‘Vlaamse overheid moet vrouwelijker, gekleurder en toegankelijker voor mensen met een handicap’

‘Hoe gaan we ooit van private bedrijven kunnen eisen dat ook zij meer kansen geven aan deze mensen, als we zelf onze streefcijfers niet halen?’ vraagt Vlaams parlementslid Marnic De Meulemeester (Open VLD) zich af.

Het gaat niet zo goed met de diversiteit binnen de Vlaamse overheid. De Vlaamse sociale partners laten in een recent advies weten dat de Vlaamse overheid nog te weinig resultaat boekt bij het tewerkstellen van kansengroepen. Meer nog: het aantal Vlaamse ambtenaren met een handicap of chronische ziekte gaat er zelfs op achteruit. Zonder ingrepen zal Vlaanderen haar eigen streefcijfers voor 2020 nooit halen. Dat kan niet en daarom moet er een tandje worden bijgestoken. Zeker omdat de overheid hier een belangrijke voorbeeldfunctie heeft.

De kansengroepen waar het om gaat zijn mensen met een migratie-achtergrond, personen met een handicap of chronische ziekte en de aanwezigheid van vrouwen in topkaders. Voor deze groepen heeft Vlaanderen eigen streefcijfers bepaald. Zo moesten tegen 2015 4% van de personeelsleden een migratieachtergrond hebben, 3% mensen zijn met een handicap of chronische ziekte en 33% van de middenkaderfuncties én topfuncties ‘bemand’ zijn door vrouwen. Eerst het goede nieuws: zowel de streefcijfers voor mensen met een migratieachtergrond als het aantal vrouwen in het middenkader werden (nipt) gehaald (met resp. 4,3% en 33.6%). Maar inzake vrouwen in het topkader en het aantal mensen met een handicap of ziekte, blijft Vlaanderen ver onder haar doelstellingen (met resp. 24,4% en 1,4%).

Mogelijke oplossingen

Daarbij komt dat in het Vlaamse regeerakkoord nieuwe, meer ambitieuze streefcijfers werden opgenomen: 10% personeelsleden van buitenlandse herkomst en 40% vrouwen in midden- en topkader. En dat tegen 2020. Een terechte ambitie, maar één die we dus nooit zullen halen zonder extra maatregelen. Ook de sociale partners vrezen dat in hun advies.

Wat kunnen we doen? Er zijn heel wat mogelijkheden. Zorg in de eerste plaats voor een verankering van diversiteit en gelijke kansen in het wervings- en selectiebeleid van de Vlaamse overheid. Vandaag worden deze kansengroepen onvoldoende bereikt bij de aanwervingsprocedure. Met concrete streefcijfers bij de werving en selectie, door divers samengestelde jury’s of meer in te zetten op stages en studentejobs voor deze mensen, kunnen we hun aandeel bij de sollicitanten en hun kansen op een job verhogen.

Daarnaast moet ook de overheid – zoals dat steeds vaker gebeurt in de private sector – haar focus meer verleggen van diploma naar competenties en talenten. Dit geldt trouwens niet alleen voor deze kansengroepen (die er weliswaar het meeste belang bij hebben), maar voor alle (potentiële) werknemers bij de Vlaamse overheid. Ook inzake taalbeleid moet er een tandje worden bijgestoken, met de mogelijkheid tot verdere taalontwikkeling na aanwerving. Daarbij hoort ook de opheffing van de nationaliteitsvoorwaarde bij statutaire betrekkingen. Het bewuste artikel in de grondwet (artikel 10) werd voor herziening vatbaar verklaard. Hopelijk schiet de federale wetgever nu ook snel in actie om deze achterhaalde vereiste (die ook al lang niet meer geld bij contractuele overheidsfuncties) te schrappen.

Tenslotte moeten we ook meer aandacht hebben voor mensen met een handicap of chronische ziekte. De overheid moet open staan voor de vraag naar redelijke aanpassingen inzake arbeidsuur of -omstandigheden voor deze mensen. Ook kan er gedacht worden aan voorbehouden betrekkingen voor hen.

Voorbeeldfunctie

Kortom, er liggen heel wat voorstellen op tafel. Ik kijk alvast uit naar het nieuwe actieplan dat minister Liesbeth Homans binnenkort zal voorleggen. Zeker omdat ze niet alleen bevoegd is voor ambtenarenzaken, maar ook voor gelijke kansen. Open VLD zal het nauwgezet opvolgen. Niet alleen omdat we deze mensen meer kansen willen geven op een job en dus een eigen toekomst. Maar ook omdat we vinden dat de overheid een belangrijke voorbeeldfunctie heeft. Hoe gaan we ooit van private bedrijven kunnen eisen dat ook zij meer kansen geven aan deze mensen, als we zelf onze streefcijfers niet halen? Of om een oude gezegde uit de kast te halen: goed voorbeeld doet goed volgen