‘Dit is een hoopvol signaal voor gans Europa’, reageert PVDA-voorzitter Peter Mertens op de politieke ontwikkelingen in Griekenland. Toch is de voorzitter van radicaal links in België voorzichtig over het debat dat nog komen moet. ‘Het moet nog blijken of de felicitaties van de sociaal-democraten meer waren dan een opportunistische lippendienst.’
Hoe kijkt u naar de overwinning van radicaal links in Griekenland?
Peter Mertens: ‘Dit is een hoopvol signaal voor heel Europa. Griekenland heeft voor een linkse verandering gestemd, nadat het land jarenlang in het oog van de storm heeft gestaan. Je kan deze overwinning niet los zien van de politieke, sociale en economische context. Alle andere politieke recepten hebben ze daar al geprobeerd, men zit daar in een andere fase. Je ziet nu ook gelijkaardige ontwikkelingen in Spanje en Ierland, niet toevallig landen die ook veel geleden hebben onder de besparingspolitiek van Europa.
‘Je merkt dat het eenheidsdenken nu doorbroken is. Natuurlijk is er op dit moment nog niets veranderd, dus het is afwachten wat de toekomst brengt, maar de weg is alvast vrijgemaakt voor een grondig debat over de toekomst van Europa.’
Opmerkelijk is wel dat Syriza nu felicitaties krijgt van socialisten uit verschillende Europese landen, maar dat het ook diezelfde partijen waren die Alexis Tsipras nog niet zo lang geleden afschilderden als een ongeleid projectiel.
‘Radicaal links heeft wat ons betreft altijd een locomotieffunctie gehad. Dat de sociaal-democraten nu op de trein springen, is toe te juichen, maar pas als het debat ten gronde gevoerd wordt in het Europees parlemen, zal moeten blijken of hun felicitaties gemeend waren, of dat ze niet meer waren dan een opportunistische lippendienst.’
Wat zijn de overeenkomsten tussen het radicaal links van PVDA en Syriza?
‘We zoeken beiden naar een creatieve weg om een consequente socialistische politiek in Europa op de kaart te zetten. Elk werkt binnen zijn eigen context, maar er is op Europees vlak wel samenwerking. Politiek gezien zou je ons het Syriza aan de Schelde kunnen noemen. Net zoals de SP het Syriza van boven de Moerdijk is.
Mochten we in Griekenland zitten, dan hadden we zeker een gelijkaardig programma. Maar de tradities waaruit we afstammen, zijn verschillend. In Griekenland is de partij meer een hergroepering van verschillende partijen.’
Syriza benadrukt wel dat ze weinig hebben met het Soviet-tijdperk. Uw partij krijgt soms het verwijt daar niet genoeg afstand van te doen.
‘In 2008 hebben we de verandering ingezet, en toen hebben we duidelijk gemaakt dat we niet terug willen naar de 20ste eeuw. Maar er zijn altijd politieke tegenstanders die dat niet willen horen, en dat zullen proberen uitbuiten.’
‘Wij willen niet alles over één kam scheren, maar op ons partijcongres later dit jaar zullen we de misdaden van Stalin opnieuw veroordelen’
Toch lijkt het nog altijd alsof u het moeilijk heeft om er afstand van te nemen.
‘We zijn voorzichtig om alles over één kam te scheren. Want er zijn wel degelijk realisaties op het vlak van onderwijs en gezondheidszorg, bijvoorbeeld in Cuba. Maar ook in andere Latijns-Amerikaanse landen zoals Bolivia en Ecuador. We zijn een genuanceerde stem, en in dit debat gaat die als eerste verloren.’
‘Kijk, dat wij de misdaden van Stalin, of het militaire regime in Noord-Korea veroordelen is niet nieuw. En op ons congres later dit jaar zullen we dat nog eens herhalen.’
Wat staat daar nog op het programma?
‘Er zal een nieuwe leiding worden gekozen en een een voorzittersverkiezing worden gehouden. We hebben ons programma aangepast aan de actualiteit. We zullen toelichten voor welk socialisme wij staan. Daarbij zal meer dan nu aandacht gaan naar thema’s zoals klimaat en cultuur.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier