Wouter Vandenhaute, baas van Flanders Classics: ‘Moet Gent-Wevelgem wel in Wevelgem eindigen?’

Ooit zette Wouter Vandenhaute met Woestijnvis de Vlaamse televisie op zijn kop. Nu probeert hij met Flanders Classics de wielersport uit haar winterslaap te schudden. Daarbij schuwt hij geen enkel taboe. ‘Door het voortdurend over doping te hebben, heeft Jacques Rogge de sport schade berokkend.’

‘Natuurlijk ga ik nog naar Anderlecht kijken’, antwoordt Wouter Vandenhaute met een brede glimlach, terwijl hij uit de paperassen op zijn bureau een enveloppe met paars-wit embleem opdiept. ‘Ik heb tickets voor komende zondag.’ Hij geniet nu al: ‘Ik blijf een diehard fan. Al geef ik toe: mijn paars-witte hart bloedt als ik de ploeg zo op de sukkel zie.’

Nee, het gaat prima met Wouter Vandenhaute. In zijn sobere bureau met zicht over de skyline van Vilvoorde schuift hij op comfortabele sloffen aan voor een gesprek over zijn passie voor de wielersport. Sinds hij in 2010 onder de koepel Flanders Classics zowat alle Vlaamse voorjaarsklassiekers verzamelde, heeft Vandenhaute beetje bij beetje het wielervoorjaar hervormd. Ook de Omloop Het Nieuwsblad, die zaterdag het Vlaamse voorjaar op gang trekt, heeft dit jaar een volledige make-over gekregen. De laatste 50 kilometer van de vernieuwde Omloop zijn dezelfde als die van de oude Ronde van Vlaanderen, toen die nog over Muur van Geraardsbergen en de Bosberg trok. Inillo tempore waren de negatieve reacties op de hertekende Ronde – vooral in Geraardsbergen en Ninove – niet van de lucht. Vandenhaute werd weggezet als een judas op twee wielen, een geldwolf die erop uit was de wielersport te vernietigen.

Wouter Vandenhaute: Als ik er vandaag op terugkijk, schrik ik weleens van de hoeveelheid rotzooi ik die toen over mij heen heb gekregen. Ook voordat ik met Flanders Classcis begon, toonde ik mij als een diehard wielerliefhebber. Ik ben verliefd op die sport. Ik ben ook redelijk behoudsgezind: ik geloof niet dat je moet veranderen om te veranderen. Ik werk het liefste volgens het principe van Man bijt hond. Daaraan deden we elk seizoen kleine aanpassingen, millimetertje per millimetertje schaafden we de rubrieken bij. Na tien jaar had elke kijker nog altijd het vertrouwde Man bijt hond-gevoel, terwijl het intussen een totaal ander programma was.

Toch hebt u dat principe niet toegepast voor de Ronde van Vlaanderen.

Vandenhaute: Voor mij is de Ronde meer dan een wielerwedstrijd. Het is een totaalspektakel, vergelijkbaar met een popfestival, waarbij je als toeschouwer ter plaatse komt en een hele dag wordt geëntertaind. Daarvoor moesten we wel uitwijken naar Oudenaarde, waar de site rond de Oude Kwaremont nu de rol vervult van een soort sportieve festivalweide. Tot op dat moment waren we wereldkampioen ‘weg afsnijden’: van één punt van het parcours razendsnel naar een andere plaats gaan, om zo vaak mogelijk de renners te zien. Michel Verschueren, Marc Stassijns en André Denys zijn er samen eens in geslaagd om de Ronde 32 keer te zien passeren in één dag. Vroeger kon dat nog, nu is het levensgevaarlijk.

Volgens sportjournalist Hans Vandeweghe zijn afgesloten circuits, zoals je ze nu al op kampioenschappen of de Olympische Spelen ziet, de toekomst van het wielrennen.

