Ondanks herhaalde pogingen om het probleem in te dijken, wordt het politiekorps van de zone Mechelen-Willebroek nog altijd geteisterd door incidenten met een racistische inslag.
Mechelen, eind november vorig jaar. Een politie-inspecteur met Turkse roots, die eerder zijn sporen verdiende bij de Antwerpse politie, stapt over van het Mechelse wijkoverlastteam naar de cel radicalisering.
Dat hij binnen die cel niet bijzonder welkom is, zal al meteen blijken. De inspecteur stuit op zijn eerste werkdag op een leeg kantoor. Zijn nieuwe collega’s blijken die dag beiden ziekteverlof te hebben genomen. ‘Geen toeval’, zeggen verschillende bronnen binnen de Mechelse politie. ‘Ze bleven afwezig om de inspecteur te laten voelen dat hij niet welkom was.’
Zowel inspecteur Hamid A. als de inspecteur met Turkse roots zou het slachtoffer zijn van een korps dat vooral aan de top ‘compleet verrot’ is.
Het incident leidde tot een bemiddelingsgesprek, in aanwezigheid van korpschef Yves Bogaerts en de betrokken inspecteurs. De poging tot bemiddeling mislukte al bij het begin: een van de andere inspecteurs weigerde de inspecteur met Turkse roots de hand te schudden.
Op het bemiddelingsgesprek volgde een tussenkomst van burgemeester Bart Somers (Open VLD). Volgens de inspecteur met Turkse roots miste die zijn effect niet. ‘Helemaal gladgestreken zijn de plooien nog niet’, zegt hij. ‘Maar ik hoop dat we vanaf nu wel kunnen samenwerken. Meer kan ik daar niet aan toevoegen, om redenen die u zult begrijpen.’
De hoger beschreven feiten zijn volgens een bron zeker geen alleenstaand geval. De bron, die zelf decennialang deel uitmaakte van het korps, wijst erop dat de inspecteur die door de burgemeester op het matje werd geroepen zich even problematisch gedroeg tegenover Hamid A., een inspecteur met Marokkaanse roots die in 2016 een klacht tegen zijn oversten indiende wegens pestgedrag. Hamid A. was de agent die eind 2015 een tip gaf die mogelijk naar de schuilplaats van terreurverdachte Salah Abdeslam had kunnen leiden. Vanwege de ‘onbetrouwbaarheid van de bron’ werd die tip niet opgenomen in de databank van de politie. Zowel inspecteur Hamid A. als de inspecteur met Turkse roots zou het slachtoffer zijn van een korps dat vooral aan de top ‘compleet verrot’ is. ‘Racisme is in dit korps een structureel probleem’, klinkt het. ‘En de leidinggevenden dragen daarin een verpletterende verantwoordelijkheid.’
‘Rotte appel’
De aangehaalde beschuldigingen zijn zwaar. Ze lijken bovendien moeilijk te rijmen met de inspanningen die Bart Somers ontegensprekelijk levert om zijn korps te laten uitgroeien tot een voorbeeld op het vlak van diversiteit en non-discriminatie. Zo wil de politiezone door registratie van identiteitscontroles sinds vorig jaar een voortrekkersrol spelen in de strijd tegen ethnic profiling. Nog in 2017 werd een campagne gelanceerd die de nog altijd geringe etnische diversiteit in het korps moet vergroten. Een van de boegbeelden daarvan was Jinnih Beels, de commissaris die eind 2016 van Antwerpen naar Mechelen was verhuisd om de diversiteit binnen het korps te vergroten.
Pijnlijk genoeg werd Beels, een vrouw met Indische roots, al snel zelf het slachtoffer van een racistisch ‘incident’. Begin 2017 lekte uit dat een ‘rotte appel’ – in de woorden van Bart Somers – binnen het korps via WhatsApp een foto van commissaris Beels had verspreid. De foto werd begeleid door een tekst. ‘En waarom zou ik je een hand moeten geven? Jou (sic) kleur staat mij niet aan.’
Onderzoek bracht al spoedig aan het licht dat de montage het werk was van B.V.L., een leidinggevend inspecteur die bekendstond als een vertrouweling van korpschef Yves Bogaerts. B.V.L. is ondertussen nog altijd geschorst. Volgens informatie van het parket zou zijn zaak nog deze maand voorkomen.
Een politieagent van het korps laat aan Knack weten dat hij dubbele gevoelens heeft bij de schorsing van B.V.L. ‘Het is uiteraard goed dat er eindelijk wordt gesanctioneerd. Maar ik betwijfel of dat ook was gebeurd als dit verhaal niet in de media was gekomen. De inspecteur in kwestie was niet aan zijn proefstuk toe. Dat is ooit ook schriftelijk aan de korpsleiding en aan Unia gemeld. Toch is er nooit opgetreden.’
Dat de inspecteur al eerder zijn boekje te buiten ging, blijkt uit documenten die Knack kon inkijken. Daaruit valt op te maken dat in juni 2015 een Roemeense bedelares in het centrum van Mechelen werd opgepakt. Volgens een aantal betrokken agenten gebeurde dat ten onrechte. De vrouw veroorzaakte geen enkele hinder en stapte op eenvoudig verzoek van de politie op. Inspecteur B.V.L, de wachtoverste, wilde volgens het verslag van een aanwezige agent niettemin een proces-verbaal laten opmaken wegens ‘verstoring van de orde’. B.V.L. zou dat optreden gemotiveerd hebben door te zeggen dat hij op die manier haar kansen op naturalisatie hoopte te verkleinen.
‘Ingebakken racisme’
Verhalen over discriminatie en/of racisme binnen het korps Mechelen/Willebroek zijn niet nieuw. In mei 2016 bracht Gazet van Antwerpen een uitgebreid dossier, met soms bijzonder schrijnende getuigenissen. Het gaf aanleiding tot een onderzoek door het Toezicht op de Sociale Wetten, een onderdeel van de federale arbeidsinspectie. De inspectie kwam tot het besluit dat de verhalen ‘veel complexer en genuanceerder (zijn) dan het zwart-witverhaal in de pers’.
De stelling dat het Mechelse korps met een racismeprobleem kampt, wordt fel betwist door burgemeester Somers.
Over de waarde van dat onderzoek blijven veel vragen bestaan. ‘Het Toezicht Sociale Wetten onderzoekt normaal inbreuken op de sociale wetgeving’, zegt een bron. ‘Bij mijn weten is racisme dat niet.’ Dezelfde bron vraagt zich af waarom het onderzoek niet is gevoerd door het Comité P, zoals drie jaar geleden in Antwerpen.
In oktober 2017 raakte bekend dat commissaris Jinnih Beels het Mechelse korps zou verlaten voor een rol in de Antwerpse politiek. Of die beslissing mee werd ingegeven door de aanhoudende problemen in het korps, is niet duidelijk. In een gesprek met De Morgen stelde Beels onlangs onomwonden dat het racisme nog altijd in het Mechelse korps ‘ingebakken’ zit. Ze was niet bereikbaar voor commentaar.
De stelling dat het Mechelse korps met een racismeprobleem kampt, wordt fel betwist door burgemeester Somers. Hij wijst in een reactie nogmaals op het onderzoek van de inspectie. Het weinig hartelijke onthaal van de agent met Turkse roots was volgens hem geen geval van racisme, wel van ‘kinderlijk pestgedrag’.
Dit artikel verschijnt 3 januari 2018 in Knack.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
