“Australische studie bevestigt dat homeopathie niet beter is dan placebo”

Uit een Australische studie naar homeopathie blijkt dat een homeopathische behandeling niet helpt bij 68 onderzochte ziektes, zo schrijft The Guardian. Het is niet de eerste studie die homeopathie in twijfel trekt. “Hebben alle onderzoekers een complot gesmeed, zijn ze omgekocht om diezelfde resultaten te bekomen? Of is het misschien gewoon waar dat homeopathie niet werkt?”, vertelt Wim Betz van onderzoeksorganisatie SKEPP aan Knack.be.

De National Health and Medical Research Council (NHMRC) zegt dat er geen hard bewijs is om aan te tonen dat de alternatieve geneeskunde een oplossing biedt voor de 68 onderzochte ziektes. Onder meer cholera, astma, slaapstoornissen, de griep en een heroïneverslaving werden homeopathisch behandeld. De behandeling bleek niet te helpen. Het NHMRC besluit: “Homeopathie werkt op exact dezelfde manier als een placebo. Er is dus geen tastbaar bewijs dat de methode werkt.”

Jan Goffin, professor en decaan van de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven, is tevreden met het onderzoek. “Die studie bevestigt wat we al wisten: homeopathie is niet beter dan placebo. Het principe zit in het hoofd. Je denkt dat je je beter voelt, maar dat is niet zo.”

Ethisch probleem

De professor heeft daarenboven ethische problemen met homeopathie. “Er is niet veel geld beschikbaar voor de gezondheidszorg. Het is in feite onaanvaardbaar dat men dat geld besteedt aan homeopathische behandelingen, waarvan bewezen is dat ze niet werken. Belangrijker is de medische zorg voor patiënten met ernstige en chronische ziekten zoals kanker, dementie en dergelijke. Sommige mensen voelen zich beter door homeopathie maar uiteindelijk is het niet meer dan dat, een gevoel. Homeopathie geneest niet.”

De Duitse professor Edzard Ernst is het daarmee eens. Hij is de eerste en enige hoogleraar alternatieve geneeskunde ter wereld. In een eerder verschenen interview met Bodytalk en Knack verklaarde de voormalige arts-homeopaat dat hij na jaren studiewerk ondervond dat homeopathie niet werkt. “Publiek geld mag alleen besteed worden aan therapieën die echt werken”, zegt hij. “Alternatieve therapieën zijn ook nog eens erg gevaarlijk voor wie echt ernstig ziek is. Wie dan geen doeltreffende medicijnen krijgt, brengt zijn leven in gevaar.”

Wim Betz van de Nederlandse organisatie SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudo-wetenschap en het Paranormale, vindt dat de Australische studie zeer goed in elkaar zit. “Het is een hele uitgebreide studie die de conclusies van tal van andere officiële rapporten, uit binnen- en buitenland, nog maar eens bevestigt. Hebben ze een complot gesmeed, zijn ze omgekocht om diezelfde resultaten te bekomen? Of is het misschien gewoon waar dat homeopathie niet werkt?”

“Er zijn homeopathische onderzoeken”

Leon Scheepers, huisarts en secretaris van de Unio Homeopathica zegt respect te hebben voor onderzoeken binnen de klassieke geneeskunde, maar dat ze anders werken binnen de alternatieve geneeskunde. “We hebben het onderzoek nog niet doorgelezen dus daarop reageren gaat niet. Er zijn echter tal van andere studies die aantonen dat homeopathie wel werkt. Jammer genoeg neemt niet iedereen die onderzoeken serieus.”

Wim Betz (SKEPP) reageert meteen. “Er bestaan inderdaad homeopathische studies, maar die maken enkel gebruik van voorbeelden en getuigenissen waaruit blijkt dat homeopathie iets doet. De studies van, naar mijn mening, betere kwaliteit zeggen echter dat het niet werkt. Dat wordt achtergehouden. Homeopaten maken ook graag gebruik van getuigenissen. Die hebben een sterke emotionele waarde, maar zijn in feite waardeloos als bewijs voor werking. Want zonder tellen, zonder percentages en het vergelijken van groepen, kan je met getuigenissen zowat alles beweren. Als je iemand kent die veel rookte en toch heel oud werd en gezond bleef, dan is daarmee niet bewezen dat veel roken gezond is. We hebben hier nog altijd een prijs van 25.000 euro voor wie het verschil kan aantonen tussen homeopathie en pompwater, dat geld hebben we nog aan niemand kunnen geven.”

Complementaire geneeskunde

Scheepers is het oneens met de kritiek. “Wat mensen moeten weten, is dat homeopathie zinvol kan zijn als eerste of bijkomende behandeling. Een homeopathische behandeling verschilt trouwens per individu. Er zijn soms mensen bij wie homeopathie niet werkt, die verwijzen we dan door naar de klassieke geneeskunde.” Hij benadrukt dat de klassieke geneeskunde zeer waardevol is. “Natuurlijk werkt het. Wij zijn de laatsten om te beweren dat dat niet het geval is. Maar homeopathie is een goede aanvulling. Vandaar dat we liever spreken van complementaire geneeskunde in plaats van alternatieve geneeskunde. Waar de klassieke geneeskunde in sommige gevallen enkel onderdrukkend werkt, zal homeopathie een ziekte of aandoening effectief genezen. Je kan een pilletje nemen dat zeker zal helpen, maar dat moet je blijven innemen. Als men dat niet meer wil dan kan een homeopathische behandeling het probleem permanent oplossen, zonder die grote hoeveelheid aan medicatie.”

Scheepers benadrukt dat het probleem permanent ‘kan’ opgelost worden, voorwaardelijk dus: “Want in de homeopathische geneeskunde behandelen wij de zieke als individu en zoeken wij naar een homeopathisch geneesmiddel dat erbij past. Er is geen standaardbehandeling en dat maakt het moeilijk. Als het niet lukt kunnen we gelukkig terugvallen op de klassieke geneeskunde en als het lukt, is het mooi meegenomen voor de patiënt”, concludeert hij.

Overvloedige medicatie als succesfactor

Volgens professor Ernst voelen mensen zich inderdaad soms beter als ze een homeopathische behandeling ondergaan. Maar dat ligt er dan enkel aan dat ze de langdurige inname van grote hoeveelheden medicatie stopzetten. “Een directeur van een homeopathisch hospitaal vertrouwde me ooit toe dat patiënten zich vaak beter voelen omdat het slikken van gigantische hoeveelheden overbodige medicatie wordt stopgezet. De homeopathische medicijnen hebben daar niets mee te maken.” Toch maakt hij een nuancering. “De alternatieve geneeskunde vertoont veel lacunes en kan dus gevaarlijk zijn, maar dat wil niet zeggen dat dat bij de klassieke geneeskunde niet zo is.” (KVW)