‘Als aardbewoners hebben we alle reden om ons te herbezinnen op onze omgang met dieren, natuur en milieu’

‘Alleen een respectvolle omgang met andere levensvormen op aarde kan ons een toekomst bieden’, schrijven Constance Adonis Villalon (DierAnimal) en Marianne Thieme (Partij voor de Dieren).

Politici zijn gek op meerderheden. Meerderheden om coalities te vormen, meerderheden om je doel te bereiken, meerderheden om je opvattingen om te zetten in beleid. Maar wij mensen zijn allerminst in de meerderheid. Recent onderzoek van een groep vooraanstaande internationale wetenschappers onder leiding van prof. Ron Milo van het Weizman Instituut van Wetenschappen laat zien dat het mensdom zich gedraagt als een plaag voor al het andere leven op aarde, terwijl de 7,6 miljard mensen die de aarde bevolken slechts 0,01% van het leven op aarde uitmaken. Zou een andere soort zoveel schade aanrichten als de mens, zouden we alles doen om van die soort verlost te worden. Dat doen we zelfs met soorten die letterlijk van levensbelang zijn voor ons overleven: insecten gaan we op grote schaal te lijf met pesticiden. Met gevaar ook voor ons eigen leven, zij het dat dat laatste pas op termijn actueel zal worden.

Alleen een respectvolle omgang met andere levensvormen op aarde kan ons een toekomst bieden. We weten dat, maar realiseren het ons kennelijk onvoldoende. Sinds het begin van onze beschaving, is door menselijk toedoen 83% van alle wilde zoogdieren en de helft van alle planten uitgeroeid. De transformatie van het leven op aarde komt het best tot uitdrukking in de totale herstructurering van de biodiversiteit of het gebrek daaraan.

Kijk naar vogels. De wereldwijde consumptie van kip steeg explosief met de komst van de intensieve veehouderij na de Tweede Wereldoorlog. Inmiddels zijn gedomesticeerde kippen wereldwijd de omvangrijkste vogelsoort, met een aantal van zo’n 60 miljard die elk jaar worden geslacht. Gekweekt pluimvee vertegenwoordigt 70% van alle vogels op onze planeet, nog maar 30% van alle vogels zijn nog wild. En tenminste de helft van de kippenrassen is inmiddels verloren gegaan doordat de pluimvee-industrie zich veelal richt op de productie van snelgroeiende vleeskippen, de zogenaamde plofkip. Dit geringe aantal rassen is een risico in zichzelf als het gaat om genetische defecten. Naast het extreme aantal kippen dat gehouden wordt, vormen ook het overdadig gebruik van antibiotica en de grootschalige besmetting met pathogenen een groot risico voor de volksgezondheid. En volgens wetenschappers kunnen zoönosen aanleiding vormen tot het ontstaan van een pandemie van niet eerder vertoonde omvang.

Professor Jan Zalasiewicz, geoloog aan de Universiteit van Leicester, zegt over de industrieel gekweekte vleeskip als belangrijkste bewijs voor een nieuw tijdperk, het Antropoceen, gedomineerd door de mens als meest bepalende factor: “De industriële vleeskip is ’s werelds meest voorkomende vogel geworden. Ze is gefossiliseerd op duizenden vuilstortplaatsen en straathoeken over de gehele wereld.”

De manier waarop we nu leven is erop gericht om op korte termijn onze welvaart te maximaliseren. Onze ecologische voetafdruk heeft een zodanige omvang aangenomen dat de grond- en hulpstoffen die de aarde kan produceren medio augustus van elk jaar op is. De rest van het jaar leven we op krediet, nemen daarmee een onverantwoord voorschot op een onzekere toekomst. Op de middellange en lange termijn zal deze manier van leven niet alleen ons welzijn, maar zelfs onze overlevingskansen als menselijke soort bedreigen.

Maar de mensheid – die 0,01% – is zozeer op zichzelf gericht, dat vrijwel alle politieke partijen kortetermijn-mensenbelangen als uitgangspunt van hun beleid hebben. Dieren, natuur en milieu komen pas aan de beurt als alle kortetermijn-mensenwensen zijn vervuld, en dat blijkt zelden het geval. In België komt dat onder meer tot uiting bij de sector van de intensieve veehouderij die zelden of nooit in vraag wordt gesteld. Erger nog, zowel in Vlaanderen als in Wallonië werden dit jaar nog verschillende vergunningen voor nieuwe intensieve veehouderijen uitgereikt. En verder heeft België zich onthouden bij de stemming toen Europa de neonicotinoïden verbood en zelfs een uitzondering aangevraagd.

In 2006 werd voor het eerst in de geschiedenis een politieke partij in een nationaal parlement gekozen die de belangen van niet-mensen tot vertrekpunt van denken verklaarde. De Partij voor de Dieren werd toen in het Nederlandse parlement gekozen met twee vertegenwoordigers. Inmiddels is dat aantal uitgegroeid tot vijf leden van het parlement, twee in de Senaat, 18 in Provinciale Staten, 15 in Waterschappen, 33 in gemeenteraden en een in het Europees parlement.

Ook internationaal vormen partijen voor dieren een van de snelst groeiende nieuwe politieke stromingen, gebaseerd op het beschermen van het belang van de zwakste tegen het vermeende recht van de sterkste. Dat is in het belang van de stemlozen, maar ook in het belang van die minieme, maar zeer dominante minderheid die het mensdom als heerser over het dierenrijk vormt. Het recht om andere soorten te overheersen en te onderwerpen tot de dood erop volgt kent geen enkele rechtvaardiging. Mensen hebben in geen enkel opzicht de oudste rechten op onze planeet en ook onze intelligentie kan niet gezien worden als doorslaggevende reden voor onze zelfverklaarde suprematie

Als aardbewoners hebben we alle reden om ons te herbezinnen op onze omgang met dieren, natuur en milieu. Toen Gandhi gevraagd werd wat zijn mening was over de westerse beschaving, zei hij het beschaven van westerlingen hem een goed idee leek. De Partij voor de Dieren in Nederland en DierAnimal in België staan voor zo’n beschavingsoffensief. Een stem geven aan de 99,99%, mede in het belang van de 0,01 %.

Inmiddels zijn er 19 Partijen voor de Dieren en meer dan 17.000 dierenbeschermingsorganisaties wereldwijd. DierAnimal is er een van. Onze ambitie is om wereldwijd op te komen voor alle levende wezens, ook wezens die nu nog door de mens gezien worden als lijfeigene, underdog, veestapel of voorraadkast, maar van wezenlijke betekenis zijn om ons leven de moeite waard te maken, gewoon voor wat ze zijn, andere, gevoelige wezens waarmee we deze aarde delen.

Constance Adonis Villalon, DierAnimal

Marianne Thieme, Partij voor de Dieren, Nederland