Bingedrinken: ‘Dé jongere bestaat niet’

‘Dé jongere bestaat niet’, schrijft pedagoog en onderzoeker Pedro De Bruyckere. ‘Veralgemeningen over de jeugd zijn zowel kwalijk voor ‘brave’ jongeren als voor de groep die echt hulp nodig heeft.’

Over bingedrinken, en de effecten op lange termijn, (her)bekijk onze reportage zo u wil https://t.co/1IKn3Mj3IU #vrtnieuws

— Pano. (@vrtpano) November 23, 2016

Hoe gaat het met onze Vlaamse jongeren? Uw antwoord hangt misschien af van de vraag of u gisteren al dan niet de Pano-reportage zag.

Indien u wel zag hoe bingedrinken bij jongeren zou toegenomen zijn, of u las een van de artikels naar aanleiding van de reportage waarin neergepend staat dat alcohol nog steeds of opnieuw cool is, zal u waarschijnlijk denken dat onze jongeren voor galg en rad opgroeien.

Maar als u de reportage niet zag, maar wel toevallig vorige week in de iets kleinere berichten in de media las dat we nog nooit eerder zo weinig tienerzwangerschappen kenden, bestaat de kans dat u positiever denkt over onze jongeren.

Was wat de reportage aankloeg fout? Neen, bingedrinken is wel degelijk een probleem en het is in ons land nog steeds te makkelijk om alcohol te kopen. De gevolgen van overdreven alcoholgebruik op jonge hersenen mogen daarenboven niet onderschat worden.

Maar iets wat de reportagemakers niet meegaven is het gegeven dat het gemiddelde drankgebruik bij minderjarige tieners al jaren daalt. De cijfers van het jaarlijkse onderzoek van het VAD (Vlaams expertisecentrum voor alcohol, illegale drugs, psychoactieve medicatie, gokken en gamen) tonen in feite nog meer nuance. Het alcoholgebruik van -16-jarigen daalt. Ook bij 16- tot 18-jarigen daalt het regelmatige alcoholgebruik, maar stijgt bij wie drinkt wel het voorkomen van dronkenschap.

Daar komt nog bij dat uit dezelfde jaarlijkse bevraging in mei nog bleek dat ook het cannabisgebruik bij minderjarigen licht daalt.

Als u duizelig wordt van deze ogenschijnlijk van elkaar verschillende feiten, is er toch een eenvoudige verklaring: dé jongere bestaat niet.

Zelfs het dalende cannabisgebruik verbergt grote verschillen tussen jongeren: het komt meer in het TSO/BSO voor dan in het ASO en er zijn meer jongens dan meisjes die cannabis gebruiken. Zo zijn er ook steeds meer -16-jarigen die nog geen druppel alcohol dronken, maar is er tegelijk ook een groep jonge tieners die het wel op een comazuipen zet.

Het gevaar bij reportages zoals die van Pano, is dat we denken ‘de jongere’ te leren kennen, iemand die dus helemaal niet bestaat. Deze veralgemening doet beide groepen jongeren geen goed. De ‘brave’ jongeren krijgen onnodig het label van ontsporing en de jongeren die echt een probleem hebben, krijgen mogelijk minder gerichte aandacht omdat het om een wijdverspreid probleem lijkt te gaan.

Dus hoe gaat het met onze Vlaamse jongeren? Dat is een moeilijke vraag waarop één reportage geen antwoord kan bieden. Met de meerderheid gaat het best ok, met sommigen gaat het minder goed, en er zijn er met wie het echt niet goed gaat.