‘Dagen zonder dierenleed: waarom wat meer vegetarisch eten een vorm van effectief altruïsme is’

‘In vergelijking met veel andere maatregelen is een veggiedag redelijk effectief in het bevorderen van menselijke gezondheid. En goedkoop, want groenten kosten minder dan vlees’, schrijft Effectief Altruïsme Vlaanderen.

Vandaag start de zesde editie van de succesvolle Dagen Zonder Vlees-campagne. Ook dit jaar kun je jezelf samen met je vrienden of collega’s uitdagen om tijdens de vastenperiode zoveel mogelijk dagen vegetarisch te eten. Dit jaar wordt de kaap van 100.000 deelnemers gerond.

Vanuit het effectief altruïsme heeft zich inmiddels ook een groep aangesloten. Effectief altruïsme is een groeiende sociale beweging die rede en bewijs gebruikt om de wereld zo goed mogelijk te verbeteren. Een campagne zoals Dagen Zonder Vlees valt zeker onder effectief altruïsme, want er is ondertussen veel bewijs dat de huidige vleesconsumptie en de intensieve veeteelt en visserij erg schadelijk zijn voor het milieu en de gezondheid. Bovendien beseffen wij ook dat in één klap vegetariër worden een grote stap is en dat het dus effectiever kan zijn enkele dagen zonder vlees aan te moedigen. Om de impact duidelijk te maken, houdt Dagen Zonder Vlees een teller bij: per vegetarische dag bespaar je zo’n twee kilogram CO2 en andere broeikasgassen. Impact meten is belangrijk binnen het effectief altruïsme, maar om echt te weten hoeveel goeds we doen, kunnen we die abstracte cijfers beter vertalen in concrete resultaten.

Kiezen voor plantaardige in plaats van dierlijke producten resulteert in minder milieuvervuiling en minder klimaatverandering, dus minder klimaatproblemen zoals droogtes en overstromingen. Daardoor zullen er in de toekomst minder mensen ziek worden of vroegtijdig sterven. En vaker plantaardig eten biedt ook meer directe gezondheidsvoordelen voor onszelf: minder hart- en vaatziekten, diabetes en kankers.

Hoe vertaalt zich dat concreet? Eén plantaardige maaltijd met veel groenten levert je gemiddeld een gezond half uur langer leven op (omdat je minder risico loopt op chronische ziektes). Diezelfde maaltijd levert andere mensen in de toekomst ruw geschat een paar gezonde levensminuten op (omdat de productie van een plantaardige maaltijd minder milieuproblemen veroorzaakt). Of met andere woorden: de paar minuten genieten van een stukje vlees komt overeen met een paar minuten die andere mensen in de toekomst minder in goede gezondheid zullen leven, en voor jezelf is het even ongezond als het roken van een sigaret. In vergelijking met veel andere maatregelen is een veggiedag redelijk effectief in het bevorderen van menselijke gezondheid. En goedkoop, want groenten kosten minder dan vlees.

Effectief altruïsme gaat niet enkel over de gezondheid en het welzijn van mensen. Hoe staat het met de impact op de niet-menselijke dieren? Wat is de invloed op het dierenleed? Daar wordt de impact van een veggiedag pas echt duidelijk. Kies je voor één dag zonder vlees en vis, dan red je één dier van de dood en bespaart dat een volle week dierenleed. Het gaat hier om het leed van dieren die gekweekt en opgesloten werden in de intensieve veeteelt en de viskweekbedrijven en de dieren die gevangen werden in de visnetten. Schrap je ook nog eens eieren van je menu die dag, dan bespaart dat een extra dag kippenleed in de intensieve pluimveehouderij.

Dit is iets om bij stil te staan: die paar minuten per dag genieten van het eten van dierlijke producten gaat gepaard met een week vol dierenleed. Hier is geen plaats om de precieze details van dat leed uiteen te zetten, maar laten we zeggen dat landbouwdieren een leven leiden dat we onze huisdieren nooit of te nimmer zouden toewensen.

Dagen Zonder Vlees is een geweldig initiatief om onze negatieve milieu-impact te verkleinen, maar het dierenleed mag zeker ook op de agenda staan. Wil je ook zo effectief mogelijk dierenleed verminderen, begin dan alvast met het verminderen van vis en pluimveeproducten. Een kilogram eieren en kippenvlees zorgt voor meer dan twintig dagen leed terwijl een kilogram rundvlees, varkensvlees of kaas overeenkomt met twee dagen dierenleed. En kweekvis is het allerergste: meer dan tweehonderd dagen dierenleed per kilogram vis. Voor de twijfelaars: er zijn voldoende wetenschappelijke bewijzen dat vissen kunnen lijden net zoals mensen, honden en andere gewervelde dieren.

Naast onze consumptiekeuzes kunnen we nog andere effectieve maatregelen nemen om menselijke gezondheid te bevorderen en dierenleed te verminderen. Binnen het Effectief Altruïsme wordt veel onderzoek gedaan naar de doeltreffendheid van donaties aan goede doelen. Wil je geld schenken aan organisaties die het meeste bewijs van effectiviteit kunnen voorleggen? Kijk dan naar de topaanbevelingen van GiveWell (voor menselijk welzijn) en Animal Charity Evaluators (voor dierenwelzijn).

Stijn Bruers, Tobias Leenaert, Kris Martens & Ben De Grove promoten Effectief Altruïsme in Vlaanderen.