Vlaamse leerkrachten wijzen onderwijshervorming massaal af

Tachtig procent van de Vlaamse leerkrachten steunt de hervorming van het secundair onderwijs niet. Dat blijkt uit een enquête in opdracht van Knack.

Het onderwijsveld heeft niet echt de reputatie nieuwlichterij toe te juichen, maar de weerstand tegen de hervorming van het secundair onderwijs is deze keer wel écht overweldigend. 80,7 procent van de leerkrachten geeft aan de hervorming niet te steunen. Ook bij de ouders is een stevige meerderheid (65 procent) tegen.

Die bevinding is als een mokerslag voor de hervormers. Na meer dan vijf jaar onderhandelen presenteerde de Vlaamse regering begin juni eindelijk een compromis. In het eerste en tweede jaar van het secundair onderwijs komt er een bredere opleiding, met keuze-uren om sterkere leerlingen extra te prikkelen en minder sterke leerlingen te laten bijbenen. In de hogere jaren wordt flink gesnoeid in het aantal studierichtingen. Bovendien kunnen secundaire scholen de verschillen tussen algemeen, technisch, kunst- en beroepsonderwijs (aso, tso, kso, bso) opheffen door een ‘domeinschool’ te worden.

Van de 1004 door Knack ondervraagde leerkrachten noemt bijna één leerkracht op de drie zich een virulent tegenstander van de hervorming. In het algemeen secundair onderwijs ligt de tegenstand zelfs op meer dan 85 procent. Volgens 59,5 procent van de leerkrachten heeft het secundair onderwijs überhaupt geen nood aan een grondige inhoudelijke hervorming.

Gevraagd naar wat voor hen de échte problemen van het Vlaamse onderwijs zijn, hekelen leerkrachten vooral de groeiende administratieve mallemolen. Ze maken zich vooral zorgen over de hervormingszucht van de overheid en het toenemende aantal leerlingen met specifieke zorgnoden (kinderen die bijvoorbeeld dyslexie of ADHD hebben, en dus extra begeleiding nodig hebben). Aan de fenomenen die de concrete aanleiding vormden voor de onderwijshervorming, zoals het watervalsysteem en de dalende scores van het Vlaamse onderwijs in internationale vergelijkingen, hechten de leerkrachten amper belang.

Onderwijsexperts Dirk Van Damme, Georges Monard en Pedro De Bruyckere zijn naar eigen zeggen niet verbaasd door de afwijzing. Zowel Van Damme als Monard stonden aan de wieg van de hervorming, en blijven hun geesteskind door dik en dun steunen.

Monard: Het onderwijsveld is verdeeld. De enquête geeft aan dat zowat de helft van de leraars en ouders openstaan voor een hervorming, maar ze zijn voorzichtig. Er is nog nooit een onderwijshervorming op papier gezet die van meet af aan door een grote meerderheid werd gesteund. Daar hebben de beleidsmakers een fout gemaakt. Er is te weinig uitleg gegeven en er zijn te weinig debatten met het onderwijsveld geweest.

De Bruyckere: Uit de antwoorden van de leerkrachten spreekt vooral het gevoel dat ze er niet bij betrokken waren. Ze ervaren het als een ver-van-mijn-bed-show. Dan is het niet onlogisch dat ze het even niet meer weten.

Van Damme: De professionaliteit in het onderwijs is trager geëvolueerd dan bijvoorbeeld bij artsen. Veel leerkrachten hebben nog een mentaal beeld over onderwijs en samenleving uit de jaren vijftig en zestig. Toen volstond het om de 10 à 20 procent beste leerlingen te selecteren voor leidinggevende functies in de samenleving. De rest werd opgeleid om arbeider of bediende te worden. Maar intussen is de samenleving drastisch veranderd. Er is een mondiale concurrentie om talenten en innovatie. Door nog altijd op de oude manier te selecteren, laten wij veel talent verloren gaan.

Meer cijfers uit de enquête en het volledige rondetafelgesprek met de drie experts vindt u deze week in Knack.