Studente Alexandra Vleeshouwers kreeg op korte tijd twee keer een verkeerretributie in de bus, terwijl haar auto gewoon thuis in de garage stond. ‘Scanwagens voeren het werk dan wel veel sneller uit dan parkeerwachters of agenten, maar hoeveel van die gewonnen tijd gaat weer verloren?’
Stel je voor dat je thuiskomt na een lange dag en nietsvermoedend de envelop openscheurt waarin je een fikse rekening gepresenteerd krijgt. Dan merk je dat het gaat om een vraag tot betaling die onterecht is uitgeschreven, en slaakt een zucht van opluchting. Of toch niet?
De 35 euro die ik moest betalen voor een parkeerbeurt in Brussel, waar mijn auto nooit had gestaan, was uiteraard geen cadeau. Hoe kon ik een retributie ontvangen voor een plek waar ik in de afgelopen maanden niet eens was geweest? En hoe bewijs ik dat mijn auto in mijn garage in Gent stond op dat moment? Het antwoord is simpel: niet.
Om duidelijkheid te verkrijgen, legde ik mijn oor te luister bij parking.brussels, het parkeeragentschap van het Brussels gewest. Na een wachttijd van drie kwartier aan de telefoon (waren er misschien nog wachtenden voor mij met een gelijkaardig probleem?) mocht ik mijn uitleg doen. “We zullen de beelden eens nakijken, mevrouw”. Een wachtmuziekje dreef de spanning verder op, maar plots werd mijn zaak in sneltempo afgehandeld. Een letter uit de nummerplaat was verkeerd genoteerd, of zoiets. Of ik een digitaal bewijs kon krijgen voor de kwijtschelding van de retributie? “Daar doen we niet aan, maar dit gesprek wordt wel opgenomen. Fijne dag verder!”
En daarmee was de kous af. Uiteindelijk moest ik niet betalen, maar een gerust gevoel had ik er toch niet bij. Welke beelden er precies waren geraadpleegd en wie of wat de verkeerde retributie had veroorzaakt, bleef onduidelijk. (En wordt het normaal niet op voorhand vermeld als een gesprek zal worden opgenomen?)
Aan alle sprookjes komt een einde, maar niet aan dat van parking.brussels. Enkele weken later viel ik opnieuw in de prijzen, wederom met de vraag om een parkeerbeurt van iemand anders te betalen. Daarop volgde een tweede rondje telefoneren en wachtmuziek, voor een oproep die uiteindelijk langer dan een uur duurde. (Een wachttijd die bijna voldoende was om al mijn overpeinzingen in deze tekst te gieten.)
Scanauto’s
Het probleem van onterechte uitgeschreven parkeerboetes en -retributies is geen nieuwigheid. Sinds het gebruik van zogenaamde scanauto’s is het aantal boetes (terecht en onterecht) toegenomen. Deze auto’s scannen nummerplaten en kunnen via een database herkennen voor welke nummerplaat er al dan niet een betaling werd uitgevoerd. In verschillende steden zoals Brussel, Luik, Antwerpen en Gent werden parkeerwachters al vervangen door deze technologische controleur. Maar is die digitalisering wel altijd zo efficiënt?
Geen uitzondering
Mijn voorval, waarbij de scanwagen de nummerplaat verkeerd had geregistreerd (waardoor het mijn auto leek) blijkt geen uitzondering te zijn. Dat de scanauto’s nog niet op punt staan, is meer dan duidelijk. Zo werden in Luik al eens op twee weken tijd 1.400 pv’s geannuleerd door een fout bij de raadpleging van de database. De pv’s werden allemaal manueel gecontroleerd en de onjuiste werden geschrapt. In andere gevallen schreef de scanauto een boete uit nog voor de bestuurder de tijd had om naar de parkeerautomaat te stappen. Ook gebeurt het dat chauffeurs onterecht tegen de lamp lopen omdat een parkeervergunning niet wordt herkend. Daar komt nog bij dat de scanwagens het soms moeilijk hebben met het onderscheid tussen een stilstaand en geparkeerd voertuig, toch redelijk essentieel voor een parkeercontrole.
Ook in Nederland, waar de scanauto’s al langer in gebruik zijn, leidt het gebruik van scanwagens tot problemen. Zo was er een situatie gelijkaardig aan de mijne, waarbij een man 14 boetes van samen meer dan 1000 euro kreeg, allemaal onterecht. De man verzamelde al zijn boetes in Amsterdam, maar komt nooit met de wagen in de hoofdstad. Bij hem was het probleem de ietwat ingedeukte letter X op zijn nummerplaat, die door de scanauto voor een ‘K’ werd aanzien. In Rotterdam maakten 100.000 bewoners bezwaar tegen een onterechte boete, waarvan 75% uiteindelijk niet moest betalen. In Den Haag ging het om 42% van de 50.000 gevallen, en in Amsterdam om 64% van de 95.000.
Voorbeelden genoeg dus waar het misloopt, en ook om vragen te stellen bij de mate waarin technologie de mens kan vervangen. De scanwagens voeren het werk dan wel veel sneller uit dan parkeerwachters of agenten, maar hoeveel van die gewonnen tijd gaat weer verloren door het uitpluizen en ophelderen van al die fouten en misverstanden?
Momenteel lijkt de strijd tussen scanauto’s en bestuurders nog volop aan de gang, en voor getroffen bestuurders zijn er nog wegen om alsnog gelijk te krijgen. Scanauto’s hebben nog te weinig oog voor bijzondere situaties, en de technologie maakt inschattingsfouten die een mens veel minder snel zou maken. Ondanks de vernuftige technologie lijken scanauto’s nog te vaak op ‘een mindere goeie versie van een parkeerwachter’, en wie zit daar juist op te wachten?
Dat digitalisering een deel uitmaakt van onze toekomst, daar bestaat geen twijfel over. Maar of machines ons snel alle werk uit handen moeten nemen, dat is nog maar de vraag.
Alexandra Vleeshouwers (20 jaar) volgt de opleiding Oost-Europese Talen en Culturen aan de UGent. Ze is lid van het Honoursprogramma “Quetelet colleges” van de UGent.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier