Hij was jarenlang hoofdredacteur van het roemruchte, met veel vrouwelijk naakt getooide Britse mannenblad Loaded. Nu vraagt Martin Daubney aandacht voor de schade die porno aanricht bij mannen. ‘Ons is altijd verteld dat mannen vooral blij zijn met porno. Dat klopt niet.’
‘Eerst hadden we een naaktfotosessie met een Britse beroemdheid, pakweg de ster van een realityserie. Dan een paar drankjes, nog even naar kantoor, en ’s avonds naar de pub met een paar rock-‘n-rollartiesten. Het was hedonistisch en roekeloos.’ Zo beschrijft Martin Daubney een typische werkdag in zijn tijd, tussen 2002 en 2010, als hoofdredacteur bij het Britse mannenblad Loaded. Vandaag is hij een huisvader die zich publiekelijk uitspreekt tegen porno.
Vanwaar die radicale ommekeer?
MARTIN DAUBNEY: In Engeland spreken we van lads als we het hebben over mannen die houden van de goede dingen in het leven: vrouwen, voetbal, auto’s, mode, vlees eten, een jointje roken. Op het einde van mijn tijd bij Loaded realiseerde ik me dat ik niet langer een lad wilde zijn maar een dad. Een jaar eerder was ik vader geworden, maar ik was werkweken van zeventig uur blijven maken, en de meeste avonden ging ik als vanouds naar de kroeg. Ik was er vrijwel nooit als onze zoon in bad of naar bed moest. Mijn vrouw werd er ongelukkig van. En ikzelf ook.
En dan was er de context. De voorbije jaren is de mannencultuur en vooral porno almaar vaker geproblematiseerd. Er kwamen allerlei suggesties dat de consumptie van porno zou leiden tot slechte seks, huiselijk geweld en andere criminaliteit. Jarenlang linkten de Britse media zo ongeveer iedere gruwelijke moord of ontvoering van een kind aan die verderfelijke cultuur waarin porno welig tierde. En ik, de koning van de lads, werd al die tijd aangesproken als een ‘stuwende kracht’ van die ontwikkeling.
Vond u dat onzin, of begon er toen al iets te knagen?
DAUBNEY: Ik vond dat bezopen! Loaded was geen pornoblaadje. Wij lieten geen seksuele handelingen of genitaliën zien. Je hoefde geen achttien jaar te zijn om het blad te kopen. Maar als boegbeeld werd ik wel meegesleurd in een debat dat was aangezwengeld door feministen, conservatieve politici en de Britse mainstreampers. Ze wilden tijdschriften als het mijne uit de schappen halen. Met die censuur had ik het bijzonder moeilijk. Kom op zeg, we leven niet in het Rusland van Poetin, waarin wordt opgelegd wat je wel of niet mag publiceren. We hebben te lang gevochten voor onze democratie en onze vrije pers. Maar van één ding was ik toen nog niet doordrongen: de donkere schaduw die internetporno werpt over de levens van miljoenen mensen.
Dat gebeurde pas in 2013, toen u voor Channel 4 de documentaire Porn on the Brain maakte, over de effecten van porno.
DAUBNEY: We hadden de medewerking van drieëntwintig jongemannen bij wie het pornogebruik uit de hand gelopen was. Eentje was een studiebol die een schoolverlater was geworden, omdat hij alleen nog maar porno keek en zijn huiswerk nooit meer maakte. Een ander was zijn baan in het ziekenhuis kwijtgeraakt, omdat hij op zijn werk naar porno had gekeken. Weer een ander had naar porno gekeken in zijn auto die dichtbij een school stond, waardoor hij nu op een lijst van zedendelinquenten staat, tussen pedofielen en verkrachters.
