Al van bij de start van de regeringen van Charles Michel en Geert Bourgeois volgden de grote en kleine crisissen elkaar op, en dat zorgde ervoor dat onze politieke cartoonisten nooit om materiaal verlegen zaten. Een overzicht.
De term kibbelkabinet duikt volgens het krantenarchief GoPress voor het eerst op in DS Weekblad van 31 januari, in een artikel van Marc Reynebeau. De alliteratie bekt lekker, en door de aanhoudende stroom van meningsverschillen, botsingen en gevallen van miscommunicatie blijft het woord opduiken. Net zoals de regering-Di Rupo niet afgeraakte van de door N-VA gelanceerde term ‘door Franstaligen gedomineerde belastingregering’.
Na de wittebroodsweken van de centrumrechtse regering-Michel, start het gerommel binnen de coalitie op 15 december 2014. De herfst is heet geweest, en tijdens de algemene staking gaat het land plat. Dat is vooral moeilijk voor CD&V, ‘het sociale gelaat van de regering’, dat het niet kan maken om de christelijke vakbond ACV meteen af te vallen. Bij N-VA en Open VLD heeft men minder begrip voor de stakers.
18 december: CD&V op de bagagedrager
Vier dagen later laat N-VA-voorzitter Bart De Wever optekenen dat CD&V ‘niet meefietst’. Een dodelijk zinnetje dat de collega’s van Le Vif optekenden op een partijmeeting in Antwerpen. In een wielermetafoor verwijt burgemeester van Antwerpen de christendemocraten op het wiel te leunen, terwijl de coalitie vaart tracht te maken. ‘Veel geluk aan wie ons laat vallen’, zegt De Wever.
Veel van de wrijvingen tussen CD&V en N-VA hebben te maken met de taks shift. Die staat in het regeerakkoord, maar wat die precies moet inhouden is onduidelijk. Het is te zeggen. Kris Peeters weet het wel, en werkt daarmee de coalitiepartners op de zenuwen. De volgende dag zegt de minister van Werk ‘dat een vermogenswinstbelasting er moet komen in het kader van de taks shift.’
Vanaf dan komt de discussie over de taks shift op kruissnelheid. De CD&V wil de taks shift aan de begrotingscontrole koppelen, de andere partijen zien dat niet zitten omdat de begrotingscontrole al moeilijk genoeg zal zijn. Ondanks de moeilijke gesprekken, lijkt samen met de kerstperiode ook de rust even weer te keren.
7 januari: Focus op terreurdreiging
Net na de kerstvakantie schudden de aanslag op Charlie Hebdo in Parijs de hele actualiteit door elkaar. Ook hier komt de focus op de terreurdreiging te liggen.
Ondertussen zijn in het hele land para’s in het straatbeeld te zien. Oorzaak is de terreurdreiging, die na de verijdelde aanslagen in Verviers, verscherpt is.
22 januari: Van Overtveldt twijfelt aan ECB-bazooka
Twee weken later beslist de Europese Centrale Bank (ECB) om 1.100 miljard euro in de Europece economie te pompen. Op zondag zit minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) in De Zevende Dag om zijn twijfels te uiten over de ‘bazooka’ van ECB-voorzitter Mario Draghi. Dat Van Overtveldt eerder een aanhanger van de Duitse lijn van Wolfgang Schauble is, is geen verrassing. ‘Hoe gaan die miljarden de groei aanzwengelen? Dat zie ik niet hoor’, aldus Van Overtveldt.
Een dag na de wandeling van Peeters draait de discussie weer in de richting van het cijferwerk. Op 25 januari verklaart minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) in een interview in De Zevende Dag dat ‘het getoeter in de media moet stoppen’. Het is een niet mis te verstane uitval aan het adres van CD&V-voorzitter Wouter Beke. ‘Extra besparen, dat ligt moeilijk’, zei Beke in De Tijd. Het zijn de eerste signalen dat de begrotingscontrole in maart geen gemakkelijke oefening zal worden.
Zuhal Demir versus Kris Peeters: ‘Iron Lady’ tegen ‘sociaal gelaat’
28 januari: N-VA heeft kritiek op het sociaal overleg
In de commissie werk komt het tot een aanvaring tussen kamerlid Zuhal Demir (N-VA) en minister van Werk Kris Peeters (CD&V). Demir uit er scherpe kritiek over de gang van zaken bij het sociaal overleg. ‘De sociale partners respecteren het algemeen belang beter dan bepaalde partijen en parlementsleden’, werpt de woordvoerder van Peeters haar voor de voeten.
