Beter laat dan nooit investeert de KULeuven in een opleiding islam

De nieuwe opleiding ‘Islamitische theologie en godsdienstwetenschappen’moet bijdragen tot een grotere levensbeschouwelijke maturiteit en communicatie, schrijft godsdienstsocioloog Wim Vandewiele. Hij wil ook een snelle invoering van een volwaardige bachelor- en masteropleiding die opleidt tot imam.

Pas lanceerde de KULeuven haar nieuwe eenjarige opleiding ‘Islamitische theologie en godsdienstwetenschappen’. De bedoeling van de opleiding bestaat erin de studenten te leren nadenken over de bronnen, denkwijzen en praktijken van de islam in relatie tot onze hedendaagse context. Het vertrekpunt daarbij is de wetenschappelijke studie van diezelfde bronnen, denkwijzen en praktijken in dialoog met andere godsdiensten en levensbeschouwingen. Een hele mond vol.

Decaan Lieven Boeve zegt het korter in een blogartikel op de website van de KU Leuven (24 maart 2014): de doelstelling van de master is een niet geringe opdracht waar de maatschappij vandaag nood aan heeft. Dat hij gelijk heeft, weten we. De start van de opleiding had zelfs vroeger gemogen.

Verzuring tegengaan

De investering in zo’n project zal lonen, want onze samenleving snakt naar wetenschappelijk opgeleide mensen die zich verdiepen in de islamitische tradities. Het zijn deze mensen die kunnen en moeten bijdragen tot het dichtrijden van een reële en diepe kenniskloof tussen de Vlaamse samenleving en de levensbeschouwelijke en godsdienstige actoren die er actief zijn.

Het is net deze kenniskloof die volgens mij de belangrijkste voedingsbodem vormt voor de huidige maatschappelijke verzuring ten aanzien van alles wat kleurt en geurt naar levensbeschouwing en godsdienst. Een neutrale en zelfs positief maatschappelijke positionering van deze kleuring dringt zich op en daar is een wetenschappelijk onderbouwde duiding vanuit de hedendaagse Vlaamse samenlevingscontext noodzakelijk.

Tolken

Vanuit een wetenschappelijke opleiding leren de studenten de vertaalslag maken naar wat leeft in de samenleving. Dergelijke werkwijze zal en moet het maatschappelijk begrip vergroten, maar dat niet alleen. Deze tolken kunnen bijdragen tot een accurate wederzijdse kennisontwikkeling tussen de overheid en de erkende godsdiensten en levensbeschouwingen, net als tussen de levensbeschouwingen en godsdiensten onderling. Volgens de Duitse socioloog en filosoof Jürgen Habermas is onze post-seculiere Vlaamse samenleving daar meer dan rijp voor.

In Habermas’ post-seculiere samenlevingscontext moet er in het publieke forum gecommuniceerd worden tussen seculiere en levensbeschouwelijk georiënteerde organisaties en individuen in hun identiteitsgerichte denken en handelen. Bij ons in Vlaanderen lukt dit nog niet, kijk maar naar de stroefheid van de dialoog rond bijvoorbeeld een ethisch hangijzer als het hoofddoekendebat, de imamopleiding of zelfs ook de uitbreiding van de euthanasiewet.

Deze nieuwe opleiding moet bijdragen tot een grotere levensbeschouwelijke maturiteit en communicatie. Dat deze opleiding een eerste opstap is voor de KU Leuven om binnen een vijftal jaren een volwaardige bachelor- en masteropleiding uit te bouwen die ook opleidt tot imam, kan ik alleen maar toejuichen. Eén advies: wacht daarmee niet te lang!