Juristen voor vrijheid, vrede en democratie congresseren in Brussel

In Brussel hebben 500 juristen deelgenomen aan het congres van de International Association of Democratic Lawyers.

Meer dan 500 advocaten, juristen, maar ook magistraten namen in de VUB aula deel aan het vijfjaarlijks IADL congres, voor het eerst in Brussel georganiseerd. International Association of Democratic Lawyers is een wereldwijde organisatie van juristen met een engagement voor vrijheid, vrede en democratie. De vereniging werd gesticht in 1946 door ex-verzetsstrijders en focust op mensenrechten en internationaal recht. Het IADL congres van 1996 werd geopend door Nelson Mandela en daar werd deze week vaak aan herinnerd.

IADL heeft een status van observator bij UNO-organisaties als de UNESCO en UNICEF en werkt permanent als juridisch netwerk ter verdediging van onderdrukten en sociaal zwakkeren.

De grootste van de 55 delegaties kwam uit Japan, maar o.a. ook India, Sri Lanka, Cambodja, Irak, Jordanië, Jemen, Palestina, Burundi, Brazilië, Colombia en El Salvador waren er, naast de Verenigde Staten en alle Europese landen.

Frankrijk leverde de ouderdomsdeken: de krasse Parijse advocaat Roland Weyl telt 94 lentes en was stichtend lid in 1946. Maar de vele jongeren beloven een mooie toekomst voor dit kritisch evenement, zoals de jongste deelnemer, de 24-jarige Antwerpse advocaat Simon Vandamme van Progress Lawyers Network.

Een 80-tal Belgische juristen maken er deel van uit sinds 2005. Het was dan ook de Antwerpse advocaat Jan Buelens die in zijn openingswoord juristen opriep sociale organisaties te verdedigen tegen de tendens naar criminalisering.

Sprekers van wereldgehalte zoals Kumi Naidoo (Internationaal directeur van Greenpeace) volgden elkaar op. “We vinden de rechtstaat maar al te vanzelfsprekend, maar zo eenvoudig is het niet, want er moet iedere dag voor gestreden blijven” stelde hij, verwijzend naar Ghandi: “First they ignore you. Then they laugh at you. Then they attack you”.

De videoconferentie van Michael Ratner, advocaat van Wikileaks en Julian Assange, bevatte de kernwaarschuwing die uw #justititiewachter tweette en door Ratner geretweet werd: “You do not know how dangerous your Government can become”.

Een uitvoerig interview met Ratner verscheen in de aanloop naar het congres in de recentste Juristenkrant onder de titel: “Het recht zegeviert niet altijd“. 2010 was voor hem het kanteljaar met Wikileaks, en vervolgens Snowden. Sindsdien wordt Big Brother steeds duidelijker aan de kaak gesteld.

Een voorvechter op dat front is sinds jaar en dag is de Antwerpse advocaat Raf Jespers, die in 2010 het boek ‘Big Brother in Europa’ publiceerde en zich tijdens een van de congrescommissie over het recht op verzet verheugde over de recente vernietiging van de datarententierichtlijn door het Europees Hof van Justitie te Luxemburg. Hij benadrukt de kern van dat arrest: de strijd tegen terreur en criminaliteit laat niet toe dat massaal gegevens van burgers opgeslagen worden. Vermits de Belgische Wet van 2013 zo goed als een copie van die richtlijn van 2006 betreft, staat ook die nu op drijfzand. Overigens heeft de Liga voor Mensenrechten samen met de Franstalige en Duitstalige Orde van Advocaten een procedure tot vernietiging ervan ingesteld bij het Grondwettelijk Hof.

Bijzonder ontroerend was het Skype-interview met Turkse advocaten, een jaar lang in voorhechtenis gehouden omwille van hun advies over zwijgrecht tijdens onderhoor. Ook het louter feit van hun gehospitaliseerde cliënten te bezoeken, wordt door de Turkse autoriteiten als een “sympathiebetuiging” voor “terrorisme” aanzien. Op die manier wordt het werk van advocaten systematisch gecriminaliseerd.

Niet minder dan 22 Turkse advocaten worden nu vervolgd, vaak in strijd met essentiële procedurewaarborgen. De pas vrijgelaten advocate Oya Aslan was in Brussel aanwezig: de oproep tot haar vrijlating werd destijds ondertekend door de Orde van Franstalige en Duitstalige balies. De voorzitter van de Turkse Vereniging van Progressieve Advocaten Selçuk Kozagicli mocht Turkije echter niet verlaten om het congres bij te wonen. “Dan vergaderen we de volgende keer bij jou” repliceerde Antwerpse advocaat Jan Fermon, die de processen in Istanboel volgt als secretaris-generaal van IADL.

Tijdens het congres werden tientallen gespecialiseerde lezingen gehouden. De Tieltse advocaat Paul Bekaert – raadsman van diverse Turkse en Baskische activisten gaf zijn ervaringen mee in diverse procedures over het Belgisch uitleveringsrecht.

Uw #justitiewatcher had een uitnodiging op zak om er te spreken over het inzetten van Gemeentelijke Administratieve Sancties tegen de vrijheid van meningsuiting en vreedzaam protest: het werd een lezing aan de hand van tien cases van intimidatie via GAS, zoals de actie van Geneeskunde voor het Volk en de anti-Monsanto-wandeling in Antwerpen, de Vlaamse vlaggen op 21 juli 2012 in Brussel en de nu nog lopende rechtszaak tegen de PVDA-vakbondsmilitanten bij Ford GenK. Hun “beroep” tegen de GAS-boete voor het uitdelen van flyers komt voor de Genkse Politierechtbank op 12 mei as.

De – letterlijk rode – draad doorheen alle debatten en moties was het verzet tegen de criminalisering van sociale acties en de bijstand aan slachtoffers van machtsmisbruik wereldwijd.

Juridisch slag leveren tegen multinationals, grootmachten of militaire dictaturen: van elke strijd tegen mensenrechten was een legendarisch jurist aanwezig, zoals Jaime Nuguer, advocaat van de slachtoffers van Operatie Condor tijdens de Argentijnse junta, of Jeanne Mirer (voorzitter van IADL), advocaat van de slachtoffers van Agent Orange, door de VS ingezet op Vietnamese burgers, maar ook Rafaelle Guariniello, de Italiaanse procureur van Torino in het asbestproces tegen Eternit.

In Columbia werden in 2013 al 26 vakbondsleiders vermoord, herinnerde me advocaat Jan Buelens. In Antwerpen kon hij ondertussen de poging van Lanxess om een verbod op sociale acties op te leggen, door de rechtbank afgewezen krijgen.

Er blijft veel werk aan de juridische winkel onder het congresthema: “lawyering for people’s rights’…