‘PVDA en waterafsluitingen, verzinsels met de kraan open’

‘Er zitten talrijke fouten in het voluntaristisch rekenen van de studiedienst van Peter Mertens (PVDA)’, schrijft OCMW-raadslid Marco Laenens (N-VA). Hij reageert daarmee op een opiniestuk van Mertens. ‘Niet achter iedere waterafsluiting schuilt een noodlijdend gezin.’

Als je een leugen maar vaak genoeg herhaalt en groot genoeg maakt, zal ze geloofd worden. Het is zowat het mantra geworden van de PVDA wanneer het over waterafsluitingen gaat.

Eind vorig jaar stuurde de partij nog een persbericht de wereld in dat vorig jaar in Antwerpen 1 op 30 gezinnen werden afgesloten van water nadat ze hun rekening niet meer konden betalen. Meer dan 3 procent van de Antwerpse gezinnen zouden dus volgens PVDA drooggelegd worden. Een groteske leugen die begin deze week werd genuanceerd door een nieuw cijfer de wereld in te sturen.

Volgens de nieuwe berekening van de PVDA zou het gaan om 1 op 60 gezinnen die werd afgesloten van watergebruik. Toch nog steeds 1,6 procent van de Antwerpse gezinnen. Het moet gezegd, de partij schuift steeds dichter naar de waarheid. Maar is er nog lang niet. In werkelijkheid gaat het om 0,3 procent van de Antwerpse gezinnen die na maandenlange weigering om een teken van leven te geven, werd afgesloten.

Zo’n afsluiting is vaak de enige manier om de aandacht van de wanbetalers op hun factuur te vestigen. Wie zich laat horen en zich bereid toont om een afbetalingsplan te aanvaarden, zit maximaal 1 week zonder water. De meeste afsluitingen zijn een kwestie van enkele uren tot dagen. De minimale tijd die verloopt tussen een onbetaalde factuur en een uiteindelijke afsluiting, is minstens 4 maanden.

Vier maanden waarin de klant weigert in te gaan op contactaanvragen met hulpverlening of producent Waterlink. Een afsluiting die zonder veelvuldige voorafgaande waarschuwingen komt, zoals Mertens in zijn betoog aanvoert, is onmogelijk en heeft nooit plaats gehad.

Een zuivere emotionele kaart trekken en daar dan foute feiten en cijfers aan verbinden: er is een naam voor dit soort praktijken. De PVDA heeft op papier haar stalinistische haren afgeschud, maar niet zijn streken. Dat uitgerekend Mertens OCMW-voorzitter Fons Duchateau een Pinocchio noemt? Het zou grappig zijn als de man tegelijk niet zo schadelijk was voor onze OCMW-cliënten.

Voluntaristisch rekenen

Waar zitten de talrijke fouten in het voluntaristisch rekenen van de – nou ja – studiedienst van Mertens. Volgt u even mee. Ik beloof u: het is echt geen hogere wiskunde.

Beginnen bij het begin: het aantal afsluitingen in Antwerpen bedraagt 2049. Dat cijfer is het totaal aantal afsluitingen in de stad en is correct. Het gaat evenwel lang niet om afsluitingen van noodlijdende gezinnen. Daarover later meer.

Die 2049 staat volgens de PVDA voor 1 op 60 gezinnen. Bijgevolg zijn er volgens de partij: (2049 x 60) 122.940 gezinnen. Dat aantal zal u niet terugvinden in de Antwerpse stadsmonitor die het – geheel correct – over 230.000 gezinnen heeft. Een misrekening van maar liefst 107.000 gezinnen. PVDA verwart het aantal wateraansluitingen met het aantal gezinnen. Meerdere gezinnen delen vaak één aansluiting, bijvoorbeeld in een appartementsblok. Een eerlijke fout? We betwijfelen het.

Alleen al door het juiste aantal gezinnen te hanteren, duikt de fameuze “1 op 60” al onder de “1 op 100”. Maar ook de 0,9 procent geeft nog niet meteen het juiste aantal afgesloten gezinnen weer. Niet achter iedere afsluiting schuilt een noodlijdend gezin. Niet alleen zitten onder die 2049 afsluiting heel wat dubbele dossiers. Er wordt ook afgesloten wegens einde contract, gevallen van fraude, verhuizingen die niet werden doorgegeven, overlijdens, onbewoonde panden. Trek die er ook nog eens van af en je komt op een cijfer van 3 à 4 op 1000 gezinnen.

Dat is jammer en dat is te veel. Het OCMW en Waterlink doen er dan ook alles aan om dat getal de volgende jaren nog lager te duwen. De PVDA-droom van gratis water, zal echter nooit worden verwezenlijkt. Net zoals het ongeopend en ongelezen laten van rekeningen nooit de beste oplossing is om schuldeisers af te weren en afsluiting te voorkomen.

Opsporen van armoede

Wat wel een efficiënt middel is om afsluiting te voorkomen, is het aannemen van de uitgestoken hand die Waterlink en het OCMW via het LAC (lokaal advies comité) bieden. Het LAC gaat op zoek naar een oplossing voor de onbetaalde facturen, zonder dat – zoals in pakweg Gent – een deurwaarder wordt ingeschakeld die de factuur gevoelig laat oplopen. Het LAC stelt renteloze afbetalingsplannen op die een zeer lage maandelijkse kost hebben en samen met de klant worden opgesteld en opgevolgd. Er wordt ook steeds gekeken of klanten al hun rechten op steun hebben uitgeput.

Verder wordt er door het OCMW werk gemaakt van een plan om via onbetaalde waterfacturen armoede actief op te sporen, het volledige probleem van het gezin in kaart te brengen en oplossingen aan te bieden. Een constructieve aanpak van het probleem. Dit in tegenstelling tot de communicatie van Mertens die zeer kwalijke gevolgen heeft voor de noodlijdende klanten.

PVDA laat doelbewust uitschijnen dat wie problemen heeft, onmiddellijk wordt afgesloten. Een betere reden voor onze klanten om zich te verbergen voor hulpverlening is nauwelijks denkbaar. Een electoraal trucje maar veel asocialer dan dit wordt het niet.

De bewering tenslotte dat de vraagstelling voor OCMW raadsleden over deze en andere materie wordt ingeperkt, is eveneens klinkklare onzin. De enige beperking is degene waarbij partijen de OCMW-administratie meteen willen inschakelen als privé-studiedienst. Daar dient ze niet voor. Als geven we grif toe dat Mertens daar nood aan heeft.