‘De tijd is rijp voor officieel statuut voor samenhuizen zonder verlies van uitkering’

‘De instroom van vluchtelingen maakt de bestaande problemen op de woningmarkt alleen nog maar acuter, echte oplossingen zijn dus dringend nodig’, schrijft Lies Corneillie (Groen).

Sinds enkele maanden zijn tal van vrijwilligers in de weer om vluchtelingen op te vangen bij hun aankomst in België. Sommigen stonden in het Maxiliaanpark, of staan vandaag nog bij de rij wachtenden in Brussel. Andere vrijwilligers engageerden zich lokaal, in de buurt van een opvangcentrum, her en der in Vlaanderen. Zo is er bijvoorbeeld Diane die zich engageert voor de vluchtelingen in Ziara, het opvangcentrum in Retie. Daar verblijven zo’n 125 personen, voornamelijk gezinnen met kinderen, alleenstaande vrouwen en jonge mannen.

Een tijdje geleden kreeg Diane telefoon van één van de maatschappelijk werkers van centrum. Een noodkreet. Hij was ten einde raad in zijn zoektocht naar een woning voor één van de bewoners van het centrum, één van de eerste vluchtelingen die een positief advies kreeg. Na zo’n advies krijg je 2 maanden om een woning te vinden. De maatschappelijk werker ging actief mee op zoek en heeft dagen en weken immokantoren opgebeld, zonder enig resultaat. Verhuurders vragen vaak een loonwaarborg rond de 1.500 euro, wat een enorme drempel is, niet enkel voor vluchtelingen.

Professionals en vrijwilligers zitten met de handen in het haar. Hun engagement volstaat niet om deze mensen aan een betaalbare woning te helpen. En we staan nog maar aan het begin van de stroom van mensen die op zoek zal moeten gaan naar een woning, samen met zovele anderen die met moeite een betaalbare woning vinden op de krappe markt die de Vlaamse private huurmarkt vandaag is.

De wachtlijsten voor sociale woningen zijn lang en kandidaat-huurders van sociale woningen zijn aangewezen op de private huurmarkt. Tel daarbij het feit dat Vlaanderen het overgrote deel van de middelen voor Wonen spendeert aan het verwerven van een eigen woning en de private huurders nagenoeg geen ondersteuning krijgt. Ook de verhalen over discriminatie op de huurmarkt zijn reëel, vooral op basis van afkomst en inkomen. Ook hier zullen vluchtelingen dus al gauw mee te kampen krijgen.

Voor heel wat mensen zou een officieel statuut voor samenhuizen zonder verlies van uitkering of leefloon een oplossing zijn. Diane vertelde bijvoorbeeld dat ze al mooie vriendschappen zag ontstaan tussen jonge vluchtelingen over verschillende nationaliteiten heen. Ze helpen elkaar waar nodig en zouden ook kunnen samenwonen, onkosten delen, elkaar gezelschap houden, elkaar stimuleren om op zoek te gaan naar werk of een opleiding. Ze vertelt bijvoorbeeld over Musa (eind 20) uit Afghanistan en Hadi (21) uit Pakistan die goede vrienden werden. Musa heeft twee weken geleden positief advies gekregen. Hadi wacht nog op het resultaat van het tweede interview. Ze zouden graag samen iets kunnen huren.

Maak het mogelijk dat deze mensen samen een woning of appartement kunnen huren zonder dat ze een relatie hebben of gezin moeten vormen, en ook zonder verlies van uitkering of leefloon. Wie alleen woont krijgt een leefloon van 800 euro. Wie samenwoont 500 euro. Een statuut voor samenhuizen kan op korte termijn een oplossing bieden voor betaalbaar wonen en helpt in de strijd tegen eenzaamheid. Niet enkel vluchtelingen, maar ook vele jonge mensen in de steden zijn vragende partij voor zo’n statuut, dat een bestaande en veelgebruikte woningsvorm ook wettelijk mogelijk maakt zonder afbreuk te doen aan hun rechten.

Huisjesmelkers

De instroom van vluchtelingen maakt de problematiek op de woningmarkt alleen nog maar acuter, echte oplossingen zijn dus dringend nodig. Waar eindigt het anders? In een krot van een huisjesmelker, of erger nog, op straat.

Met Groen zullen we blijven pleiten een breed pakket aan maatregelen: praktijktesten en verplichte affichering van huurprijzen, de invoering van een huurwaarborgfond, uitbreiding van huurpremies, … Al deze maatregelen zijn noodzakelijk om het recht op betaalbaar en kwalitatief wonen te garanderen, voor iedereen.