De federale kieskring is homeopathie voor de Belgische ziekte

Daar gaan we weer. De federale kieskring is terug van nooit weggeweest op de politieke agenda. Al spreek ik liever van een Unitaire kieskring, dat geeft beter weer waar het om draait.

Het is opmerkelijk hoeveel onzin voorstanders van die federale/unitaire kieskring hun argumenten mogen debiteren, zonder ook maar enige tegenspraak. Op vrijdag 21 februari 2014 mocht Patrick Dewael dat in ‘De ochtend’ op Radio 1. Dewael herhaalde zichzelf nog eens op Knack.be. Dit allemaal ter gelegenheid van de start van de ‘bijzondere parlementaire commissie over de federale kieskring’, zoals afgesproken in het regeerakkoord. Beter laat dan nooit, moeten ze denken. Meer dan symbolisch is het niet, het maakt duidelijk dat het de Open VLD menens is om zich als een nieuw unitair Belgisch bastion te positioneren, de nieuwe herauten van het ‘samenwerkingsfederalisme. Dewael zette bij beide gelegenheden de bekende argumenten nog eens op een rijtje. We overlopen er -nog eens- een paar.

Echte Belgen

Vandaag presenteren partijen zich enkel in één landsdeel, dat stimuleert het opbod tegen elkaar én de blokkage als ze achteraf met elkaar moeten onderhandelen. De federale kieskring zal dat volgens de voorstanders in één klap allemaal oplossen. ‘Het installeren of – zo u wil – herstellen van de federale democratie (de invoering van de federale kieskring dus, PB) biedt de oplossing. Het Belgische beleid zal gebaseerd zijn op echte politieke en ideologische meerderheden. Dat is niet alleen nodig maar ook logisch, want het federale beleid geldt voor heel het land.’ Als u weet wat Dewael met deze zin eigenlijk zegt, krijgt u de eerste prijs. Wil hij zeggen dat België nu niet democratisch werkt? De federale regering niet gelegitimeerd is omdat ze in Vlaanderen geen meerderheid heeft? Zo’n uitspraken zijn typerend voor de discussie over de federale kieskring: nietszeggende volzinnen worden gekruid met een onwaarschijnlijk voluntarisme. De maakbare maatschappij spat er van af. Laat ze de kieswet hervormen en binnenkort voelt iedereen zich Belg, hangt de driekleur uit op 21 juli en zingt men wenend de Brabançonne met de hand op het hart.

En ja een federale kieskring opent de weg naar ‘inhoud en samenwerking’, weg van ‘modder gooien’ en ‘perceptie en conflict’. Alle mensen worden broeders! Alsof het niet zo is dat partijen in verkiezingsmodus de verschillen tussen hen vergroten om na de verkiezingen te zoeken naar wat hen verbindt. Dat zal met een federale kieskring niet anders zijn.

In diezelfde stijl klinkt dan: ‘Een federale kieskring is onmisbaar voor een federale entiteit’. Klein detail, er is geen voorbeeld te vinden in de wereld van zo’n federale kieskring, zegt Dewael op Radio 1. ‘In Duitsland heb je Länder, maar is iedereen Duitser, hier mis je dat.’ Daar heb je het weer, voluntarisme en de maakbare maatschappij, ze liggen op de loer. En het riedeltje klinkt nu ook voor Europa: voer een Europese kieskring in en iedereen wordt vanzelf Europeaan. En in het hoofd van de traditionele politieke families zijn partijen die maar aan een kant van de taalgrens actief zijn dan benadeeld. Mooi meegenomen. Al zou het niet de eerste keer zijn dat een kieshervorming het beoogde doel tegenwerkt. Of zijn we de kiesdrempel, het kartel en de groei van de N-VA vergeten? Eens te meer proberen politici de kieswet zodanig te manipuleren dat ze hun voorkeur bevoordeelt, in hun perceptie toch. Ze willen de kieswet aanpassen om zo partijen te dwingen hun programma aan te passen. Dat is een democratisch onkies argument. Er zijn er al voor minder ‘ondemocratisch’ genoemd. De kieswet hoort neutraal te zijn, zonder discussie.

Opkomen

Politici moeten zich aan het hele land kunnen aanbieden, niet enkel in een landsdeel, zeggen de voorstanders van de federale kieskring. Kan iemand die passage uit de kieswet aanduiden die de PS verbiedt om campagne te voeren en op te komen in Vlaanderen? Hendrik Vuye is een inwoner van Wallonië en komt op in Vlaanderen. Als hij dat kan, kunnen Elio Di Rupo of Didier Reynders dat ook. Wat houdt Di Rupo tegen om lijsttrekker te zijn voor de SP.A/PS in Antwerpen? Als ze in een ideaal Europa samen een lijst vormen voor de verkiezingen, kunnen ze dat in een ideaal België toch ook in Antwerpen? Een taalgemengde lijst, dat moet de natte droom van elke rechtgeaarde Belg zijn toch?

Afstraffen

Is het dan onmogelijk de regering electoraal af te schaffen omdat de PS niet in Vlaanderen opkomt? Neen dat is het niet. Wij hebben coalitieregeringen met partners in Vlaanderen. Dus daarmee is ook dat probleem opgelost. En als ik voor Elio Di Rupo wil stemmen heb ik toch in Vlaanderen de SP.A? Je kan toch niet het ene moment met vuur spreken over ‘de politieke families’ en even later beweren dat de PS en de SP.A niets met elkaar te maken hebben? Je kan niet beweren dat het premierschap toekomt aan ‘de grootste politieke familie van het land’ en even later beweren dat SP.A en PS niets met elkaar te maken hebben. Het is het een of het ander.

Kwakzalverij

De federale kieskring is homeopathie tegen de Belgische ziekte: een kleine portie extra Belgische ziekte moet de genezing brengen. Die vergrendelingen, alarmbellen, pariteiten en dubbele meerderheden hebben ons niet allemaal omgevormd tot ‘echte Belgen’. Het nieuwe wondermiddel dat daarvoor moet zorgen is de federale kieskring. En als ook die kwakzalverij niet zal werken komt er wel iets nieuws.