Het is niet de eerste keer dat het tot een aanvaring komt tussen Peeters en Demir. Zij legt hem ook in de Kamer meermaals het vuur aan de schenen.
Het sociaal overleg maakt het voor de regering niet gemakkelijker om te besturen. Vooral N-VA en Open VLD zijn koele minnaars, en laten dat geregeld merken. Premier Charles Michel (MR) en de CD&V van Kris Peeters hebben er dan weer alle belang bij dat het sociaal overleg wel slaagt. Voor de sociale vrede, maar ook omwille van de grote symboolwaarde.
4 februari: Werklozen prikkelen
Nadat op 3 februari CD&V elkaar profileringsdrang verwijten na een lek over de nieuwe adoptieregels, is er een dag later weer onenigheid tussen Zuhal Demir en Kris Peeters. Demir lanceert nog maar eens het voorstel om de werkloosheidsuitkeringen te beperken in de tijd. Als minister van Werk wil Peeters gewoon het regeerakkoord uitvoeren.
6 februari: Peeters in de bres voor Arco-coöperanten
Op zes februari laat Kris Peeters zich ontvallen dat hij snel uitsluitsel wil voor de gedupeerde Arco-coöperanten. Dat dossier ligt gevoelig bij de christendemocraten vanwege de verbondenheid met de christelijke zuil. Minister van Financiën Johan Van Overtveldt toont weinig haast, en wil eerst het oordeel van Europa afwachten.
Ballonnetjes in de media in plaats van in de schoot van de regering
Het blijft voor CD&V moeilijk. Als ‘sociaal gelaat van de regering’ zien ze de taks shift als een instrument om een ‘linkse trofee’ binnen te halen. Maar in elk gesprek herhalen de N-VA’ers de prioriteiten. De lasten op arbeid moeten naar omlaag, en daartegenover staat een verschuiving in de richting van consumptie, vervuiling en vermogen.
Nog op het Vlaams niveau laat minister van Onderwijs Hilde Crevits(CD&V) dezelfde week weten dat ze de verplichte taaltesten voor proffen wil afschaffen. N-VA is het daar niet mee eens.
21 februari: Een week lang welles-nietes
Na deze twee kleinere incidenten neemt op 21 februari de fameuze mantelzorg-discussie een aanvang. In de zoektocht naar extra besparingen zou de regering beslist hebben om de uitkering te schrappen van mensen die werkloos zijn, maar thuis blijven om te zorgen voor een ziek familielid. Iets dat Kris ‘sociaal gelaat’ Peeters niet kan laten gebeuren.
Op Vlaams niveau zit de meerderheid wat in de knoop met het onderzoek van het Minderhedenforum waaruit blijkt dat in de sector van de dienstencheques vaak gediscrimineeerd wordt. Pijnlijk, omdat dat jobs zijn die gesubsideerd worden door de Vlaamse overheid. De N-VA ziet alvast geen heil in zogenaamde mystery calls.
In hetzelfde interview plaatst Beke een aantal vraagtekens bij Uplace. Het is de start van alweer een reeks van reacties op het belevingscentrum dat de flamboyante ondernemer Bart Verhaeghe wil bouwen in de schaduw van het viaduct van Vilvoorde. Vooral N-VA-fractieleider in het Vlaams Parlement Matthias Diependaele ontpopt zich eens te meer als de meest vurige pleitbezorger van het project. Op Vlaams niveau lijkt daardoor een nieuwe breuklijn in de maak over het megacomplex.
Brugpensioen als twistappel
Ondertussen rijden de sociale partners in alle stilte in de richting van een akkoord over het brugpensioen. Kort samengevat komt het erop neer dat zowel vakbonden en werkgevers de geplande wijzigingen aan het SWT-stelsel neutraliseren. Beide partijen zijn het erover eens dat de arbeidsmarkt momenteel gewoon niet aan al de oudere werkzoekenden een job te bieden.
Open VLD en N-VA zijn niet meteen laaiend enthousiast.
In De Morgen lijkt Bart De Wever oppositie te voeren tegen Kris Peeters. ‘De CD&V legt de regering lood in de schoenen’, klinkt het daar. Dat Peeters op de Meir kwam shoppen met de journalisten in zijn voetspoor, zit de Antwerpse burgemeester duidelijk nog altijd hoog.
