‘Stop met online reacties, zet in op online debat’

Een week geleden besliste Roularta op de websites geen reacties onder artikels meer toe te laten. Michiel Nuytemans, specialist in de begeleiding van online participatietrajecten, reageert: ‘Media staan in een ideale positie om kwaliteitsvol maatschappelijk debat te organiseren.’

De beslissing om niet langer reacties van bezoekers toe te laten onder artikels kwam geen moment te vroeg. De meerwaarde van de reacties onder artikels bleek al langer heel beperkt en het modereren kostte ongetwijfeld aanzienlijk veel tijd.

Heel wat andere Vlaamse redacties gaven aan dat ze eerder al die beslissing hadden genomen. Het antwoord is echter niet om niet langer in te zetten op online debat, maar om het anders aan te pakken.

Er bestaan namelijk wel zinvolle manieren om een online debat te organiseren en media moeten hier een rol opnemen.

Met Tree Company, het bedrijf waar ik partner ben, helpen we overheden en organisaties hierbij. We deden dit bijvoorbeeld voor de burgerkabinetten van minister Sven Gatz, het eindtermendebat of de burgerbegroting van het district Antwerpen. Ook nieuwsredacties kunnen met onze aanpak aan de slag.

Het is ondertussen wel duidelijk dat het niet voldoende is onder alle online artikels van een krant of weekblad ruimte te laten voor reacties en te hopen dat daar boeiende gesprekken uit zullen volgen.

Dat is als op elk dorpsplein een kist neerpoten en teleurgesteld zijn dat er vooral enkele roepers op de kisten klimmen en de kwaliteit van het debat tegenvalt.

Met de juiste aanpak kan je wél boeiende en kwaliteitsvolle gesprekken organiseren online. Hieronder een aantal suggesties om tot succes te komen.

Baken een thema af en beperk het debat in de tijd

Zowel voor wie de inspraak organiseert, als voor wie deelneemt is het vaak enkel haalbaar om zich kortstondig te engageren. Door een specifiek thema of afgelijnde vraag naar voor te schuiven, trek je mensen aan met interesse, ervaring en/of kennis. De kwaliteit wint er alleen bij.

Ondersteun deelnemers met moderatie

Omdat je kortere en meer specifieke debatten opzet,is het ook haalbaar om op moderatie in te zetten. Want dat is absoluut nodig. Maar moderatoren moeten niet zozeer energie stoppen in het verwijderen van ongeschikte inhoud (dat komen wij amper tegen), ze moeten de kwaliteit van het debat verbeteren. Ze moeten doorvragen als een reactie onduidelijk is en zorgen dat het debat inhoudelijk voldoende dicht bij het thema blijft. Zo kunnen ook mensen die minder (online) mondig zijn hun stem laten horen.

Communiceer breed over het debat

Zorg dat het debat breed gekend is opdat er voldoende mensen kunnen ingaan op de uitnodiging tot gesprek. Een grotere groep zal deels zelf over de kwaliteit waken en de grote diversiteit van stemmen versterkt het debat. Niemand staat graag voor een leeg plein te praten.

Doe iets met de inhoud van het debat

Leg ze voor aan beleidsmakers, gebruik de reacties in interviews, schrijf er een artikel over, … Een breder, diverser publiek zal (meer) tijd willen investeren in het debat als ze het gevoel hebben dat er ook inhoudelijk iets mee zal gebeuren.

Kwaliteitsvol online debat vraagt moeite en inspanningen, maar biedt dan ook meerwaarde. En nieuwsmedia hebben hier wel degelijk een rol te spelen. Zij moeten meer doen dan het debat voeden met correcte informatie, zij staan in een ideale positie om kwaliteitsvol maatschappelijk debat te organiseren.

Dus beste vrienden van de media: Blijf naast het aanbieden van degelijke journalistiek, ook het maatschappelijk debat mogelijk maken. Maar concentreer jullie op enkele afgelijnde debatten met een duidelijke focus en doordachte aanpak.