Vandenhaute: Ik vind dat we voor de Ronde een goed compromis hebben gevonden. De beleving is enorm, het aantal buitenlandse bezoekers neemt spectaculair toe. Voor mij is de Ronde het enige echte volksfeest van dit land. Het is een van de weinige feesten die de Vlamingen echt verbinden.

Overlegt u met ploegleiders voor u het parcours verandert?

Vandenhaute:(knikt) Ik vind het belangrijk om zoiets af te toetsen. Ik zie mezelf als de hoeder van de Ronde van Vlaanderen, niet als de eigenaar. De Ronde is van ons allemaal.

Toch kreeg u ook bakken kritiek toen u de start van Brugge naar Antwerpen verplaatste.

Vandenhaute: Ik blijf ervan overtuigd: dat was het beste voor de wedstrijd. Antwerpen is niet alleen de grootste stad van Vlaanderen, het is ook een echte sportstad. Ik was stomverbaasd door de cultuurhistorische discussie die op de verplaatsing gevolgd is. (droog) Ik had er geen idee van dat Antwerpen kennelijk niet tot het historische Vlaanderen behoort. Als ik dan kijk naar wie die discussie voerde – om de Bruggelingen Rik Vanwalleghem en Pol Van Den Driessche niet te noemen – moet ik lachen. Van Walleghem was ook de directeur van het Centrum Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde. Toen ik in 2012 de aankomst van de Ronde naar Oudenaarde verhuisde, was hij nog mijn grootste supporter.

U kreeg in Antwerpen dubbel zo veel startgeld als in Brugge.

Vandenhaute: Tegen alle communicatieadviezen in heb ik daar openlijk over gesproken. De start van de Ronde van Vlaanderen is nu 400.000 euro waard, en daar ben ik trots op. Maar het financiële is voor mij niet doorslaggevend. Renaat Landuyt, de burgemeester van Brugge, heeft me zelfs gezegd dat ik voor dat geld gewoon in Brugge had kunnen blijven. Ik heb Brugge en Antwerpen nooit tegen elkaar uitgespeeld.

U noemt zich de hoeder van de Vlaamse voorjaarsklassiekers, maar u schrikt er niet voor terug om de parcoursen grondig te hertekenen. U wilt af van Wevelgem als aankomstplaats van Gent-Wevelgem.

Vandenhaute: Dat klopt niet. Maar voor mij kan het debat daarover wel gevoerd worden. Is Wevelgem als aankomstplaats wel wezenlijk voor Gent-Wevelgem? Meer nog: is de naam ‘Gent-Wevelgem’ wezenlijk voor die koers? Voor mij is Gent-Wevelgem: waaiers, de kuststreek, de Moeren, het Heuvelland en de herdenking van de Groote Oorlog.

Dus moet Wevelgem voor zijn toekomst als aankomstplaats vrezen?

Vandenhaute: Nee. Ik ga ervan uit dat we de komende jaren gewoon in Wevelgem blijven. We hebben het debat gevoerd met de lokale organisatie, en uit die discussie is een nieuwe koers geboren: eind augustus organiseren we voor het eerst de Great War Remembrance Race, met aankomst in Ieper. Als je dat vergelijkt met die lelijke steenweg richting Menen en Wevelgem… (lacht) Ik zal het na dit interview weer mogen uitleggen bij de organisatie.

Tien jaar geleden leek het einde van de kasseikoersen nakende. Tegenwoordig maken wedstrijden als de Strade Bianche, die over onverharde Toscaanse wegen gaat, weer een spectaculaire opgang.

Vandenhaute: De Strade Bianche is een prachtige wedstrijd, maar je kunt het concept niet zomaar kopiëren. Kijk naar Dwars door het Hageland, een nieuwe wedstrijd waarbij ze het peloton over akkers sturen: ik weet het toch niet. Dat is niet de richting die het wielrennen uit moet.

Toen u in 2010 in het wielrennen stapte, was u pessimistisch over de economische leefbaarheid. Bent u nu al wat positiever gestemd?

Vandenhaute: We slagen er maar niet in om van het wielrennen een moderne sport te maken. Alle ploegen kreunen van armoede. Er gaat geen jaar voorbij of er verdwijnt een sponsor. Meer dan de helft van de sponsoren zijn overheidsbedrijven of mecenassen. Het wielrennen heeft geen enkele grote sponsor meer. Dat is ook logisch, want het heeft grote bedrijven niets te bieden. Stel dat Nike morgen komt aankloppen met het aanbod om 40 miljoen per jaar in de wielersport te investeren, op voorwaarde dat men moderniseert. Dan is zelfs de UCI niet bij machte om daarop een positief antwoord te bieden. Alle macht ligt niet bij de de wereldwielerbond maar bij de Fransen van de ASO (de organisatoren van onder meer de Tour de France en de Waalse klassiekers, nvdr.). Zij blokkeren elke grote vernieuwing.

Ik heb in 2006 een plan geschreven om het wielrennen te hervormen. De basisfilosofie van dat plan was: the best riders in the best races. De koers moet terug naar de tijd van Eddy Merckx, toen alle goede renners ook in alle wedstrijden te zien waren. Weet u hoelang het geleden is dat een regerend Tourwinnaar de Ronde van Vlaanderen heeft gewonnen? Van Eddy Merckx, in 1975! Weet u wie de laatste regerende Tourwinnaar is die überhaupt gestárt is in de Ronde? Lance Armstrong, in 2005!

Krijgt u de beste renners wel nog in alle wedstrijden aan de start, in tijden van hyperspecialisatie?

Vandenhaute:(hoofdschuddend) Het huidige organisatiemodel van het wielrennen is een gedrocht. Wat betekent die zogenaamde ‘World Tour’ nu eigenlijk? In theorie zou die competitie dé vlag voor het topwielrennen moeten zijn. Er zijn dit jaar 37 World Tour-wedstrijden, goed voor 178 koersdagen die elkaar voortdurend overlappen. Er zijn 18 World Tour-ploegen met in totaal 480 renners! 480! En dan spreek ik nog niet over de teams in de eerste divisie, de continentale teams, de wildcards. Waar zijn we dan mee bezig?

U wilt dus wedstrijden schrappen.

Vandenhaute: Natuurlijk. Er moeten op termijn nieuwe wedstrijden komen. Vandaag komen er al nieuwe bij, maar de oude blijven ook nog bestaan. Neem Tirreno-Adriatico, Parijs-Nice, de Ronde van Romandië of de Grote Prijs van Plouay: dat zijn stuk voor stuk wedstrijden die kunstmatig in leven worden gehouden, terwijl ze al lang geschrapt hadden moeten zijn. De ASO houdt tal van Franse wedstrijden in leven om de kalender te blijven controleren, de RCS (de organisator van de Giro, nvdr.) doet hetzelfde in Italië. En dan heb je nog wedstrijden in China, Oman, Qatar en Argentinië waarin niemand geïnteresseerd is. De wielersport heeft een ziekelijke hang naar traditie, ze wil maar niet met het verleden breken. Ik heb het met Flanders Classics wél gedaan. Daarvoor ben ik weggehoond, maar niet afgestraft. In de wielerwereld ben ik een beetje een alien.

Zowel de Omloop als Dwars door Vlaanderen maken sinds 2017 deel uit van de World Tour. U doet zelf vrolijk mee aan het bestaande systeem.

Vandenhaute: Toen ik Flanders Classics opstartte, heb ik Gent-Wevelgem naar zondag verplaatst, omdat het voor mij de enige wedstrijd was met het potentieel om in het rijtje van Milaan-Sanremo en de Ronde van Vlaanderen te staan. Waarop de E3-Prijs ging protesteren bij UCI-voorzitter Pat McQuaid, die hen prompt óók World Tour maakte. Wat is het resultaat? Dat zelfs de Omloop en Dwars door Vlaanderen nu tot die World Tour behoren. Dat is niet juist.

Wat zou u concreet veranderen?

