onderzoekers dat de onderzochte kamerplanten, onder bepaalde omstandigheden, mogelijks de lucht zouden kunnen zuiveren in energie-efficiënte gebouwen uit de jaren ’80. Wil men dit zo goed mogelijk doen, dan raden ze aan om de lucht met een mechanische ventilator onder de plant als het ware door de plant en vooral de bodem te zuigen, want daar zit het grootste luchtzuiverend effect. Voeg er best ook nog eens een extra filter aan toe. Ze zeggen dus niet dat de onderzochte planten op zich sowieso voldoende zijn om gezonde lucht te krijgen in een woning, laat staan hoeveel je er daarvoor nodig zou hebben.

Kortom: de lucht in uw huis maakt u niet zomaar gezond door er enkel en alleen een plant in te zetten. Daarvoor is meer nodig.

Stand van zaken onderzoek?

Dit was onderzoek uit de jaren ’80, uit een vorig millennium. Waar staat de kennis hierover bijna 30 jaar later?

Wel, er blijft onderzoek gebeuren, maar steeds weer zien we dezelfde problemen opduiken: er is inderdaad een luchtzuiverend effect door planten meetbaar voor verschillende chemische stoffen, het lijkt te werken voor hele kleine ruimtes, voor sommige stoffen, onder bepaalde labo-omstandigheden,… Maar de vertaling van deze ‘successen’ naar de praktijk blijkt weinig wetenschappelijk goed onderbouwde positieve resultaten te leveren. Soms komen ook verrassende fenomenen naar boven, zoals het feit dat ook ongebruikte potaarde al een bepaalde hoeveelheid chemische stoffen kan verwijderen. Soms is een mogelijk effect te verklaren doordat mensen meer en beter ventileren en verluchten als er planten gezet worden in de ruimte. De Franse overheid heeft tussen 2004 en 2010 onderzoek uitgevoerd op het luchtzuiverend effect van bepaalde planten op formaldehyde, benzeen en CO (koolstofmonoxide). Ook dit onderzoek concludeerde dat het simpelweg plaatsen van een plant in de woning, geen grote luchtzuiverende meerwaarde heeft ten opzichte van de wél effectieve methodes ‘ventileren en verluchten’.

Conclusies

Planten zijn onder realistische omstandigheden niet dé oplossing om de lucht in uw woning helemaal gezond te maken. Het luchtzuiverend effect is in de praktijk beperkt tot zeer beperkt, vooral ten opzichte van de standaardadviezen ‘ventileren/verluchten/bronnen vermijden’. Planten in de woning kunnen voor sommige mensen een heel aangenaam gevoel opwekken en op die manier het mentaal welzijn verbeteren. Voor sommigen helpt de aanwezigheid van planten om er aan te denken goed te ventileren en te verluchten. Dat op zich kan voldoende reden zijn om planten in uw woning te willen. Een miraculeuze luchtzuiveringsclaim is daarvoor niet nodig. Anderzijds is het ook zo dat planten die niet goed verzorgd worden (te veel water), persoonlijke gevoeligheden (allergieën), risico’s voor kinderen (sommige zijn giftig),… een negatief effect kunnen hebben op de gezondheid.

We leven een heel groot stuk van ons leven binnen. De lucht die we thuis, in school, op het werk,… inademen is heel vaak vervuild met allerlei stoffen en kan zo grote gezondheidsproblemen veroorzaken. We moeten dus zeker blijven werken aan gezonde binnenlucht. Dit is vooral (maar niet uitsluitend) het geval voor gevoelige personen zoals kinderen, ouderen, personen met luchtwegproblemen, …