Gent geeft GAS-boete aan actievoerders voor gratis toiletten voor vrouwen

Na de cuberdonoorlog nu de plasoorlog? De stad Gent bedenkt actievoerders voor gratis toiletten voor vrouwen met een GAS-boete van 250 euro.

De 1,3 miljoen bezoekers aan de Gentse Feesten 2013 dronken 11.100 liter aan de gratis waterbars maar daar hield het uiteraard niet op. Wie in 2014 de blaas wil ledigen zal dat nu gratis kunnen in de openbare toiletwagens. Die vooruitgang is nu uitgerekend te danken aan VZW Plasactie die voor haar actievoering bedacht werd met een GAS-boete van 250 euro. De zaak komt volgende week voor de Gentse politierechtbank.

10 jaar strijd, eindelijk politiek resultaat

VZW Plasactie ijvert al 10 jaar voor gratis toiletten voor vrouwen. Het zijn immers enkel onze meisjes en dames die tot de Gentse Feesten van verleden jaar aan de 80 openbare toiletwagens moesten aanschuiven voor een plasbeurt à 0,50 euro, terwijl mannen over 200 gratis urinoirs beschikten. In 2011 voerde de VZW Plasactie daartegen zelfs een kort geding tegen de Stad Gent op basis van het Vlaamse Gelijke Kansendecreet.

Op straffe van een dwangsom van 500 euro per uur poogde de VZW Plasactie de stad te verplichten evenveel gratis toiletten aan mannen als vrouwen aan te bieden. Dat was nog een minimum, want de VZW argumenteerde dat de behoefte voor vrouwen zelfs groter was dan voor mannen: zo hebben vrouwen een kleinere blaas, moeten zwangere vrouwen vaker naar het toilet omdat de foetus op de blaas duwt, terwijl ook menstruerende vrouwen nood hebben aan frequenter toiletbezoek.

Wildplassende heren kregen slechts een GAS-boete, maar urinerende dames zitten gevaarlijk dicht tegen een strafprocedure voor openbare zedenschennis aan: probeer daarmee op je kerfstok dan maar nog aan werk te raken in onderwijs of ziekenzorg.

Het standpunt van justitie: pech voor de dure dames.

De dienstdoende – mannelijke – vakantievoorzitter van de Gentse rechtbank (ook lid van de Hoge Raad voor de Justitie) dacht er in zijn beschikking van 14 juli 2011 anders over, al leest zijn motivering voor mannen weinig complimenterend.

Het plaatsen van urinoirs ziet hij immers in het kader van de strijd tegen wildplassen. Het talrijker én gratis aanbod voor mannen zou het logisch gevolg zijn van objectieve geslachtsverschillen, met name dat “wildplassen hoofdzakelijk veroorzaakt wordt door mannen wiens anatomie het wildplassen makkelijker maakt dan voor vrouwen“. Bravo, de mannen !

Vrouwentoiletten kosten ook meer, maar daar geldt dan – volgens dezelfde rechter – het principe ‘de vervuiler betaalt’ – de vrouwen dus. Pech voor de dames: constructiefoutje !

Die beschikking werd o.a. in De Juristenkrant uiterst kritisch gefileerd omdat Europese rechtspraak louter budgettaire overwegingen onvoldoende acht voor een onderscheid op basis van geslacht. Het probleem kan zomaar niet (door mannen) weggelachen worden: het raakt zowel intimiteit als gezondheid – zo merkte voorheen ook al wijlen professor – en Gents gemeenteraadslid – Koen Raes op.

PLAS-actie-succes beloond met GAS-boete van 250 euro

Net omwille van die betwistbare juridische nederlaag, hield de VZW Plasactie ook tijdens de Gentse Feesten 2013 (met toelating) traditioneel een standje open in de Bibliotheekstraat, de traditionele stek van ook veel andere humanitaire organisaties.

Daar werd de – nu net geslaagde – handtekeningactie voor de gratis toiletten gevoerd en klein actiemateriaal verkocht, waaronder de fameuze ‘plastuiten’: plastic plaskokers die het voor vrouwen mogelijk maken staande te plassen.