Bij de Vlaamse socialisten, die ondertussen bezig zijn met de aanloop naar de voorzittersverkiezingen, valt te horen dat het moeilijk oppositie voeren is tegen deze regering… ‘omdat de regering onderling al zo veel ruzie maakt’.
Een dag later voltrekt zich ongeveer hetzelfde in de Kamer. Alle partijen nemen er afstand van de uitspraken van De Wever. Toch wordt hier en daar opgemerkt dat De Wever in het bewuste interview niet veel meer deed dan het N-VA-standpunt over asiel en migratie nog eens herhalen.
26 maart: Mystery calls
CD&V speelt het spel geniepig door toevallig op hetzelfde moment een voorstel te lanceren om de problematiek te lijft te gaan met zogenaamde ‘mystery calls’. Het komt-opnieuw-Het komt-opnieuw- tot een aanvaring tussen Zuhal Demir en Kris Peeters. . Peeters zou voor zijn beurt gesproken hebben door het voorstel aan te kondigen in De Ochtend op Radio 1.
Het is een opvallend verschil met de racismerel rond Theo Francken in het begin van de regeerperiode. Nu vinden alle coalitiepartners elkaar bijna blindelings in de afwijzing van De Wevers uitspraken. De Wever staat met zijn standpunt helemaal alleen, maar het is niet duidelijk in hoeverre dit gevolgen zal hebben.
Hoe het dan verder moet met de tax shift is op dat moment niet duidelijk. Michel laat hier verstaan dat hij er voor de zomer werk van wil maken, maar of dat er van zal komen is helemaal niet zeker.
Hier en daar steekt al de vrees de kop op dat de berg een muis zal baren.
20 mei: Missie naar Japan veroorzaakt verwarring
De belofte van de regering dat de communautaire dossiers voor vijf jaar in de koelkast gaan wordt redelijk goed nageleefd, buiten hier en daar een opmerking vanuit N-VA-hoek dat de zesde staatshervorming niet die van hen is.
Dat is de grote vraag. Een goed doorgevoerde tax shift kan voor Michel een bekroning zijn van zijn beleid. Maar voorlopig lijkt het erop dat het water tussen de verschillende regeringen nog redelijk diep is.
Of het dan opnieuw bij kibbelen zal blijven, of dat de strijd hard tegen hard wordt gespeeld, zal nog moeten blijken.
9 juni: Waar vult Pieter De Crem zijn dagen mee?
In de tweede week van juni gaat Bart De Wever naar New York voor een veiligheidstop. Dat doet hij niet alleen. In zijn spoor volgt een verzameling journalisten, tegen wie hij op een bepaald moment de vraag stelt: ‘Waar vult Pieter De Crem zijn dagen eigenlijk mee?’
De Crem is staatssecretaris voor Buitenlandse Handel. Dat is een vrij onzichtbare bevoegdheid, en vooral ook: het gevolg van het feit dat hij niet genegeerd kon worden bij het verdelen van de postjes. In april stelde Le Vif zich al eens dezelfde vraag als De Wever. De titel was toen: ‘Is Pieter De Crem de meest nutteloze minister van België?’
De sneer van De Wever is opvallend, want de N-VA zat mee aan tafel toen de bevoegdheden werden verdeeld, en heeft de positie van De Crem zelf mee goed gekeurd. Het incident eindigt met Bart De Wever die -nog steeds vanuit New York- wat gas terug neemt. ‘Ik heb gewoon eerlijk geantoord op een aantal kritische vragen over het Belgisch federalisme.’
18 juni: Wie is de marionet van wie in de Vlaamse regering?
Op Vlaams niveau gaat gaat het hoffelijk en openbaar gekibbel plots over in een niet al te sympathiek onderwatersteekspel.
Twee dagen later: ‘Binnen de Vlaamse regering is het vooral N-VA die de milieudossiers erdoor krijgt. Joke Schauvliege is de marionet van de Boerenbond’, zegt een N-VA’er in Het Nieuwsblad. Dat die dat anoniem doet, valt bij CD&V niet in goede aarde.
Nieuwe dag. Nieuwe #NVA-schietschijf. Peeters. De Crem. Schauvliege. Even Hilde/Jo/Koen bellen. Voorbereiding. pic.twitter.com/wKmbXX9egs
Premier Charles Michel doet in juli wat niemand had zien aankomen. Op een geheime locatie bokst hij samen met de regering een akkoord in elkaar over de taxshift en de begroting. Daarop volgt een persconferentie waarop de hele regering doodvermoeid zit te glimmen van trots.
