‘Bloed laten afnemen bij de arts? Zo bespaart u op uw laboratoriumfactuur’

Toen Louis Ide (N-VA) onlangs een factuur in de bus kreeg van een laboratorium, voelde hij dat er iets niet klopte. In dit stuk legt hij uit hoe burgers tussen de 5 en 8 euro kunnen besparen wanneer hun bloed gecontroleerd moet worden.

Het voordeel dat je hebt wanneer je als politicus nog steeds als arts aan de slag bent, is dat je met je twee voeten in de realiteit staat. Op die manier bestaat er voor een enorme kruisbestuiving tussen beide werelden. Daardoor word je soms met zaken geconfronteerd die de wenkbrauwen doen fronsen.

Zoals ik al jaren uitdraag, hebben we -zoals het hoort- ten huize Ide ook een huisarts. Onze huisarts is geconventioneerd. Dit wil zeggen dat hij de met de ziekenfondsen afgesproken tarieven volgt. Ik vind dit prima. Huisartsen of artsen in het algemeen, die dit niet doen, moeten dit voldoende duidelijk maken in hun wachtzaal. Ook kan u op de website van het RIZIV controleren of uw arts de afgesproken tarieven volgt of niet.

Toen mijn echtgenote onlangs bij hem langs ging, bleek een bloedname noodzakelijk. Nadien stuurde het uitvoerend laboratorium ons de factuur op. Daarbij viel mij het volgende op: het gedeelte remgeld, het stuk dat de patiënt zelf moet betalen, kwam me niet bekend voor. Ik vroeg dan maar het detail van de factuur op, zodat ik zelf de zaak per analyse kon uitrekenen. Ik kwam tot de conclusie dat er acht euro teveel werd aangerekend! De weken erop gebeurde hetzelfde. Toen ik er enkele collega’s in het ziekenhuis over aansprak, bleken die het zelfde te hebben meegemaakt bij hun huisarts. Ik voelde dat er iets niet klopte.

Sommigen beweren dat private laboratoria efficiënter zouden werken waardoor er hogere marges zouden geboekt worden. Dat zou volgens sommigen (De Standaard 13/07/2015) “miljoenen, zelfs miljarden kunnen besparen” in de laboratoriumgeneeskunde. Niets is minder waar. Vanzelfsprekend als je tot 8 euro extra vraagt aan de patiënt en je behandelt 20.000 stalen per dag, dan weet je hoe je snel aan hogere marges komt. Die fenomenale winsten verdwijnen meer en meer naar het buitenland omdat vele van die private laboratoria verkocht worden aan buitenlandse groepen.

Verschil tussen publieke en private laboratoria

Laat het nu net alvast drie private laboratoria zijn waarvan ikzelf moest vaststellen dat ze per bloedafname tussen de 5 en 8 euro extra aanrekenen aan de patiënt. Mocht mijn ziekenhuislaboratorium dergelijke extra’s kunnen vragen aan de patiënt, zouden wij ook veel leuke dingen kunnen doen en hoogst waarschijnlijk ook performanter kunnen werken.

Maar er is meer, ziekenhuislaboratoria hebben ook een heel andere missie en opdracht. In een privaat laboratorium is er geen transfusie, er zijn amper bloedculturen, er is geen complex antibiotica-advies bij pakweg chronisch gecompliceerde geïnfecteerde patiënten, er wordt niet “getoerd” en geadviseerd op intensieve zorgen, er zijn geen complexe beenmergonderzoeken, er is geen interdisciplinair overleg, enz. enz. Het is dus intellectueel oneerlijk om private laboratoria te vergelijken met ziekenhuislaboratoria omwille van de verschillende inhoudelijke invulling en het innen van middelen waar op zijn minst deontologische vragen mogen bij gesteld worden.

Een ziekenhuislaboratorium werkt dus inhoudelijk helemaal anders en een privaat laboratorium kan die taak niet zomaar overnemen, wel in tegendeel. Er bestaat daar een mooi praktijkvoorbeeld van in Lokeren. Het ziekenhuislaboratorium van Lokeren werd overgenomen door een private groep. Het draaide niet zoals het hoorde te werken in het ziekenhuis en weinig nadien startte het ziekenhuis daarom from zero een nieuw ziekenhuislaboratorium. Het bleek duidelijk niet werkbaar.

Advies van de dokter (en politicus).

Wat kunnen we doen, nu we dit weten?

Als u naar een geconventioneerd huisarts gaat, eis dan dat uw bloedstaal naar een geconventioneerd laboratorium/bioloog wordt gestuurd en dat de huisarts dit op de aanvraag zet. Zo bespaart u tussen de 5 en 8 euro per bloedafname.

De ziekenfondsen moeten hun controles richten op degenen die deze ongeoorloofde extra’s aanrekenen. Ze zouden de patiënten hierover moeten sensibiliseren en men mag zonder copyright dit artikel naar al de leden versturen. Graag zelfs! Dit delen kan u geld opleveren!

Ik roep mijn geconventioneerde collega’s op om bijvoorbeeld door middel van een stempel op de aanvraag aan te stippen dat een bloedonderzoek ook aan geconventioneerd tarief moet doorgaan. Ze bewijzen er hun patiënten een dienst mee. Die betalen nu al veel voor hun zorg en hebben in dit geval niet zelf de keuze van laboratorium.

Recent kreeg elke klinisch bioloog een schrijven van de voorzitter commissie klinische biologie waarin die de biologen aanspoorde tot medisch ethisch gedrag en hen waarschuwde de wet te respecteren. Het is aan het RIZIV om nu ook daadwerkelijk te gaan controleren.

Ik roep mijn collega Maggie De Block op de wet op de conventionering aan te passen. Een patiënt die voor zijn onderzoek geen keuzevrijheid heeft (bij bloedafname bijvoorbeeld, bij radiologie is dat anders), moet de garantie krijgen dat het vervolgonderzoek ook geconventioneerd verloopt.