‘Fietsen is op zich niet gevaarlijk, het auto- en vrachtverkeer maakt het gevaarlijk’

‘Autogebruik zit inderdaad voornamelijk in het hoofd: als je er een tijdje gebruik van maakt dan geraak je er aan gewend en is het leven zonder wagen al gauw niet meer denkbaar’, schrijft Erik D’hamers van Vlinks. ‘Dat geldt ook voor de fiets.’

Fietsen is voor veel Vlamingen een aangenaam tijdverdrijf, voor anderen ook noodzakelijk als vervoersmiddel. Ikzelf ben doelbewust in de buurt van een station gaan wonen en fiets dagelijks 8 kilometer naar mijn werk en ’s avonds weer terug. Dit biedt buiten een mooie fietsvergoeding ook nog tal van andere voordelen: geen last van files, geen parkeerproblemen, het is beter voor het milieu, weinig of geen stress in het verkeer, meer lichaamsbeweging en veel minder kosten dan bij een auto. Een wagen heb ik niet meer, en die heb je in de stad ook niet nodig. Als fietser bespaar je al snel meer dan 5.000 euro per jaar in vergelijking met een autobezitter. Ja, in de regen fietsen is inderdaad niet zo leuk, maar als je weet dat het in Vlaanderen volgens weerman en fervente fietser Frank Deboosere op jaarbasis slechts ongeveer 7% van de tijd regent, dan valt dat nog best mee. Bovendien lenen glijdende werkuren in combinatie met interessante internettoepassingen zoals buienradar.be zich uitstekend om de verplaatsing per fiets zo te plannen dat je dikwijls een regenbui kan vermijden.

Autogebruik zit inderdaad voornamelijk in het hoofd; als je er een tijdje gebruik van maakt dan geraak je er aan gewend en is het leven zonder wagen al gauw niet meer denkbaar. Zo gaat het ook met fietsen, eens gewoon dan kan je je geen ander vervoersmiddel meer indenken. Het verslavende van een auto wordt ook nog eens in de hand gewerkt door het feit dat het gemakkelijk is en dat je hem toch voor de deur hebt staan. Eigenlijk best wel een vreemd zicht, straten met beide kanten vol geparkeerde auto’s. Ooit gaan we misschien dit straatbeeld -dat we nu perfect normaal zijn gaan vinden- nog als een icoon van onze tijd beschouwen. Weet je nog die tijd dat we voor de ‘vrijheid’ van autogebruik meer dan een miljoen mensenlevens per jaar over hadden? Wereldwijd sterven volgens het ‘Global status report on road safety 2015’ van de Wereldgezondheidsorganisatie elk jaar 1,25 miljoen mensen in een verkeersongeval. Om nog maar te zwijgen van de vele zwaargewonden. Slachtoffers van aanslagen, terreur en oorlogen vallen in het niets bij deze hallucinante cijfers.

Zichtbaarheid

Maar fietsen heeft helaas ook nadelen, als zwakke weggebruiker ben je in deze donkere en regenachtige tijden vooral extra kwetsbaar in het verkeer. Fietsen is op zich niet gevaarlijk, het auto- en vrachtverkeer maakt het gevaarlijk. Verkeersongevallen tussen fietsers onderling komen uiteraard wel voor, maar kennen over het algemeen een veel betere afloop door de lage snelheid. Omdat ik vroeger wel een auto had, ben ik mij nog meer bewust van de gevaren. In een auto zie je door de hogere snelheid veel minder van het verkeer dan per fiets of te voet, alles flitst als het ware veel sneller voorbij. Je moet meermaals in fracties van seconden beslissen, soms op leven en dood. We beseffen maar al te weinig dat autorijden een enorm risico is. Daarom is het belangrijk om als fietser zeer goed zichtbaar te zijn en is het wenselijk dat het dragen van een fluohesje in het donker verplicht wordt. Als fietser ben je met een fluohesje vele malen beter zichtbaar dan zonder. Als er door de draagplicht van fluohesjes ook maar één leven per jaar kan gered worden dan is dit een levensreddende en dus zinvolle vraag.

Als fietser mag je jezelf dan wel op een sportieve manier verplaatsen, je wordt hoe dan ook blootgesteld aan de uiterst negatieve impact door luchtvervuiling van de vele auto’s en andere voertuigen. Iedereen die ooit achter een tweetaktbrommer of scooter heeft gehangen weet hoe schadelijk en verstikkend hun uitlaatgassen wel zijn. Deze ultrafijnstofkanonnen worden door de overheid ongemoeid gelaten, maar uit een studie die Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) deed, blijkt een tweetakt door slechte verbranding tot 2.700 keer vervuilender te zijn dan een bestelwagen. Een verbod in enkele Chinese steden op tweetaktmotoren had tot gevolg dat de vervuiling als gevolg van het verkeer er met driekwart daalde. Het wordt hoogtijd dat deze zwaar vervuilende brommertjes en scooters door de overheid aan banden worden gelegd. Viertakt is trouwens evenmin schoon, uit metingen blijkt dat ook viertaktmotoren bijna altijd de Europese uitstootnormen overschrijden.

Sociaal

Indien we met zijn allen wat meer de fiets gebruiken en de auto wat vaker thuis laten dan zou onze leefomgeving een stuk veiliger en klimaatvriendelijker worden. Bovendien is fietsen ook socialer. Op de fiets maak je nu eenmaal gemakkelijker een praatje met een andere fietser of wens je de buurvrouw een goede morgen. Het vraagt heel wat moeite om over te stappen naar een meer ecologisch vervoermiddel zoals de fiets, maar het is wel een manier waarop iedereen persoonlijk kan bijdragen aan een schonere, betere, veiligere maar ook socialere omgeving.

(Erik D’hamers is kernlid van Vlinks)