Maar de persconferentie is nog niet goed en wel afgelopen of op Newsmonkey staat al meteen ‘de horrorlijst van Kris’. In het artikel wordt uitgelegd hoe CD&V de kans op een vermogenstaks verspeelde. Als illustratie: een overzicht van de eisen die Kris Peeters tijdens de onderhandelingen op tafel zou hebben gelegd. ‘Een pure PS-lijst.’
Voor de liberalen en N-VA komt het niet slecht uit dat ‘het sociale gelaat van de regering niet veel heeft kunnen binnenhalen’. Het is ook tekenend voor de relatie tussen Peeters en Alexander De Croo. Zij zouden elkaar ook op persoonlijk vlak niet liggen.
22 augustus: ‘Soms denk ik dat ze mij willen breken’
Kris Peeters komt nog eens op de affaire terug in een interview met Le Soir. Daarin haalt hij hard uit naar Alexander De Croo. ‘Ik heb ook een horrorlijst van N-VA en Open VLD’, verzucht Peeters. ‘Soms denk ik dat ze mij willen breken.’
11 september: ‘Situatie Maximiliaanpark is gevolg van xenofobe beleid van N-VA’
In september wordt het voor de Belgische staat heel moeilijk om alle kandidaat-asielzoekers op te vangen. Daardoor staat een tijdlang een tentenkamp in het Maximiliaanpark in Brussel, vlak voor de gebouwen van de dienst vreemdelingenzaken. De mensen in het kamp vinden niet meteen de weg naar de preopvang, waardoor Theo Francken zich even laat gaan met een tweet over ‘een knus tentenkampje’. Daar komt heel wat krtitiek op.
21 september: ‘Grenzen sociale zekerheid nog niet bereikt’
In volle opvangcrisis lanceert federaal parlementslid Sarah Smeyers het voorstel om mensen pas kindergeld toe te kennen als ze vier jaar in België wonen. Kris Peeters (CD&V) laat tijdens een openingscollege aan de universiteit van Hasselt droogweg weten dat de ‘grenzen van de sociale zekerheid nog niet bereikt zijn.’
22 oktober: Joke Schauvliege boos op Wouter Deprez
Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege krijgt het dit najaar lastig met het dossier-Essers. Dat is een transportbedrijf dat wil uitbreiden, en daarvoor zou een bos moeten sneuvelen. Maar dat is buiten cabaretier Wouer Deprez gerekend. Die heeft het dossier bestudeerd, en slaagt erin om Schauvliege het vuur aan de schenen te leggen. Bij elk interview lijkt Schauvliege zich dieper in nesten te werken, terwijl Deprez alsmaar meer de wind in de zeilen krijgt. Toch laten zowel de CD&V als de Vlaamse regering laten haar niet vallen, maar op veel steun moet ze ook niet rekenen. Bovendien lijkt het niet te boteren met een aantal parlementsleden van N-VA, die haar omschrijven als ‘marionet van de boerenbond’.
24 oktober: ‘Turteltaks is schuld van socialisten’
Niet echt gekibbel binnen de meerderheid, wel Vlaams minister van Energie Annemie Turtelboom die spitsroeden moet lopen voor de zogenoemde Turteltaks. Deze alliteratie is meteen goed op weg om woord van het jaar te worden in Vlaanderen. Vlaams minister van Energie Annemie Turtelboom (Open Vld) haalt in een interview in de Morgen uit naar Freya Van den Bossche (SP.A): “Ze heeft haar job niet gedaan.” Vorige week werd een nieuwe energieheffing, de ‘Turteltaks’ aangekondigd. Maar “we betalen allemaal de rekening voor de electorale strategie van Van den Bossche en haar partij”, aldus de minister.
30 november: Klimaatconferentie Parijs gaat van start. Belgen raken het niet eens
In de aanloop naar de Klimaatconferentie in Parijs raken de Belgische regeringen het niet eens over een klimaatakkoord voor ons land. Op Vlaams niveau de bevoegdheid van Joke Schauvliege, maar volgens de N-VA zou zij te veel hebben toegegeven aan Brussel en Wallonië, waardoor het akkoord op de valreep nog heronderhandeld moest worden.
‘Ondanks de moeilijke start heb ik de indruk dat deze regering er altijd in slaagt om voor moeilijke dossiers oplossingen te vinden’, stelt Charles Michel in Het Nieuwsblad. ‘En ik stel vast dat we daar steeds sterker uit komen.’
