Douane vervolgt Vlaamse bedrijven voor illegale export naar Syrië

De douane vervolgt drie Vlaamse bedrijven voor de correctionele rechtbank van Antwerpen omdat ze geen passende vergunningen hebben voorgelegd bij de export van chemische producten van België naar Syrië.

Op 15 mei start voor de Antwerpse correctionele rechtbank een proces over de export van chemicaliën naar Syrië. De douane dagvaardt drie Vlaamse bedrijven: een groothandel in chemische producten voor industrieel gebruik, een zakenkantoor dat administratieve diensten leverde tot het in 2017 failliet ging, en een logistiek bedrijf.

Volgens de douane hebben de drie bedrijven de vereiste vergunningen niet voorgelegd bij de uitvoer van grote hoeveelheden chemische stoffen van naar Syrië en Libanon. In 24 zendingen tussen 2014 en 2016 zijn 168 ton isopropanol, 219 ton aceton, 77 ton methanol en 21 ton dichloormethaan uitgevoerd, zo staat in de dagvaarding. Sinds juli 2013 is voor de export van die chemische stoffen naar Syrië een voorafgaande exportvergunning vereist.

De douane stelde pas vast dat de vereiste vergunningen niet waren voorgelegd nadat de chemicaliën al uitgevoerd waren. Dat roept vragen op: had de douane de export niet proactief moeten controleren?

Een van de vier uitgevoerde chemicaliën – isopropanol – kan gebruikt worden om saringas aan te maken

Een van de vier uitgevoerde chemicaliën – isopropanol – kan gebruikt worden om saringas aan te maken. De chemische verbinding wordt ook gebruikt in ontsmettings- en schoonmaakmiddelen en in farmaceutische toepassingen.

Volgens de dagvaarding werd 96 ton isopropanol uitgevoerd naar Syrië in vijf zendingen tussen 2014 en 2016. Volgens de drie bedrijven waren de bestemmelingen private handelspartners waar ze al meer dan tien jaar handel mee drijven, en zouden die handelspartners niet op enige verdachte lijst staan.

De drie bedrijven stellen dat ze niet op de hoogte waren van de vergunningsplicht. Ze voeren ook aan dat de douane alle tankcontainers met bestemming Syrië automatisch selecteert voor scanning, analyse en documentaire controle.

Knack en de Duitse non profit Syrian Archive kwamen het isopropanol-schandaal op het spoor omdat we in de VN Comtrade-databank vaststelden dat België het enige EU-land is dat na 2013 -toen de vergunningsplicht werd ingesteld- nog isopropanol naar Syrië bleef uitvoeren.

Nadat Syrië in 2013 toetrad tot het Chemische Wapenverdrag moest het zijn volledige stock isopropanol vernietigen. Volgens de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens vernietigde Syrië daarop 133 ton isopropanol.