Vandenhaute: Zo’n World Tour zou maximaal 90 dagen mogen tellen, van januari tot oktober, waarbij alle renners hetzelfde programma rijden. Zorg voor kortere en attractievere wedstrijden. Wat heb je in godsnaam aan al die lange Tourritten? Wat gebeurt er nu? Ze laten de zot van dienst wegrijden, peddelen vier uur naast elkaar in een tempo waarbij zelfs een getrainde wielertoerist vlot kan volgen, pakken die zot terug op het einde, en sprinten dan voor de zege. De renners zeggen fuck you tegen de organisatie, en ze hebben nog gelijk ook.

Wat houdt uw hervorming dan tegen?

Vandenhaute: De dag dat de ASO bereid is om de wielersport te moderniseren, is het gebeurd. Maar de ASO heeft niet de visie of de wil om de sport vooruit te laten gaan. Ze zijn doodsbang om bij een fundamentele hervorming hun macht kwijt te spelen.

Wat zou u doen als u en niet de ASO baas van de Tour de France zou zijn?

Vandenhaute: Ik zou onmiddellijk 1000 kilometer schrappen.

De afstand van de Tour bedraagt tegenwoordig zo’n 3000 kilometer. Dan brengt u de Tour toch terug van de drie klassieke weken naar een wedstrijd van twee weken?

Vandenhaute: Voor mij kan de Tour drie weken duren, met kortere ritten, op voorwaarde dat ook de Vuelta en de Giro ingekort worden. Vandaag zijn de drie grote rondes samen goed voor 10.098 kilometer koers: dat is totale waanzin. Chris Froome start in bijna geen enkele andere wedstrijd. En als hij al eens start, kondigt hij op voorhand aan dat hij eigenlijk komt trainen. De helft van het jaar zit hij op hoogtestage in Teide, op Tenerife, en de andere helft hongert hij zich uit om klaar te zijn voor die ene wedstrijd van drie weken. En weet u: in het huidige organisatiemodel is dat niet meer dan vanzelfsprekend. Als er maar één koers écht belangrijk is, en we die over meer dan 3000 kilometer laten lopen, is het toch logisch dat Team Sky in opdracht van kopman Chris Froome de wedstrijd controleert en het een saaie boel is?

Froome is betrapt op een te hoge dosis salbutamol, maar kan voorlopig gewoon starten waar hij wil.

Vandenhaute: De affaire met Froome toont de volslagen machteloosheid aan van de UCI: ze weten gewoon niet wat ze ermee aan moeten vangen. Het is toch schrijnend dat UCI-voorzitter David Lappartient aan Dave Brailsford (de ploegmanager van Team Sky, nvdr.) moet vragen om Chris Froome te schorsen? Natuurlijk doet Brailsford dat niet. Hij zou wel gek zijn.

Froome krijgt veel kritiek van collega-renners. Is dat een teken dat het er vandaag gezonder aan toegaat in het peloton?

Vandenhaute: Als de voorzitter van de UCI in het openbaar zegt dat hij vindt dat Froome geschorst moet worden, geeft hij eigenlijk een vrijgeleide om op Froome te schieten. De kern van de zaak is dat die positieve controle nooit publiek bekend had mogen worden. Het is toegelaten om salbutamol te gebruiken voor therapeutische doeleinden. Dat is géén positieve controle.

Er bestaat voor salbutamol wel een maximaal toegelaten hoeveelheid. Daar zat Froome boven.

Vandenhaute: Als hij daarvoor een gegronde reden had, wordt hij niet geschorst. Uiteindelijk komt de afkeer van Froome vooral voort uit een buikgevoel: we vinden die Froome een rare kwiet, we vinden Brailsford arrogant, en we vinden Team Sky doodsaai. Zou Lappartient ook oproepen tot schorsing als pakweg de Franse toprenner Romain Bardet dit zou meemaken? Ik weet het niet.

Heeft uw beslissing om Lance Armstrong naar de Ronde van Vlaanderen te halen uw relatie met de UCI vertroebeld?

