‘Jeugdbewegingen geven kleur aan Vlaanderen, maar hebben zelf weinig kleur in de rangen’

‘Mijn kinderen lopen school waar de speelplaats een spiegel is van de diversiteit in onze samenleving. Toch trekt die mix zich niet door naar de activiteiten op zaterdag en zondag’, schrijft Meral Özcan, die ouders oproept om hun kinderen kleur te laten geven aan de jeugdbeweging.

Op deze dag van de jeugdbeweging laat de jeugd extra hard van zich horen. Fantastisch, hoe overal in Vlaanderen jongeren in kaki outfits en kleurrijke sjaals de (vr)olijke dynamiek van de jeugdbeweging in de verf zetten. Maar hoezeer jeugdbewegingen ook kleur aan Vlaanderen geven, zelf hebben ze vrij weinig kleur in de rangen en onder de totempaal. Daar heb ik op een dag als vandaag gemengde gevoelens bij.

In mijn jonge jaren was aansluiten bij de jeugdbeweging geen optie. Onze ouders vonden het overbodig: onze studies, dáárop moesten we ons concentreren. Tot op vandaag vinden kinderen van allochtone origine echter nog steeds de weg naar het scoutslokaal niet. Mijn kinderen lopen school waar de speelplaats een spiegel is van de diversiteit in onze samenleving. Toch trekt die mix zich niet door naar de zaterdag- en zondagactiviteiten van Chiro, FOS of andere jeugdbewegingen. Beetje vreemd, toch?

Wij ouders van de tweede en derde generatie leggen, vaak zonder dat zelf te beseffen, een enorme druk op onze kinderen. Zowel hoog- als laaggeschoolde ouders willen dat hun kinderen goed presteren op school. Ze moèten het maken, liefst al van in het lager onderwijs. Die prestatiedruk is loodzwaar, zeker gezien de sociale context waarin veel van deze kinderen opgroeien.

Dat heeft natuurlijk een impact op het aantal en de variatie van buitenschoolse activiteiten. Jongens spelen voetbal en sommige meisjes gaan dansen of turnen. Dat is het vaak zowat. Allochtone ouders zien geen meerwaarde in de jeugdbeweging: ze zien het als jonge mensen die maar wat rondhangen, al dan niet met een pintje in de hand. En daarop haken ze af. Het cultuurverschil wordt als onoverbrugbaar ervaren. Een andere drempel is ook het halal eten. “Mijn kind gaat daar geen halal kunnen eten dus aansluiten is geen optie!”

Angst voor verschillen

De allochtone gemeenschappen zijn zo fel versnipperd waardoor er geen grote beweging uit voortvloeit. Ook een structurele en professionele werking ontbreekt binnen het rijke verenigingsleven van allochtonen. Zij missen de middelen en de kennis om een beweging tot stand te brengen die voldoet aan de standaarden van de Vlaamse jeugdbewegingen. Onbekend maakt onbemind.

Er is angst voor de verschillen tussen elkaar. We moeten eigenlijk leren omgaan met die verschillen. Veel ouders zijn niet taalvaardig genoeg om in gesprek te gaan bij begeleiders of ouders van de jeugdbewegingen. Omgekeerd kunnen de jeugdbewegingen hierdoor hun verhaal ook moeilijk overbrengen bij allochtone ouders. Op die manier ontstaat een situatie waarbij ouders onbewust de vrijheid van hun kinderen beperken.

Ik heb dit jaar een poging ondernomen mijn 7-jarige zoon bij de Chiro aan te sluiten. Ik ben van een kale reis teruggekomen. Hij zegt dat hij er geen vriendjes heeft. Bij zijn eigen vriendjes leeft het niet. Zijn bord buitenschoolse activiteiten vond hij ook al druk genoeg.

Ik zou nochtans heel graag hebben dat hij ook eens met andere kinderen in contact komt, met wie hij zich evengoed in leuke activiteiten kan verliezen. Waar hij in alle vrijheid zijn persoonlijkheid kan ontwikkelen, met andere woorden. Vlaams Minister van Jeugd, Sven Gatz, wil meer diversiteit in de jeugdbeweging, en terecht. Maar het blijft een moeilijke oefening. Wij ouders moeten ook leren of misschien aanvaarden om onze kinderen beetje los te laten… En ik denk dat we ook meer moeite moeten doen om de meerwaarde van de jeugdbeweging in de verf te zetten – zoals op een dag als vandaag. Wie weet mag ik mijn zonen dan toch vroeg of laat bij de Chiro afzetten.

Meral Özcan is bestuurslid bij Open VLD Beringen.