‘Wat doet een bedrijf met personeel dat te veel kost? Afvoeren. En een ziekenfonds?’

Voor theoloog en historicus Hans Geybels was de keuze voor de Christelijke Mutualiteiten geen kwestie van geld, maar van solidariteit. Maar nu kijkt hij toch uit naar een ander ziekenfonds.

We zijn een gezin met drie jonge kinderen. Vrienden verklaarden ons voor gek omdat we aangesloten zijn bij de CM. Zij zijn al lang veranderd, want de CM schijnt niet het beste ziekenfonds te zijn voor jonge gezinnen. Onze vrienden zijn aangesloten bij een ‘ziekenkas’ die het best bij hun situatie past, en bijvoorbeeld tandzorg en orthodontie voor kinderen dekt. CM doet dat niet, of ik moet extra betalen.

Onze vrienden zeggen dat ze later wel van ziekenfonds zullen veranderen, want, zo beweren ze, CM is het beste ziekenfonds voor oude mensen. Ik herinner me nog goed dat mijn echtgenote en ik de vergelijking gemaakt hebben, en inderdaad: we hebben overwogen om te veranderen. Maar al snel kwamen we allebei tot de conclusie om dat niet te doen. Gewoon om reden van solidariteit. Het ziekenfonds beschouwen wij niet als een melkkoe.

Levensmoe

En toen kwam die uitspraak van de voorzitter van de ‘christelijke mutualiteit’. In een interview met Het Nieuwsblad verklaart hij dat euthanasie geen probleem mag zijn bij mensen die levensmoe zijn. Er kwamen heel wat reacties op, maar weinig van die reacties deugden, vond ik. Zo is er het hele debat rond de betekenis van levensmoeheid en vanaf welke leeftijd iemand levensmoe kan of mag zijn … Er kwamen ook veel reacties van politieke partijen en enkele redactionele artikels in kwaliteitskranten die er tegen waren.

Die – vergeef me – vind ik nogal hypocriet. We weten allemaal dat euthanasie bij levensmoeheid in de lijn van de verwachtingen ligt. Eerst moeten we nog euthanasie bij dementie laten passeren en dan is het aan euthanasie bij levensmoeheid. Er zal geen enkele partij zijn die daarvoor gaat liggen. Dus nu met zo veel verontwaardiging reageren, dat lijkt me een beetje hypocriet.

Wat me ten diepste bedroeft, is het feit dat mijn ziekenfonds nog altijd christelijk beweert te zijn. Er lijkt me niets christelijks aan de redenering van de voorzitter van de CM. Ook daar speelt de neoliberale tijdgeest de eerste viool: zowat elke middenveldsorganisatie die vroeger gedreven werd door een overtuiging, is verworden tot een ledenorganisatie. Het komt er voor hen op aan zo veel mogelijk consumenten te verzamelen. Zorg wordt haast een bijzaak voor de top van die organisaties.

Wat me bezorgt, is dat de CM meestapt in het neoliberale verhaal, het verhaal van de homo economicus, de mens als een economische realiteit – maar ook niets meer dan dat. We zijn trouwens al aardig gewend aan die logica. Wie spreekt er tegenwoordig nog over een personeelsdienst? Zijn het niet allemaal diensten van human resource? Mensen als grondstoffen. Ronduit walgelijk, maar we zijn het al gewoon. De homo economicus is een product van de neoliberale tijdgeest, zo meesterlijk beschreven door de psychiaters Paul Verhaeghe en Dirk De Wachter.

Maximaal 80 jaar

Wat doet een bedrijf met personeel dat te veel begint te kosten? Afvoeren. Wat doet een ziekenfonds met leden die te veel kosten? Het spijt me dat ik het zo cru stel, maar het is helaas de realiteit. Alsof er echt geen andere oplossingen zijn.

Ik wil ook de politiek oproepen om die uitdaging niet meer op de lange baan te schuiven. Wat gaan ze doen om het probleem op te lossen? Er is inderdaad te weinig geld en te weinig personeel. Maar hoe gaan ze het oplossen? Arbeidsmigratie? Besparen op andere posten? Een leven tot maximaal 80 jaar?

Beken kleur en neem een duidelijk standpunt in, nog voor de verkiezingen. Zo weten we als burgers wat te kiezen. Wellicht zijn er nog meerdere goede voorstellen om die uitdaging het hoofd te bieden, ik ben helemaal geen expert in dit domein. Ik ben gewoon uitermate teleurgesteld in mijn ziekenfonds – en ik ga eens informeren over een ander.