Vandenhaute: Dat geloof ik niet. Lappartient zoekt zijn rol nog en denkt dat zijn statements over Armstrong hem daarbij helpen (omdat Armstrong levenslang geschorst is, kan hij volgens Lappartient onmogelijk naar de Ronde komen, nvdr.). Ik heb daar mijn twijfels bij. De mooiste Tours van de voorbije 25 jaar waren de duels tussen Armstrong en Jan Ullrich. Armstrong heeft zich arrogant gedragen tegenover journalisten en mederenners, ja. Hij heeft voortdurend geroepen dat hij clean was, hij leefde in totale ontkenning. Maar uiteindelijk heeft hij na zijn carrière wel alles bekend. Hij heeft kanker overwonnen en was als wielrenner een icoon. Dat mogen we niet vergeten.

Zijn we te streng voor wielrenners die op doping zijn betrapt?

Vandenhaute: Die taliban-achtige zuiveringen in het wielrennen zouden moeten ophouden, want ze helpen de sport niet vooruit. De discussie over spijt en schuldinzicht is een puur morele discussie. De wielersport kan beter haar iconen koesteren. Het is toch verschrikkelijk dat ze Armstrongs tourzeges hebben afgepakt? Ik zou er niet mee kunnen leven als de winnaar van de Ronde van Vlaanderen zeven keer ‘X’ zou heten.

Ik ben Lance Armstrong gaan opzoeken in Texas: ik zag er een gelouterd man die nog altijd een enorme passie voor de wielersport heeft. Moeten we hem dan niet de kans geven om minstens zijn verhaal te vertellen? Ik ben er zeker van dat de Ronde van Vlaanderen sterk genoeg is om Armstrong te ontvangen.

… en om hem direct eregast te maken?

Vandenhaute:(zucht) Gaan we Armstrong in een praalwagen opvoeren? Absoluut niet, maar we gaan hem ook niet verstoppen als een gangster. Ik erger mij aan de selectieve verontwaardiging. Laurent Jalabert en Richard Virenque worden elk jaar gefêteerd in de Tour. Mooi zo: ze verdienen het om deel uit te maken van de grote wielerfamilie. Alleen vind ik het jammer dat Armstrong en Ullrich dat blijkbaar niet verdienen.

Ook iemand als Aleksandr Vinokoerov wordt nog altijd allerhartelijkst ontvangen. Heb ik daar een probleem mee? Nee. Moet hij deel blijven uitmaken van de wielerfamilie? Ja. Toch heeft hij zaken gedaan die niet door de beugel kunnen. Hij heeft bloeddoping gebruikt, hij heeft Rigoberto Uran omgekocht voor olympisch goud. Het fundamentele probleem van Vinokoerov was dat hij bij wijze van spreken een 1000 cc was, terwijl Armstrong en Ullrich 1200 cc’s waren. En wij organiseren de wielersport op een manier dat we Vinokoerov in de verleiding brengen om de strijd aan te gaan met die 1200 cc’s. Dat hij doping heeft gebruikt, is uiteindelijk ook ónze verantwoordelijkheid.

Waarom zou in uw systeem een aartsbedrieger als Vinokoerov niet meer in de verleiding komen?

Vandenhaute: Omdat Vinokoerov perfect in staat was om Luik-Bastenaken-Luik te winnen, of een rittenkoers van een week, en in mijn systeem zou dat volstaan voor een geslaagde carrière. De Tour proberen te winnen: dat zou hij nooit meer in zijn hoofd halen.

Waarom niet? Als er straks een niet-opspoorbaar middel komt waarmee je 5 kilometer per uur sneller rijdt, zoals epo destijds, blijft de verleiding toch even groot?

Vandenhaute: De verleiding zal er altijd zijn. Het idee dat we ooit dopingvrije topsport kunnen krijgen, is waanzin.

Zegt u dan dat we doping moeten tolereren?

