‘Ik geloof niet in het beeld van de luie en uitgebluste leerkracht,’ zegt Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V). ‘We hebben tegen 2022 maar liefst 60.000 nieuwe leerkrachten nodig.’ En dus is het haar prioriteit om het beroep aantrekkelijker te maken, zegt Crevits op de Internationale Dag van de Leerkracht.
Er zijn dit jaar 5.190 studenten gestart aan een lerarenopleiding. ‘Veel te weinig’, betreurt nieuw Onderwijsminister Hilde Crevits (47) in een interview met De Zondag. ‘We hebben tegen 2022 maar liefst 60.000 nieuwe leerkrachten nodig.’ Het aantrekkelijk maken van het beroep is een prioriteit voor de numero uno van CD&V in de Vlaamse regering. Een mooie belofte op deze Internationale Dag van de Leerkracht. ‘Ik geloof niet in het beeld van de luie en uitgebluste leerkracht.’
U was zeven jaar minister van Openbare Werken en vijf jaar minister van Mobiliteit. Blij dat u verlost bent van het beton en het schijnbaar onoplosbare fileleed?
Hilde Crevits: ‘Ik zit met een dubbel gevoel. Ik heb dat heel graag gedaan en wou dat ook blijven doen. Onderwijs was de enige bevoegdheid waarvoor ik Openbare Werken wou laten staan. Toen ik die kans kreeg, heb ik geen seconde geaarzeld. Wie bezig is met onderwijs, is bezig met de toekomst van onze kinderen en dus de hele maatschappij. De uitdagingen zijn immens, zeker in budgettair beperkte tijden.’
Uw ouders komen uit het onderwijsmilieu. Sprongen zij een gat in de lucht met uw nieuwe bevoegdheid?
Hilde Crevits: ‘Nee, toch niet. Ze zijn natuurlijk fier. Mijn vader is voorzitter geweest van de vakbond van het lager onderwijs. Hij heeft me gewaarschuwd voor de complexiteit van het veld. Je werkt met mensen nu, niet met beton. Als de onderwijswereld geen goesting heeft om jouw ideeën uit te voeren, dan lukt het niet.’
Uw voorganger Pascal Smet (SP.A) heeft dat geweten. Gaat u het anders aanpakken?
Hilde Crevits: ‘Ik ga veel tijd stoppen in overleg: dat is mijn manier van werken. Pascal Smet had zijn manier. SP.A vroeg deze week in het parlement alweer om snelle beslissingen. Ze zouden beter moeten weten. Ik heb de traditie om pragmatisch en samen met het veld tot besluitvorming te komen. Dat is de sterkte van een christendemocraat. Het is daarom ook goed dat mijn partij in deze moeilijke tijden bevoegd is voor zowel Onderwijs als Welzijn.’
Over de besparingen in het Onderwijs zijn intussen kranten vol geschreven, hebt u eigenlijk ook beleidsplannen?
Hilde Crevits: ‘Mijn beleidsnota zal een aantal belangrijke werven bevatten. Werf één, en dé prioriteit: een school moet veel meer een talentenzoeker worden. Elk kind moet zijn talent maximaal kunnen ontplooien. Dat begint al in de kleuterklas: kinderen moeten gestimuleerd worden zo snel mogelijk in te pikken. De uitvoering van het Masterplan secundair onderwijs is een ander punt. Leerlingen moeten bijvoorbeeld makkelijker kunnen switchen van een algemeen vormende richting naar een beroepsgeoriënteerde richting. En omgekeerd. Die schotten moeten weg.’
En de namen ASO, TSO en BSO?
Hilde Crevits: ‘Niet per se. Je kan ook een campusschool vormen waar leerlingen van ASO, TSO en BSO door dezelfde poort binnen gaan en dezelfde gebouwen benutten zodat het onderscheid vervaagt. We gaan ook een oriëntatieproef invoeren in het secundair onderwijs. Dat zou bijvoorbeeld al kunnen in het vijfde jaar.
Het eindpunt van de talentenzoektocht is de niet-bindende toelatingsproef die we voor elke opleiding in het hoger onderwijs gaan invoeren.’
Welke werven hebt u nog?
Hilde Crevits: ‘Werf twee is infrastructuur. De noden zijn bijzonder groot. We moeten vandaag investeren, want de rente is laag. We zoeken nu naar formules die dat mogelijk maken. Werf drie is de leerkracht. Ik wil dat beroep de waardering geven die het verdient. Een leraar is niet alleen iemand die kennis overdraagt, het is ook iemand die een bepalende rol speelt in belangrijke levenskeuzes die een student maakt.’
U wil de lerarenopleiding hervormen en een loopbaanpact maken met de sector en de vakbonden. Wat is de finale doelstelling?
Hilde Crevits: ‘We hebben tegen 2022 maar liefst 60.000 nieuwe leerkrachten nodig in lager en secundair onderwijs. Dat cijfer is gebaseerd op de demografische ontwikkeling. Er zijn dit schooljaar maar 5.190 studenten gestart aan een lerarenopleiding. Dat is tien procent minder dan vorig jaar en dus ruim onvoldoende om het tekort op te vangen.