Na een eerste politieverbod verleende schepen van Feesten, Middenstand en Innovatie, Christophe Peeters (OpenVLD) op 25 juli de toelating “om balpennen en plastuiten te verkopen vanuit uw stand”. De schepen voegde er weliswaar in zijn vermanende mail aan toe: “het is echter niet de bedoeling dat u enige actie gaat ontwikkelen vanuit uw stand”. Liberaler kan het niet.

De stand bleef blijkbaar een publiek gevaar, want politie-interventies later werden in beslag genomen: 7 badges, 45 posters en 35 stickers van de VZW. Schepen Peeters mailde overigens aanmoedigend: “Optreden op basis van collegebesluit ! Laat maar ophalen“. Zijn kabinetschef, David Walgraeve mailde even driftig: “In beslag nemen nu aub ! Volk of niet !“.

Volgens een latere mail van burgemeester Termont op 28 juli wil het reglement van de Gentse Feesten “een einde maken aan de commercialisering van de feesten“. De burgemeester bevestigt daarmee het uitzonderlijk akkoord van het College om “stylo’s en plastuiten” te verkopen“.

In de stijl en methode van Eddy De Block (zie Knack 21 02 2014) toeterde schepen Peeters op zijn blog: “Plasactie in Bibliotheekstraat tot orde geroepen (…) Over balpennen doen we ook niet moeilijk, maar buttons en kalenders: dat kan niet“.

“Niet toegelaten handel”, oordeelde de Gentse GAS-ambtenaar, die de GAS-boete met 250 euro meteen op het maximum stelde.

Overlast of vrije meningsuiting ?

Of het verschil tussen de verkoop van Plasactie-balpennen en Plasactie-stickers een kwestie van overlast is dan wel het muilbanden van de vrije meningsuiting, dàt is de vraag voor de Gentse politierechter, volgens meester Mieke Van den Broek van het advocatenkantoor Progress Lawyers Network, een advocatenkantoor dat zich specialiseert in de strijd tegen sociale onrechtvaardigheid, en ook voor de Lanxess – stakers succes boekte.

Het verkoopsverbod berust volgens haar op volslagen persoonlijke willekeur van de Gentse beleidsmakers en mist elementaire rechtszekerheid.

Plasactie voelt zich geviseerd door machtsmisbruik ook omdat zij als enige in de Bibliotheekstraat werd beboet, terwijl alle verenigingen daar op dezelfde manier stand hielden met allerlei promotiemateriaal zoals vredesvlaggen, T-shirts, badges, stickers, petjes, boeken, voorkoopkaarten, tot ook artisanale juwelen en condooms…

Waarom overigens met Stéphanie S. één vrijwilligster van het team uit het standje van Plasactie geplukt werd om persoonlijk met de GAS-boete bedacht te worden, is ook een goede vraag. Als de mondigsten het eerst aangepakt worden, belooft dat straks voor geïntimideerde vakbondsmensen en milieumilitanten.

Dan toch sheriffs aan de macht?

Het blijft in Gent dus niet bij “vermanende brieven van de burgemeester”voor minder dan 14 jarigen – het Gentse nieuwe GAS.

Sindsdien werden bij de cuberdon-oorlog de neuzenkraampjes op burgemeesterlijk bevel gesloten. Hoe ook dat conflict creatiever aangepakt had kunnen worden, bleek wel ontwapenend uit de ontmoeting van de beide neuzekes in Café Corsari.

Ondertussen had het Gentse College in 2013 dus de Plas-oorlog verklaard. Maar in dit verkiezingsjaar 2014 heeft de burgemeester de witte vlag gehesen voor de boodschap die inhoudelijk op de in beslag genomen badges en stickers te lezen was.

Volgende week dinsdag verdedigt meester Henry Van Burm – van het advocatenkantoor Fazzi-De Clercq – de belangen van de stad Gent tegen Stéphanie S.

Misschien zwaait de scheidsrechter van die zitting, wel met een rode kaart.