Vandenhaute: Ik hoop dat ik de dag nog zal meemaken dat doping weer een normale plaats krijgt. Het is toch jammer dat er vanwege de zaak-Froome nu plotseling vijf keer zo veel journalisten de Ruta del Sol volgen? Op die manier praat de wielersport zichzelf een complex aan.

Ik heb het altijd moeilijk gehad met het zero tolerance-beleid van Jacques Rogge als IOC-voorzitter. Ook al is hij een van onze grootste sportleiders, Rogge heeft met dat beleid de sport schade berokkend. Door het voortdurend over doping te hebben, heeft hij doping belangrijker gemaakt dan het eigenlijk is. Ik wil geen maatschappij met zero tolerance, of die nu van rechts is of van links. Doping moet je alléén bestrijden vanwege competitievervalsing. Niet om morele redenen of gezondheidsredenen.

Vindt u dat echt? Linas Rumsas, de zoon van voormalig renner en dopingzondaar Raimondas Rumsas, is op 21-jarige leeftijd gestorven aan overmatig dopinggebruik. Daar moeten we toch tegen ingaan?

Vandenhaute: Topsport is niet gezond. Wie fietst voor de gezondheid, raad ik fietstochtjes met zijn vrouw aan.

Gelooft u eigenlijk in mechanische doping: fietsen met een verborgen motortje?

Vandenhaute: Die voortdurende hang naar mythevorming in het wielrennen is enorm boeiend. Natuurlijk heb ik ook die filmpjes van Fabio Cancellara en Tom Boonen op de Muur van Geraardsbergen bekeken. En het is amusant dat Patrick Lefevere (manager van Quick-Step Floors, nvdr.) bij hoog en bij laag blijft beweren dat het al gebeurd is. Maar finaal brengen we het wielrennen ook daarmee schade toe. Stop toch met die oeverloze speculaties. Controleer streng, en schors indien nodig.

Bent u er zeker van dat het nog nooit gebeurd is?

Vandenhaute: Ik steek er mijn hand niet voor in het vuur. Een toprenner die dat riskeert, moet wel enorm dom zijn. Het publiek vindt doping slecht, punt uit. Maar wie op mechanische doping wordt betrapt, is voor de rest van zijn leven een schlemiel.

Ik vind die motortjes zelf trouwens een prachtige uitvinding. Op een dag zal ik niet meer op eigen kracht door de Alpen kunnen rijden. Ik ben blij dat ik dan een motortje in mijn fiets zal kunnen stoppen dat mij extra wattages zal geven om die prachtige streek te blijven ontdekken.

Even over voetbal toch. Prijst u zichzelf nu eigenlijk gelukkig dat u Anderlecht níét gekocht hebt?

Vandenhaute: Ik had er zin in, we hadden een goed plan, maar uiteindelijk heeft de club voor Marc Coucke gekozen. Ik wens hem veel geluk. Ik hoop dat het snel weer beter gaat met Anderlecht.

Klopt het dat u nadien nog hebt geprobeerd om Beerschot over te nemen?

Vandenhaute: Ik weet niet waar dat Beerschot-verhaal vandaan komt. Op het moment dat het verhaal met Anderlecht niet doorging, hebben drie andere clubs mij aangezocht: Lierse, Lokeren en Beerschot. Alleen bij Beerschot heb ik aangegeven dat ik misschien wel een gesprek wilde hebben, maar tot onderhandelingen is het nooit gekomen.

Wilt u nog altijd in het voetbal?

Vandenhaute: Ik sluit het niet uit. Ik heb in 2011 de kans gehad om in Standard te stappen, maar dat was toen met de overname van de tv-zenders VIER en VIJF niet aan de orde. Drie jaar ervoor heb ik de kans gehad om OGC Nice te kopen. Ik weet eerlijk gezegd niet wat ik zou doen als Nice vandaag zou aankloppen. Maar ik word morgen 56: ik ga niet nog eens tien jaar wachten om iets in het voetbal te doen.