De verhalen van die jongens openden mijn ogen. Na al die jaren waarin we alleen maar hadden gepraat over hoe porno schade toebrengt aan meisjes, wilde ik een dialoog op gang brengen over de impact ervan op onze jongens. Een complete generatie mannen wordt bij voorbaat veroordeeld en weggezet als sekszombie. Het lijkt soms alsof je meteen een slecht mens bent, of wordt, wanneer je weleens naar porno kijkt. Mannen hebben recht op meer aandacht en compassie. Zij verdienen een stem in het debat.
En die stem wilt u hun geven?
DAUBNEY: Ja. We weten al lang dat porno dramatische gevolgen kan hebben in de echte wereld, alleen: niet op de manier die ons altijd is voorgespiegeld. Ons werd altijd verteld dat mannen vooral blij zijn met porno. Dat klopt niet. Flink wat mannen hebben er problemen mee. In feite zijn zij het slachtoffer van de porno-industrie geworden.
Uit studies blijkt dat twintigers even vaak erectiestoornissen hebben als vijftigers: een nieuwe trend die waarschijnlijk geheel wordt veroorzaakt door internetporno. Die jonge mannen hebben te veel porno gekeken, waardoor de echte seks hun te gewoontjes en saai is geworden. We zien ook dat ze geobsedeerd zijn door hun lichaam, zoals veel jonge vrouwen dat al langer zijn. Mannen willen dat hun penis zo groot is als die van de hoofdrolspelers in pornofilmpjes, ze gaan vaker naar het fitnesscentrum, ze scheren hun borsthaar af, ze gaan op dieet et cetera.
Weet u, het is tekenend dat Loaded vorig jaar is stopgezet en er geen lads’ mags meer zijn. Het populairste mannenblad vandaag is Men’s Health. Ofwel: mannen kijken niet langer naar halfblote vrouwen, maar naar halfblote mannen.
U bezoekt scholen om met jonge mensen over seks en porno te praten. Wat hoort u van hen?
DAUBNEY: Dat ze verontrustend veel weten over porno. De manieren om internetfilters te omzeilen kennen ze als de beste. En allemaal denken ze dat ze seks moeten hebben zoals pornosterren: niet al te veel voorspel, niet met elkaar praten, hup, meteen naar de vagina, dan de anus, en klaarkomen in haar gezicht. ‘Dát is hoe je seks hebt’, krijg ik van jongens en meisjes van veertien, vijftien te horen. En dan geef ik tegengas: ‘Luister,’ zeg ik hun, ‘zoals het in porno gaat, zo gaat het doorgaans niet in het echte leven en zo móét het al helemaal niet. Neem niet klakkeloos over wat je in die filmpjes ziet. Bekritiseer het. Vraag jezelf af: “Is dit hoe ik het wil doen? Is dit hoe ik er wil uitzien?” Denk na, en wees voorzichtig.’
Je zult je nu afvragen: waarom zouden ze naar jou luisteren, Daubney, met je dubieuze cv? Welnu, ze luisteren niet naar mij ondanks maar vanwege dat cv! Vooral jongens weten dat ik hen niet zal veroordelen.
Wat kunnen ouders doen om de schade van porno voor hun zonen te beperken?
DAUBNEY: Vaders hebben een unieke morele verantwoordelijkheid. Ik moedig ze allemaal aan om er met hun tienerzonen over te praten. Zeg gewoon: ‘Jongen, ik weet dat je naar porno kijkt. Veel mensen doen dat.’ Begin met een kleine bekentenis en zeg dat jij het ook hebt gedaan. En voer een open gesprek. Maak duidelijk dat als je zoon iets wil proberen wat hij in een filmpje heeft gezien, hij dat eerst aan zijn bedpartner moet vragen.
Porno verbieden werkt niet, maar het is evenmin verstandig om kinderen volledig vrije toegang tot een computer te geven. Ergens in het midden, precies waar we ook willen zijn met alcohol, zit een niveau van bewuste consumptie. Zolang we er kritisch over blijven praten, kunnen we porno aan.
DOOR MARCO VISSCHER
‘Ik moedig alle vaders aan om met hun tienerzonen over porno te praten.’
