Zes op de tien personen met Afrikaanse roots in ons land hebben een diploma van hoger onderwijs, maar ze worden vier keer meer met werkloosheid geconfronteerd dan de gemiddelde Belg met een blanke huidskleur.
Het cijfer is symptomatisch voor de discriminatie en het racisme waarmee medeburgers uit onze voormalige kolonies te maken krijgen. Het onderzoek werd besteld door de Koning Boudewijnstichting en is woensdag in Brussel op de zetel van de stichting voorgesteld.
De (voor het merendeel Afrikaanse) enquêteurs van de Franstalige universiteiten van Luik (ULg) en Louvain-la-Neuve (UCL) en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) ondervroegen in opdracht van de Koning Boudewijnstichting face-to-face in de drie gewesten van ons land 805 Belgen van de drie voormalige Belgische kolonies en een controlegroep van anderen uit Franstalig sub-Sahara Afrika.
De resultaten kunnen vergeleken worden met een onderzoek van twee jaar geleden bij twee andere grote groepen niet-Europese immigranten in ons land, de Turken en de Marokkanen. De immigratie uit Congo, Rwanda en Burundi is recenter, en is niet het gevolg van bilaterale ‘gastarbeider’-akkoorden uit het verleden.
Ander verschil met Turken en Marokkanen: de mensen uit Midden-Afrika zijn doorgaans veel hoger opgeleid, maar dat vertaalt zich niet in een navenante tewerkstelling. Integendeel, ze worden ‘gedeclasseerd’ zoals de onderzoekers het noemen, ze worden tewerkgesteld in een statuut dat ver beneden hun opleidingsgraad ligt.
Zo komen de Afrikaanse vrouwen zeer vaak terecht in schoonmaakploegen of als verpleegkundigen. En hun mannen, ook al hebben ze gedoctoreerd, moeten aan de slag als magazijnier of verkoper. Een en ander blijft niet zonder gevolgen: 80 procent van de ondervraagde Afrikanen uit onze vroegere kolonies zegt slachtoffer te zijn van discriminatie. Dat begint meestal op school en gaat voort op het werk, bij het zoeken naar huisvesting, bij contacten met Belgische instellingen, enzovoort.
Enig lichtpuntje in het onderzoek is dat de tweede generatie van Miden-Afrikaanse Belgen zich minder ‘beschouwd voelt als vreemdeling’ en zich ‘meer thuis voelt’ in België. ‘Deze jongeren met Afrikaanse roots hebben dankzij hun hoge opleidingsniveau en hun dubbele identiteit veel menselijke en sociaaleconomische troeven in deze geglobaliseerde wereld’, stellen de onderzoekers. Anderzijds waarschuwen diezelfde onderzoekers in hun besluiten ook voor gewelduitbarstingen, wanneer medeburgers structureel gemarginaliseerd worden.
