Het sociaal geweten van N-VA knaagt

Het sociaal-economisch programma van de N-VA leidt tot een pijlsnelle verarming van de bevolking. Dat sociaal geweten knaagt aan de N-VA, schrijft Koen Hostyn van de PVDA-studiedienst.

In een vrije tribune in Knack schrijven Vlaamse volksvertegenwoordigers Piet De Bruyn en Lies Jans (N-VA) dat ze ‘de uitdaging van armoedebestrijding willen aangaan’ en daarbij ‘de platgetreden paden resoluut willen verlaten’. Zo pleiten de N-VA’ers voor het optrekken van uitkeringen boven de Europese armoederisicogrens en een automatische rechtentoekenning van bijvoorbeeld goedkopere treintickets en studiefinanciering. De Kamerleden willen aldus ‘het monopolie van de traditionele partijen op sociaal geweten’ doorbreken.

Working poor

Deze visie is opvallend, omdat ze helemaal afwijkt van het verhaal van de nationale N-VA – kopstukken. Zo wist Siegfried Bracke, die in pole-position staat om voor de N-VA volgend jaar de Europese lijst te gaan trekken, in januari nog te melden: ‘Als ik moet kiezen tussen de non-working poor en de working poor, dan kies ik voor de tweede’. Siegfried Bracke verwijst daarbij naar het Duitse model dat ook door voorzitter Bart De Wever reeds veelvuldig bejubeld werd.

Dat Duitse model, dat zijn ééneurojobs, minijobs en interimjobs. Neem nu de Altersarmut: Een vijfde van de Duitse gepensioneerden heeft een baantje moeten vinden omdat ze met hun pensioenuitkeringen het eind van de maand niet halen. Zij gaan voor 4 of 5 euro per uur in een callcenter werken, of reclamekranten uitdragen. De helft van de Duitse pensioenen is lager dan… 700 euro. Dat is een gevolg van het Duitse lagelonenmodel.

Anderhalf miljoen Duitse werknemers hebben vandaag een loon lager dan 5 euro per uur, en bijna zeven miljoen Duitsers hebben een loon dat lager is dan 8,5 euro per uur. Zij zijn de working poor die Siegfried Bracke verdedigt. Bij de onderhandelingen over een nieuw regeerakkoord wijst Angela Merkel een minimumloon van 8,5 euro per uur af, ‘omdat het de concurrentiepositie zou schaden en duizenden arbeidsplaatsen zou kosten’.

In dit N-VA-modelland bezit de armere helft van de bevolking gezamenlijk één procent van de rijkdom. Niet dat er in Duitsland geen geld is. Duitsland kent dik 1 miljoen dollarmiljonairs. In 2012 kwamen er liefst 65.000 miljonairs bij.

Spreidstand

De Bruyn en Jans pleiten in hun bijdrage ook voor het ‘optrekken van uitkeringen boven de Europese armoederisicogrens’. Dat is vandaag zo’n 1.000 euro netto per maand. Ze vertellen er echter niet bij dat precies deze uitkeringen voor de N-VA drastisch in de tijd beperkt moeten worden.

In het programma van de N-VA is er sprake van een ‘basisinkomenverzekering’, ter vervanging van het bestaande leefloon. Deze ‘verzekering’ is echter voorwaardelijk. De grondlegger van dit model is Danny Pieters, die onlangs zijn ontslagvergoeding in de senaat aan zijn neus voorbij zag gaan. In zijn boek ‘Onze sociale zekerheid: anders en beter’ (2009), legt hij uit dat iemand die een volledige uitkering wil krijgen minstens 38 uur per week ‘gemeenschapstaken’ dient uit te voeren.

Als de Federale regering Di Rupo I de degressiviteit in de werkloosheidsuitkeringen versterkt, waardoor naar schatting bijna 100.000 werklozen onder de armoedegrens geduwd worden, noemt de N-VA deze maatregel een ‘druppel op een hete plaat’.

Daarnaast wil de N-VA ook de wachtuitkeringen voor jongeren afschaffen én de solidariteit in de pensioenen afbouwen, waardoor lagere inkomens en mensen met onvolledige loopbanen (om bijvoorbeeld zorgtaken op zich te nemen) op het einde van de rit minder pensioen zullen overhouden.

De spreidstand tussen de sociale retoriek en het inhoudelijke programma krijgt de partij ook intern alsmaar moeilijker verkocht. Nick Mouton, fractieleider voor de N-VA in de gemeenteraad van Lovendegem schreef een ontslagbrief, waarin hij uitgebreid ingaat op de harde sociaal-economische koers van de partij. ‘Mijn hart verwarmde toen Bart De Wever vroeger stelde dat we de hoogste belastingen betalen en de kleinste pensioenen krijgen. Maar het probleem ligt blijkbaar voornamelijk bij het eerste.’, schrijft hij.

Minimumlonen

Tot slot wil de N-VA af van de minimumlonen. Nu geldt in België een minimum bruto maandloon voor voltijdse werknemers 1.560 euro bruto vanaf 21 jaar . Als alleenstaande hou je daar zo’n 1.280 euro netto per maand van over. Na aftrek van je vaste kosten, schiet er al niet veel meer over om te sparen of om op vakantie te gaan.

Wanneer de sociale partners in de Groep van Tien het eindelijk eens geraakten om de achterstelling voor -21 jarigen weg te werken tegen 2015, reageert de N-VA dat het ‘onbegrijpelijk’ is dat die achterstand binnenkort wordt weggewerkt.

De N-VA is ook boos op de regering Di Rupo omdat ze de welvaartsvastheid van de lonen (automatische indexering) niet in vraag wil stellen. Jan Jambon, N-VA-fractieleider in de Kamer van volksvertegenwoordigers, pleit vurig voor een ‘hervorming’ van de index en liet zich daarbij ontvallen ‘niet bang te zijn voor een zogenaamde ‘verarming”.

Vangnet

Volgens Eurostat had 15,3 procent van de Belgen in 2011 een verhoogd armoederisico. Dat cijfer neemt nog altijd toe. Zonder sociaal vangnet zou dit cijfer meer dan 40 procent bedragen. Het is nu net dat sociaal vangnet dat de N-VA in haar programma viseert. De sociale zekerheid en de uitkeringen moeten voor de N-VA afgeslankt worden en de minimumlonen naar omlaag. Daarmee creëer je meer armoede.

De ervaring van het Duitse model toont dat het sociaal-economisch programma van de N-VA leidt tot een pijlsnelle verarming van de bevolking. Dat sociaal geweten knaagt aan de N-VA, wat de twee parlementariërs op de Dag van de Armoede ook mogen beweren.

Koen Hostyn is filosoof en econoom. Hij is actief bij de studiedienst van de PVDA. In januari verschijnt zijn boek ‘Het Vlaanderen van De Wever’ bij EPO Uitgeverij.