We hebben meer leerkrachten nodig, dus we moeten het beroep aantrekkelijker maken. Als dat lukt, zal ook de uitval, een ander groot probleem, dalen (één op vier startende leerkrachten haakt af na vijf jaar, red.). Die uitval heeft te maken met werkonzekerheid, maar ook met frustratie die ontstaat door planlast. Dat gaan we afbouwen.’
Wat moet er met de opleiding gebeuren?
Hilde Crevits: ‘Hoe die inhoudelijk hervormd moet worden, kan ik na twee maanden niet in detail zeggen. De samenleving is heel divers en complex geworden en we willen daar alleszins beter op inspelen. Ik ben er bijvoorbeeld ook voorstander van om elke student in het secundair onderwijs te testen op pedagogische vaardigheden. Wie zou een goede leerkracht zijn?’
Het loopbaanpact is een tweede zaak. Pascal Smet beet er zijn tanden op stuk.
Hilde Crevits: ‘De belangrijkste vraag is hoe we startende leerkrachten kunnen versterken. De mentoruren bijvoorbeeld. Die zijn afgeschaft, zonder iets in de plaats te zetten. Ervaren leerkrachten zouden mentor kunnen worden van startende leerkrachten. Werkzekerheid is natuurlijk heel belangrijk.
Starters moeten vandaag de meeste flexibiliteit tonen. Zij worden van school naar school gestuurd. Dat wringt. Een oudere leerkracht zou dat misschien beter kunnen. Schaalvergroting kan ook een oplossing zijn. Als scholen binnen een regio vrijwillig samenwerken, dan kunnen ze meer jobgarantie bieden.’
Waarom worden starters van hot naar her gestuurd als er zoveel leerkrachten nodig zijn?
Hilde Crevits: (twijfelt) ‘Dat klopt. Dat is een gevoelig debat. Ik wil eerst praten met sector en vakbonden. Zij zijn de ervaringsdeskundigen.’
De onderwijskoepels willen het debat over het aantal lesuren aan het loopbaanpact koppelen. Als alle leerkrachten in het secundair onderwijs 22 uur zouden lesgeven, zou dat zelfs een besparing van 80 miljoen euro opleveren. Een goede piste?
Hilde Crevits: ‘Het is logisch dat dit in het hele debat aan bod zal komen. Tegenstanders zeggen dat dit 1.600 banen zal kosten. Dat wil ik nuanceren. Als je de noden van de komende jaren ziet, dan zou dat geen effect mogen hebben op de werkgelegenheid. Anderzijds hebben de Masters wel een punt dat Nederlands geven in de derde graad iets anders is dan in de eerste graad. Dit debat moet grondig gevoerd worden.’
Van de leerkracht bestaat het beeld lui en uitgeblust te zijn. Misschien moet u de vaste benoeming maar afschaffen zodat ongemotiveerde krachten sneller vervangen kunnen worden?
Hilde Crevits: ‘Dat is een interessante vraag, maar dat staat niet in het regeerakkoord. Een vaste benoeming is trouwens de exponent van een duurzame job. En dat is waar we naartoe willen met het ambt.
(feller) Ik geloof trouwens niet in dat beeld van de luie en uitgebluste leerkracht. Driekwart van de Vlamingen heeft volgens recente cijfers vertrouwen in het onderwijs. Geen enkele andere door de overheid aangeboden dienst geniet zoveel vertrouwen.’
Hoewel het meer dan twintig jaar geleden is dat er een christendemocraat bevoegd is voor Onderwijs, toont de bevriende koepel weinig mededogen voor uw besparingsplannen.’Een brug te ver’, sneert topman Lieven Boeve.
Hilde Crevits: ‘Ik snap hem wel. Snoeien op werkingsmiddelen doet ook mij pijn. Ik wil er echter een positief project van maken: we gaan de scholen meer vrijheid geven. We gaan snoeien in planlast en verplichtingen. Dat positieve moeten we voor elke maatregel duidelijk maken. Als we bijvoorbeeld met de verhoogde zorgpremie zorg kunnen garanderen voor elk kind, dan is dat een goede en sociale zaak.’
Is dat uw opdracht als viceministerpresident van CD&V: ervoor zorgen dat deze regering ook als sociaal gezien wordt, en niet alleen als hard en kil?
Dat is de taak van de hele regering.
Maar het asociaal imago schaadt in de eerste plaats uw partij, de partij van het gezin.
Hilde Crevits: ‘Ik ga mijn verantwoordelijkheid niet uit de weg. Wij zetten het huishouden op orde om de toekomst niet te bezwaren. Dat is in het verleden misschien te weinig gebeurd. Ik weet ook dat het niet eenvoudig is wat wij moeten verdedigen. Toen er bij de budgetbespreking sprake was van een nieuwe besparingsronde, dan was dat ook voor ons een brug te ver. Maar ik sta volledig achter het project van deze regering. De toekomst zal uitwijzen of wij slagen. Zolang ik passie uitstraal, geloof ik erin.’
(De Zondag)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier