‘Het vingertje van Schauvliege is een middelvinger naar geëngageerde burgers’

Door de verantwoordelijkheid door te schuiven naar het individu, lacht Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege de bewuste en geëngageerde burgers gewoon uit, schrijft Lies Corneillie in deze bijdrage voor het Schaduwparlement van Knack.be

Klimaatzaak stelt de Vlaamse, Brusselse, Waalse en federale overheid in gebreke. Ze vrezen dat ons land er niet in zal slagen om in 2020 40% minder CO2 uit te stoten dan in 1990. De initiatiefnemers maken van het klimaat een zaak van rechtvaardigheid, mensenrechten en solidariteit, een zaak van maatschappelijk belang. En Vlaams klimaatminister Joke Schauvliege, trekt haar paraplu open en verschuift schaamteloos de verantwoordelijkheid naar de individuele burgers.

Engagement in de praktijk

Ik ken de motivatie van Joke Schauvliege niet, maar ik doe aan politiek om iets te veranderen. Wie kiest voor politiek, kiest ervoor om beleid te maken, om het kader uit te tekenen waarbinnen de samenleving kan handelen. Het klopt natuurlijk dat de klimaatuitdaging inspanningen vraagt van iedereen, elk naar eigen kunnen en volgens eigen bevoegdheid: politici, het middenveld, wetenschappers, bedrijven en individuele burgers. Dagelijks zie ik dat engagement in de praktijk: van in de kleinste gemeente tot in de grote stad, van in kleuterklas tot aan de universiteit, van kleine zelfstandige tot de multinational. Maar niet in Wetstraat. Niet in beleidsnota’s. Niet in beleidsmaatregelen.

Schuldgevoel

‘Waar wacht de politiek nog op?’ vragen jongeren in mijn omgeving zich af. Ik moet het woord ‘klimaat’ maar laten vallen, of krijg al vurige pleidooien te horen. Van pol & soc student Charlotte (19) bijvoorbeeld: ‘De huidige politici spelen met onze voeten. Zij hebben de moed niet om sterke maatregelen te nemen tegen de klimaatverandering, waardoor wij later maar moeten redden wat nog te redden valt? Ik snap niet hoe ze dat kunnen zonder schuldgevoel!’ Of van Rhune, 18 en studente geografie: ‘De economische en ecologische crisis versterken elkaar. Dus omgekeerd moeten de oplossingen elkaar toch ook positief beïnvloeden? Zet toch volop in op hernieuwbare energie. Zo pak je de werkloosheid én CO2-uitstoot aan. Investeer in onderwijs voor meisjes in het Zuiden. Dat heeft een effect op de bevolkingsgroei en welvaart. Alles hangt samen en net daarom is politiek nodig. De mensheid heeft getoond dat ze in staat is om de planeet om zeep te helpen, wel: dan hebben we ook de kracht om hem te redden!’

Groeiende frustratie

Hoe kunnen mevrouw Schauvliege en haar collega’s in de regeringen jongeren als Rhune en Charlotte recht in de ogen kijken? Ik zou me schamen ten aanzien van al wie zich persoonlijk engageert om de CO2-uitstoot te verminderen, al wie in politiek gelooft en zijn nek uitsteekt, alle mensen in het Zuiden die nu al lijden onder klimaatverandering.

Minister Schauvliege bekent: “Ik durf schuldig te pleiten, want ik doe elke dag 150 kilometer woon-werkverkeer met de wagen […] Durven jullie als bekende en prominente Vlamingen ook schuldig te pleiten?” In één adem wijst de minister de ‘klimaat-BV’s’ met het vingertje én ontkent ze haar eigen verantwoordelijkheid als politicus. Ze onderstreept alleen de groeiende frustratie bij iedereen die zit te wachten op politieke daadkracht. Van politici verwacht niemand dat ze op hun eentje het klimaat redden door alleen maar zélf de wagen te laten staan, maar wel dat ze maatregelen nemen die het voor Vlamingen mogelijk en logisch maken om niet voor de wagen te kiezen. Door te investeren in openbaar vervoer, door de fiscale voordelen voor bedrijfswagens af te schaffen, door een slimme kilometerheffing in te voeren, door fietspaden aan te leggen… En ga zo maar door.

Ecologische schuld

Het is zoals Rhune zegt: oplossingen versterken elkaar. Minder auto’s, minder files, meer verkeersveiligheid, betere luchtkwaliteit, minder gezondheidsproblemen, meer ruimte voor groen. Soms is het zo eenvoudig. Dus nogmaals: waar wachten we op?

Wie vandaag geen ecologische keuzes maakt, bouwt een enorme ecologische schuld op. Dat recht hebben we niet tegenover de volgende generaties, en daar zijn we ons met heel velen al bewust van. Het draagvlak is er. De nood is er. Nu is het aan u, beste regeringen. Sluit je aan bij de maatschappij. Voer een daadkrachtig beleid en versterk het engagement van zovele burgers, organisaties en bedrijven. Of doe dat niet. Zet jezelf aan de kant en lach daar al die bewuste en geëngageerde burgers, organisaties en bedrijven met hun goedbedoelde initiatieven gewoon in het gezicht uit. Die keuze is aan u.