‘Amateurisme en politieke incompetentie’, zegt Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van de krant La Libre, over de manier waarop de PS en Ecolo in het dossier van de hervorming van het Franstalige hoger onderwijs de PTB de macht lieten grijpen.
Kladderadatsch in de regering van de Franse Gemeenschap deze week. In de nacht van woensdag op donderdag keurden de regeringspartijen PS en Ecolo met steun van oppositiepartij PTB een sterk aangepaste (lees: sterk versoepelde) versie van het veelbesproken décret paysage goed. Dat decreet regelt de studieduur en de financierbaarheid van universiteitsstudenten.
Buitenspel gezet door een alternatieve meerderheid met radicaal-links, sprak minister-president van de Franse Gemeenschapsregering Pierre-Yves Jeholet (MR) van een mes in de rug. Hiermee is de Franse Gemeenschapsregering volgens waarnemers klinisch dood, al doet dat er zo kort voor de verkiezingen niet zo heel veel meer toe.
Feit is wel dat de nachtelijke stemming in de commissie Onderwijs van het parlement van de Franse Gemeenschap sporen nalaat. De PTB heeft de macht gegrepen, viel te lezen in Franstalige kranten, de partij slaagt er zowaar in de best werkende Franstalige regering te vloeren.
Ook u was in uw hoofdcommentaar voor La Libre vernietigend over de hele saga. Wat zit u dwars?
Dorian de Meeûs: Om te beginnen de totale chaos in het debat over dit decreet. Met teksten en amendementen die op het allerlaatste moment werden opgesteld, en vaak gewoon copy-paste waren van wat de FEF (Fédération Etudiants Francophones) had voorgesteld. De meerderheidspartijen van de Franse Gemeenschapsregering hebben op geen enkel moment samen naar een compromis gezocht. In dit dossier zijn de PS en Ecolo bovendien een aantal keer van standpunt veranderd. Twee jaar geleden hebben ze de hervorming mee goedgekeurd. Vervolgens vroegen ze om het decreet gewoon in de prullenbak te gooien of uit te stellen tot sint-juttemis. Om kort daarna te beseffen dat dit ook geen goed idee was. In een open brief in La Libre, ondertekend door maar liefst 1800 academici, werden de PS en Ecolo opgeroepen om het décret paysage te steunen. Vervolgens zijn ze gekomen met een sterk bijgestuurd decreet, en is die tekst in de commissie Onderwijs goedgekeurd dankzij de PTB. Resultaat: politieke chaos en, erger nog, complete chaos onder de studenten en aan de universiteiten. Dit was een hervorming waar de universiteiten reikhalzend naar uitkeken, en die ook technisch en administratief al zeer goed was voorbereid – voorbereidingen die al meer dan 5 miljoen euro hebben gekost.
De FEF, de organisatie van Franstalige studenten, is volledig geïnfiltreerd door de jongeren van COMAC, de studentenbeweging van de PTB.
De PTB geldt als de grote winnaar in dit dossier.
De Meeûs: De PS en Ecolo zeggen sinds jaar en dag dat een stem voor de PTB een weggegooide stem is, omdat de PTB toch niet wil besturen. Maar hier hebben ze zelf de radicaal-linkse PTB ge-out als een nuttige, constructieve partij, die goed van pas kan komen om een dossier te helpen binnenhalen. Dat is een ronduit beangstigend politiek signaal. Belangrijke factor hier is ook dat de FEF, de organisatie van Franstalige studenten, volledig is geïnfiltreerd door de jongeren van COMAC, de studentenbeweging van de PTB. Zij hebben alarm geslagen met cijfers die niet kloppen. Volgens de FEF zou door het décret paysage de financiering van 70.000 studenten in het gedrang komen, ofwel van 1 op de 3 Franstalige studenten. Hoeveel studenten echt de gevolgen hadden gevoeld van het oorspronkelijke decreet weten we niet, daarvoor moesten we de examens in juni en september afwachten. Maar betrouwbaarder schattingen spreken van 1 à 3 procent van de Franstalige studenten, en geen 33 procent.
Maar op grond van dat cijfer van 70.000 studenten zijn de PS en Ecolo wel in het verzet gegaan?
Meeûs: Inderdaad, ze waren compleet overdonderd. Wat volgde was een emotionele overreactie, vervolgens konden de PS en Ecolo niet meer terug. In volle verkiezingscampagne moesten ze hun gezicht zien te redden en konden ze niet gewoon zeggen: ‘Nou, nee, eigenlijk is dit decreet prima zoals het is om die en die reden’, of ‘We passen het aan, rekening houden met legitieme kritiek.’ Ze kozen de vlucht vooruit. Gevolg is dat de Franstalige academische wereld in rep en roer staat. In sommige whatsappgroepen wordt zelfs overwogen om te gaan staken.
Wat nu?
Meeûs: Niemand weet hoe het met deze hervorming zal aflopen. Volgende week volgt de stemming in de plenaire assemblee. Maar je voelt dat ook de PS en Ecolo met dit dossier in de maag zitten. Ze hebben zich voorgedaan als de grote verdedigers van de studenten, met het oog op het grote aantal nieuwe jonge kiezers, de zogenaamde first voters, in juni. Maar zeker Ecolo had in de academische wereld een vrij goede reputatie. Door de puinhoop die de PS en Ecolo van het landschapsdecreet hebben gemaakt, is die reputatie voor een groot stuk naar de haaien.
De Franstalige academische wereld staat in rep en roer. In sommige whatsappgroepen wordt zelfs overwogen om te gaan staken.
De PTB heeft dan weer een trofee om in de campagne mee te pronken?
Meeûs: Die partij kan zeggen: ‘We hebben voor de studenten een jaar uitstel en de versoepeling van dit decreet bekomen. Maar als het aan ons ligt, gaat heel dit idiote decreet na de verkiezingen in de prullenbak. Het is aan de volgende regering om daarover te beslissen. Dus: stem op ons.’
Heeft de PS een strategische fout gemaakt die haar in de rest van de campagne parten kan spelen, door de PTB nu onrechtstreeks te outen als een partij die politiek toch nuttig kan zijn?
Meeûs: Daar ben ik van overtuigd. Maar ook de MR komt hier niet zonder kleerscheuren uit. Natuurlijk past deze crisis goed in de campagnestrategie van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez: wij tegen vijftig tinten links. Maar tegelijk was dit een hervorming die voor de MR heel belangrijk was.
Laat dit zien hoe nerveus de PTB de andere linkse partijen maakt in de aanloop naar de verkiezingen?
Meeûs: Zeker. Maar daarnaast was het ook gewoon politiek amateurisme. Ik had het in mijn hoofdcommentaar over flagrante incompetentie. Met ook de verkeerde argumenten. Ik geef zelf les aan twee universiteiten. Franstalige studenten doen erg lang over hun studies, vaak acht of negen jaar in plaats van vijf. Dat zijn jaren van grote financiële onzekerheid, zeker voor studenten die het thuis niet breed hebben. De PS wilde met een versoepeling van het decreet die kwetsbare studenten zogenaamd helpen. Maar dat doe je zeker niet door de wettelijk toegestane studieduur juist erg lang te houden.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier